اعتماد: ١٢ مرداد ٩٢؛ روزی که کلید در پاستور به دست صاحبخانه‌ای جدید چرخید، تنها گواه مشکلات دولت قرار بود در گزارشی جمع آید به نام «گزارش صد روزه»، تنها زبان گویای دولت قرار بود در تداوم آن شکل بگیرد و صد روزه‌هایی که اگر بر جای خود می‌ماند تا به امروز به چندین گزارش مردمی تبدیل می‌شد. اما نشد؛ نشد تا حسن روحانی نخستین اعتراضات را بر مدار بدقولی خود بشنود و سکوت را بر پاسخ ترجیح دهد.

روحانی از چه می‌خواست بگوید؟ از کدام یک از مشکلاتی می‌خواست یاد کند وقتی با سیلی ویران‌کننده از آنان مواجه بود؟ مشکلات بودند و در انبوه آنان روحانی وعده‌های خود را هیچگاه به باد فراموشی نسپرد. گزارش‌هایی که گهگاه از فرصت طلایی در رسانه ملی برای ارایه استفاده می‌کرد حکایت از آن داشت که گرچه «اندکی در کار ما تاخیر شد» اما دلیل بر از یاد بردن آنان نیست.

او بارها خود و مردان کابینه‌اش را وفادار به تحقق وعده‌ها می‌دانست آن هم در میان بحبوحه اعتراضاتی که این‌بار برای این بلند می‌شد که پس کجا رفتند آن وعده‌ها. قطار تدبیر و امید اما بدون توقف حرکت کرد و یک به یک وعده‌ها را پاسخ گفت. از دستیابی به توافق هسته‌ای تا پیشرفت‌ها در زمینه اقتصادی، از ایجاد فضای باز سیاسی تا بازگشت امید اجتماعی، همه در کارنامه‌ سه ساله دولت به ثبت رسیده که هرچند برای دیدن، چشم مسلح نمی‌خواهد اما نیاز به گفتن چندین باره دارد.

نیاز دارد تا در پایان سومین ٣٦٥ روز سال هم در گفت‌وگویی دیگر «صادقانه» آن را بر زبان بیاورد. امروز ١٢ مرداد ٩٥؛ حسن روحانی خود را آماده تحقق وعده‌ای دیگر می‌بیند؛ وعده‌ای که درست یک ماه پیش با ماجرای فیش‌های حقوقی‌ از سر گرفته می‌شود، بیان توضیحات به مردم است. مردمی که هرچند بیانیه حسن روحانی خطاب به خود را خواندند، اما امشب پای سخنان او منتظر شنیدن چه مباحثی هستند؟

در صدا و سیمایی که در دوران مدیریت جدید خود میزبان حسن روحانی است، رییس‌جمهور ایران خود را مقید به چه می‌داند؟ آیا او امشب دستاوردهای سه ساله را مطرح می‌کند؟ آیا او می‌خواهد از این فرصت برای معرفی برنامه‌های خود در یک‌ساله مهم پایانی استفاده کند؟ یا نه؛ او برای نخستین بار می‌خواهد از مشکلات گذشته بگوید که نتیجه‌اش می‌شود فساد اقتصادی و از قوانین گذشته‌ای بگوید که نتیجه‌اش می‌شود دریافت‌های نجومی.

در سه‌شنبه‌ای که رییس‌جمهور ایران پس از چند ماه وقفه، میهمان خانه‌های ایرانیان است، «اعتماد» به سراغ شش چهره سیاسی، اقتصادی و اجتماعی رفته تا خواسته‌های آنان از حسن روحانی را جویا شود.

از تمهیدات در برابر فیش‌های حقوقی بگوید
غلامرضا ظریفیان استاد دانشگاه

رییس‌جمهور مدت‌ها است که به طور مستقیم و از رسانه ملی با مردم صحبت نکرده و در این مدت طبیعی است که بحث‌های بسیار زیادی در جامعه مطرح شده که نیاز به پاسخگویی از سوی دولتمردان دارد. بخشی از این مباحث مربوط به فرآیندهایی است که جامعه ما از سر گذرانده و بخش دیگری هم مربوط به حاشیه‌سازی‌هایی می‌شود که در ارتباط با دولت صورت گرفته است اما متاسفانه به این دلیل که دولت از یک تیم رسانه‌ای قوی برخوردار نیست نتوانسته روشنگری مناسبی را داشته باشد.

با توجه به اینکه دولت در آغاز امسال امیدها و نویدهایی را مبنی بر اینکه اتفاق‌هایی در عرصه اقتصادی کشور در راه است، داده، بی‌شک می‌تواند از موضوعاتی باشد که مردم دوست دارند تا درمورد آن با تمام جوانبش و به صراحت و با ادبیات بسیار روشنی بشنوند.

