بی بی سی: در پی اولین توافق کارتل نفتی اوپک پس از ۸ سال برای کاهش تولید نفت به میزان ۱.۲ میلیون بشکه در روز بهای نفت خام در بازارهای جهانی به شدت افزایش یافته است.

محمد بن صالح الساده، رئیس دوره‌ای سازمان کشورهای تولیدکننده نفت، گفت که این کاهش از اول ژانویه به اجرا گذاشته خواهد شد.

این تصمیم دو سال پس از شروع افت شدید قیمت‌ها گرفته می‌شود. قیمت‌ها در سال ۲۰۱۴ دو برابر رقم کنونی بود.

در پی این توافق بهای نفت خام برنت با ۱۰ درصد افزایش به ۵۱ دلار و ۹۴ سنت در بشکه رسید و نفت خام آمریکا با ۹ درصد افزایش به ۴۹ دلار و ۵۳ سنت رسید.

الساده گفت که علاوه بر کاهش تولید توسط اوپک، انتظار می‌رود کشورهای غیرعضو هم تولید خود را روزانه ۶۰۰ هزار بشکه کم کنند.

او از این کشورها نام نبرد و فقط گفت روسیه آماده است تولید روزانه خود را ۳۰۰ هزار بشکه کم کند. این کشور هم اکنون روزانه ۱۰ میلیون بشکه نفت تولید می‌کند.

او گفت: «این توافق محصول حس مسئولیت کشورهای عضو اوپک و کشورهای غیرعضو برای سلامت عمومی اقتصاد جهانی است.»

اعضای اوپک در ماه سپتامبر به تفاهمی اصولی برای کاهش تولید به میزان حدود ۷۰۰ هزار بشکه در روز رسیده بودند. آن توافق به ایران اجازه می‌داد تولید خود را پس از لغو تحریم‌ها افزایش دهد.

اما اختلاف‌ها میان عربستان سعودی و ایران باعث تردید در مورد رسیدن به یک توافق نهایی شده بود.

سعودی‌ها، که بزرگترین تولید کننده نفت جهان هستند، تمایلی به تقبل بزرگترین سهم در کاهش تولید نداشتند. ایران هم استدلال می‌کرد که پس از سال‌ها تحریم هنوز فاصله زیادی با تولید معمول خود دارد.

با این حال در نشست روز چهارشنبه عربستان سعودی با کاهش حدود ۵۰۰ هزار بشکه در روز موافقت کرد که حدود ۴.۵ درصد کل تولید این کشور است.

به این ترتیب تولید عربستان به روزانه ۱۰ میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه کاهش خواهد یافت.

ایران در مقابل اجازه یافت تولید خود را کمی نسبت به سطح ماه اکتبر افزایش دهد.

تحلیلگران می‌گویند که این توافق به موافقت کشورهای غیرعضو اوپک بستگی دارد.

جان چرمن از آلفا انرژی گروپ در لندن به بی بی سی گفت: «از نظر تکنیکی این توافق بدون موافقت کشورهای غیرعضو عملی نیست، بنابراین هنوز در مورد آن اطمینان کامل وجود ندارد.»

«بنابراین من فکر می‌کنم رسیدن به این نقطه هم تحسین‌برانگیز است، مثلا راضی کردن کشورهایی مثل ایران و عراق، اما روسیه ممکن است نظرش را در مورد محدود کردن تولید عوض کند.»

اسپنسر ولش، مدیر آی اچ اس انرژی، گفت که این توافق در کوتاه مدت بهای نفت را افزایش می دهد اما افزود: «اختلاف‌ها بر سر چگونگی سنجش میزان تولید میان اعضای اوپک ادامه خواهد یافت بنابراین نظارت بر این توافق دشوار خواهد بود.»

«صنعت نفت آمریکا (شامل شیل) از افزایش بها خوشحال خواهد بود و تولید در آمریکا به زودی افزایش خواهد یافت. اما به هرحال این اتفاقی بود که فارغ از توافق امروز اوپک هم می‌افتاد.»

اوپک روز ۹ دسامبر با تولیدکننده‌های غیرعضو جلسه خواهد داشت. نشست بعدی اعضای اوپک برای نظارت بر پیشرفت این توافق روز ۲۵ مه ۲۰۱۷ خواهد بود.

***

«توافق پشت پرده پوتین، خامنه‌ای و بن‌سلمان پیش از نشست دیروز اوپک»

منبع:‌ شبکه من و تو

خبرگزاری «رویترز» در گزارشی اختصاصی پرده از چگونگی به دست آمدن توافق دیروز اوپک برداشته است. بر اساس این گزارش، همه آنچه دیروز به دست آمد، اگرچه ظاهرا در کنفرانس خبری در وین حاصل و اعلام شد، اما در پشت پرده حاصل تلاش ولادیمیر پوتین، رهبر کرملین بوده که به گفته منابع نزدیک به این خبرگزاری، نقشی «محوری و حیاتی» ایفا کرده است.