مردم می‌خواهند تصویر دقیق‌تری از وضعیت اقتصادی کشور و چشم‌اندازهایی که وجود دارد، از سوی رییس دولت داشته باشند و اینکه چگونه می‌توانند از این رکود بسیار سنگین کنونی خارج شوند. درست است که مسبب اصلی وضعیتی که بر اقتصاد کشور حاکم شده، دولت کنونی نیست اما به هر حال جامعه ما با تنگناها و مشکلات جدی در رونق بازار رو به رو است و به دنبال یافتن این مساله است که در نهایت چه اتفاقی رخ خواهد داد و چه آینده‌ای در انتظارشان است. ممکن است که ما در شهرهای بزرگ همچون تهران با یک گردش مالی نسبی رو به رو باشیم اما واقعیت این است که بسیاری از شهرستان‌ها با یک رکود بسیار سنگین رو به رو هستند و مردم مایلند که بدانند دولتمردان‌شان چه تدبیری را برای خروج از این رکود در سر دارند.

نکته دوم که بی‌ارتباط هم با مورد اول نیست، حاشیه‌سازی‌هایی است که در این مدت دولت با آن روبه‌رو شد و آن بحث فیش‌های نجومی بود. متاسفانه دولت در این زمینه با دقت لازم ورود پیدا نکرد هرچند که رییس‌جمهور اعلام کرده بود که از کنار این مساله به راحتی نخواهد گذشت و در عین حال تمهیداتی را نیز در دست اجرا دارند اما به طور کلی ورود دولت ورود خوبی نبود و مهم‌تر اینکه جامعه هنوز اقناع نشده که چه اتفاقی رخ داده است؟

واقعیت این است که با آنچه در افکار عمومی رخ داد مدیریت جامعه دچار برخی نامهربانی‌هایی شد که در واقع امر مهلکی در مدیریت شجاعانه جامعه شمرده می‌شود. رییس‌جمهور امشب باید با ارایه یک تصویر روشن از شکاف‌هایی که سبب بروز این مساله شده است از تمهیداتی بگوید که در سطح حاکمیت در ارتباط با رفع این مساله باید اندیشیده شود و البته با دفاع از مدیران پاکدست به نوعی جامعه را به اقناع کامل در این مساله برساند.

دولت نیاز دارد تا امشب بدون هیچ حاشیه‌پردازی و مصلحت اندیشی و با ادبیاتی صریح‌تر با مردم گفت‌وگو کند تا هم جامعه از رنجی که از این مساله برده التیام پیدا کند و از سوی دیگر مشخص شود ابعاد این قضیه در چه حدی است. باید برای مردم به طور شفاف مطرح شود که اصل این داستان ریشه در اتاق‌های برنامه‌ریزی شده دارد. اتاق‌هایی که عده قلیلی در آنها می‌نشینند و مساله‌ای را که می‌توانست از مجاری مناسب‌تری دنبال و پیگیری شود، تبدیل به مساله‌ای توفانی و حاشیه‌ای برای دولت می‌کنند.

همچنین با توجه به فرصت کمتر از یک سالی که تا انتخابات سال آینده باقی مانده دولت نیاز دارد با نخبگان بیشتری اعم از جامعه‌شناسان، اقتصاددانان، اصحاب رسانه و کسانی که در عرصه روان‌شناسی جامعه کارهای جدی کرده‌اند گفت‌وگوی رو دررو داشته باشد. این دولت به علت حجم سنگین مسوولیت‌هایی که به عهده داشته، کمتر فرصت پیدا کرده است به طور مستقیم با نخبگان تاثیرگذار جامعه گفت‌وگو کند.

خوب است که رییس‌جمهور در صحبت‌های امشب برای روزهایی که تا انتخابات فرصت باقی مانده است ارتباط ویژه‌ای با نخبگان جامعه طراحی کند. افرادی که بتوانند با هزینه‌های کمتر و با استفاده بهتر از فرصت‌ها و دقت عمل جدی‌تر و نزدیک‌تر به واقعیت‌های جامعه به دولت کمک کنند. اما و در عین حال جامعه ما نیازمند امیدهای واقعی است نه امیدهای واهی. درواقع این امیدهای واقعی هستند که کمک می‌کنند تا مردم در تعیین سرنوشت خود بیشتر شرکت کرده و نسبت به آن حساسیت نشان دهند.

رییس‌جمهور باید چند امید واقعی و جدی را در صحبت‌های امشب برای مردم داشته باشد و از مردم هم طلب کمک کند تا آنان با توجه به تنگناه‌ها و مشکلاتی که وجود دارد به کمک دولت بیایند. ممکن است رییس‌جمهور صحبت در مورد برجام را در دستور کار خودش قرار دهد، اما در این موضوع صحبت زیاد شده و بهتر است از این فرصت پیش آمده در رسانه ملی بیشتر در مورد آثار ملموس آن و موانعی که برای تحقق برجام در جامعه، توسط برخی جریان‌ها ایجاد می‌شود صحبت شود.

از نتایج سلبی برجام بگوید

حمیدرضا جلایی‌پور، فعال سیاسی و استاد دانشگاه

رییس‌جمهور در گفت‌وگوی امشب خود باید بر دو نکته تاکید ویژه داشته باشد. نکته نخست نتایج حاصل از اجرای برجام است. نتایجی که هرچند از جنبه ایجابی برخوردار بوده و مورد توجه همه جریان‌های سیاسی است، اما باید از جنبه سلبی نیز مورد توجه قرار بگیرد. روی نتایج سلبی برجام باید حالا حالاها کار کرد، باید به مردم گفته شود که اگر برجام اتفاق نمی‌افتاد چشم‌انداز ونزوئلای کنونی پیش چشم ایرانیان بود. من درباره این موضوع شک ندارم که در این صورت بسیج باید به نیروی انتظامی کمک می‌کرد که در مقابل نانوایی‌ها امنیت را برقرار کند.

الان همه از موضع ایجابی درباره برجام سخن می‌گویند. بنابراین لازم است به مردم بگوییم اگر برجام نبود چه چشم‌اندازی پیش روی ما بود. در شرایطی که امثال ما نمی‌توانند در صدا و سیما حاضر شوند و در این باره با مردم حرف بزنند رییس‌جمهور باید این فرصت را مغتنم بشمارد و بدون تعارف آنچه در غیاب برجام در انتظار ایران بود را برای مردم شفاف بیان کند.

نکته دومی که حسن روحانی باید آن را مورد توجه قرار دهد کاری است که دولت بعد از ماجرای فیش‌های حقوقی درباره شفافیت درآمدها و حقوق‌ها انجام داد. این کاری بود که از غفلت دولت شروع شد. اینکه دولت از موضوع به این مهمی دو سال و نیم بی خبر بود یک کوتاهی محسوب می‌شود اما وقتی از این موضوع مطلع شد پیگیری و شفاف‌سازی در این زمینه را شروع کرد و با بیانیه‌ای که صادر شد یکی از دستاوردهای مهم دولت یازدهم را به ثبت رساند. به همین دلیل رییس‌جمهور باید درباره این موضوع با مردم حرف بزند.

بحث شفاف‌سازی منابع عمومی برای مردم موضوع بسیار مهمی است. یعنی حق مردم است که نه فقط از حقوق بلکه از وام و هر برداشت دیگری که مقامات دولتی از منابع عمومی داشته‌اند اطلاع داشته باشند. بیانیه دولت مختصات اجرایی شدن چنین حقی را ارایه داد. در واقع یکی از خصیصه‌های حکمرانی خوب شفافیت است. شفافیت یعنی منابع عمومی که حکومت از آن استفاده می‌کند برای مردم روشن باشد. مردم باید حق داشته باشند با وارد کردن نام آن مقام و فشردن یک دگمه بفهمند این مقام چقدر حقوق یا وام یا برداشت‌های دیگر از منابع عمومی داشته است.

اکنون که این حرکت شروع شده گام بعدی دولت باید این باشد که این را تبدیل به کارنامه دولت کند. مانند شوراها که به کارنامه دولت آقای خاتمی تبدیل شد. دولت یازدهم حالا باید این را به همه ارکان نظام تسری دهد و این شفافیت باید به همه نهادهایی که از بخش عمومی برداشت می‌کنند تسری پیدا کند. این اتفاق درخشانی است و رییس‌جمهور باید روی آن مانور بدهد. ما در عصر ابزارهای هوشمند نظارت به سر می‌بریم. مردم باید بدانند از منابع عمومی چگونه استفاده می‌شود و میزان برداشت‌ها چقدر است. این اتفاق به دست دولت یازدهم در حال رخ دادن است و برای همین رییس‌جمهور باید ابعاد آن را برای مردم باز کند.

از مسیر ۵ ساله پوپولیستی پرداخت یارانه بگوید
صادق زیباکلام / فعال سیاسی و استاد دانشگاه

حسن روحانی در گفت‌وگوی خود با مردم ایران، تعارفات مرسوم را کنار بگذارد. به جای اینکه سعی کند سخنان امیدبخش را که باعث انبساط خاطر مردم می‌شود بگوید، از شیب ملایمی که تورم را کاهش می‌دهد یاد کند، و از رشد اقتصادی بگوید که آن را از منفی ۶ به مثبت ۵ می‌رساند، خیلی قرص و محکم و از همه مهم‌تر صادقانه مشکلات کلان اقتصادی کشور را بازگو کند.