داستان ظاهرا از آنجا آغاز می‌شود که پوتین در حاشیه نشست «جی ۲۰»(بیست اقتصاد بزرگ جهان) در چین، محمد بن سلمان، جانشین ولیعهد سعودی را کنار کشیده و راجع به این توافق با او به رایزنی پرداخته است. نتیجه این مذاکرات ظاهرا بد نبوده؛ چراکه در نشست ماه پیش اعضا در الجزایر، طرفین به توافق اولیه بر سر نحوه کاهش سقف تولید نفت اوپک دست یافتند.

طرف دیگر ماجرا، سومین تولید کننده نفت جهان، ایران، بود. جمهوری اسلامی، خط قرمزی تعیین کرده بود مبنی بر این‌که ایران ضمن موافقت با کاهش سقف تولید نفت اوپک، نباید سقف تولید خود را کاهش دهد و این کشورهای دیگر هستند که باید از تولید خود بکاهند. توجیه این خط قرمز، کاهش تولید ایران به دنبال تحریم‌های بین‌المللی بود که دیگر منطقی برای کاهش دوباره باقی نمی‌گذاشت.

«رویترز» در ادامه این گزارش آورده که برای حل این طرف ماجرا، در حالی که تحلیل‌گران چشم انداز روشنی برای حصول توافق در نشست دیروز وین متصور نبودند، ولادیمیر پوتین بار دیگر وارد بازی شده و پشت تلفن قرار و مدارها را با حسن روحانی تنظیم می‌کند. روحانی به همراه وزیر نفت خود، بیژن زنگنه، نزد رهبر جمهوری اسلامی می‌روند و آیت‌الله خامنه‌ای هم با استراتژی زنگنه ضمن حفظ خطوط قرمز موافقت می‌کند. رهبر جمهوری اسلامی در این دیدار تاکید کرده دولت تحت فشارهای سیاسی قرار نگیرد؛ البته زنگنه نقش میانجی‌گری پوتین را یادآور شده و خامنه‌ای هم با آن موافقت می‌کند. این مطالب را یک منبع نزدیک به بیت رهبری با «رویترز» در میان گذاشته است.

این گزارش در ادامه می‌آورد، یکی از مواردی که رهبر کرملین به ایرانی‌ها برای کوتاه آمدن عربستان متذکر شده، این بوده که به دلیل افزایش تنش‌ها بین تهران و ریاض بر سر مسائل منطقه، جمهوری اسلامی پس از توافق که نتیجه‌ای رضایت‌بخش برای ایران به همراه خواهد داشت، این موفقیت را در اصطلاح در بوق و کرنا نکند و آن را «پیروزی بر عربستان» بازتاب ندهد. درخواستی که به نظر برآورده شده و مقامات ایرانی ضمن این‌که در نشست اوپک در وین حضوری کمرنگ در بین خبرنگاران داشتند، پس از توافق هم از «دیپلماسی و تعامل» برای رسیدن به نتیجه حرف زده‌اند.

خبرگزاری رویترز در پایان گزارش خود ضمن اینکه به نقش سازنده الجزایر در این میان اشاره کرده از یک مزاحم ناخوانده در مراحل پایانی حصول توافق خبر داده است؛ وزیر نفت عراق در جریان نشست پایانی وزرا گفت نمی‌تواند سقف تولید خود را پایین بیاورد چراکه در حال جنگ با داعش است. البته «علی اللعیبی» پس از نگاه‌های دیگر اعضا تلفن را برداشته و به حیدرالعبادی زنگ زده است. نخست‌وزیر هم که مشخص نیست آیا قبلا از اصل داستان باخبر بوده یا خیر، از همان پشت تلفن به وزیرش می‌گوید «کار را تمام کن»!

کارشناسان در تحلیل نقش محوری پوتین در حصول توافق اعضاء اوپک در وین، این موضوع را پرده‌ای دیگر از افزایش بی‌سابقه نفوذ مسکو در مسائل منطقه خاورمیانه در خلال کمرنگ شدن نقش ایالات متحده در دولت‌های باراک اوباما توصیف کرده‌اند.

گفتنی‌ست صد و هفتاد و یکمین نشست اوپک در مقر اصلی این سازمان در وین با حضور وزیران نفت چهارده کشور عضو اوپک پشت درهای بسته برگزار شد و اعضاء برای اجرایی کردن توافق الجزایر به اجماع رسیدند.

پیش از این در هفتم مهرماه و در نشست الجزایر، اعضاء اوپک به این تفاهم دست پیدا کرده بودند که سطح تولید اوپک را تا سی و سه میلیون بشکه در روز و حتی با تلاش بیش‌تر اعضاء به سی و دو میلیون و پانصد هزار بشکه کاهش دهند.