بگوید فاسد و ناکارآمد بودن اقتصاد ایران به دلیل دولتی بودن آن است، بگوید نگاهی که در کشور ما به اقتصاد است در واقع نگاه اقتصادی نیست بلکه یک نگاه پوپولیستی است. پرداخت یارانه‌ها بهترین مصداق برای این موضوع است.

روحانی صادقانه به مردم بگوید مبلغی که از اواخر خرداد ۸۹ تا پایان سال ۹۴ پرداخت شد، چیزی حدود ۲۲۰ هزار میلیارد تومان است در حالی که بودجه‌ای که برای امور عمرانی در طول این ۵ سال تعلق گرفت نصف این میزان بود؛ بگوید که هیچ نظام سیاسی در دنیا، پولی را که باید در امور عمرانی صرف شود، در مسیر پوپولیستی نمی‌ریزد؛ بگوید فسادهای موجود و فیش‌های حقوقی نتیجه اقتصاد فاسد دولتی است و در پایان خیلی محکم و جدی حقایق را بر زبان آورده و بگوید چند ده نفر در این دولت که دریافت‌های غیرمتعارف داشته‌اند را وادار به استعفا کرده‌ایم.

در زمینه مسائل سیاسی نیز نیازمند به شفاف‌سازی هستیم. روحانی باید به طور واضح اعلام کند که سیاست دولت چیست؟ حسن روحانی امشب برای عرصه سیاست داخلی چه برای گفتن دارد؟ معتقدم که باید تاکید ‌کند که مهم‌ترین موضوع برای او، حاکمیت قانون و استقلال قوای سه‌گانه بوده و پاسخگو بودن مراکز قدرت را یکی از اهداف دولت خود بداند.

از علت اصلی پیدایش تخلفات بگوید

فیاض زاهد / فعال سیاسی و استاد دانشگاه

رییس‌جمهور امشب به صورت زنده از رسانه ملی با مردم سخن خواهد گفت. بی‌تردید در زمان اندکی که برای ایشان وجود دارد، حسن روحانی باید به سه محور اصلی بپردازد. اول اینکه آقای رییس‌جمهور باید توضیح روشنی از علل ایجاد بحران اقتصادی در کشور ارایه کند که بی‌شک ناشی از دو مساله است.
مدیریت ناکارآمد دولت قبلی و فقدان یک تحلیل مناسب از شرایط بین‌المللی و در نتیجه به گرو گذاشتن کشور در یک بحران بین‌المللی طولانی که آنچنان آثار سهمگینی به همراه داشت که هنوز هم با وجود تحقق برجام از پیکره جامعه رخت برنبسته است.

دوم اینکه آقای رییس‌جمهور باید درمورد عدم تحقق برخی از وعده‌هایش در حوزه اجتماعی و سیاسی و مدنی با مردم با صداقت سخن بگوید. سوم اینکه بهتر است رییس‌جمهور در مورد فیش‌های حقوقی از موضع انفعالی خارج شده و از موضع ابتکار عمل توضیح دهد که علت پیدایش چنین تخلفاتی از کجا بوده و ریشه اصلی آن کجاست و در این مورد با عوام فریبی مقابله کند. به این معنا که نمی‌شود مانند حکومت‌های سوسیالیستی یک خط تساوی‌گرایانه بین تمام توانایی‌های مدیریتی و اداره کشور کشید و تن به غوغاسالاری و هیاهو داد. حسن روحانی باید بی‌پرده به مردم بگوید که واقعا جاهایی لازم است که به برخی از مدیران با توجه به توانایی‌ها و کارآمدی‌شان پرداخت‌های بالایی صورت بگیرد.

اما در نظام رانتی و آلوده به مناسبات قدرت افکار عمومی باور نمی‌کند که اگر مدیری حقوق بالایی دارد در واقع شایسته چنین حقوقی است. با این حال بهتر است که آقای روحانی در مورد اصلاح قوانین توضیح کاملی ارایه دهد و نشان دهد که از این فرصت برای شفاف‌سازی بیشتر مالی و مناسبات اقتصادی کشور استفاده خواهد کرد و استفاده از چنین فرصت طلایی را تبدیل به یک پاتک علیه طراحان این سناریو کند.

بگوید اصلاح نظام اقتصادی غیرممکن است

حسین راغفر / فعال اقتصادی  و استاد دانشگاه

حسن روحانی در گفت‌وگوی رودرروی خود با مردم، اگرچه مسائل زیادی برای بیان دارد اما باز هم اولویت با موضوعات اقتصادی است.

در این میان کلید زدن «اصلاحات مالی» که شاید خیلی‌ها متوجه اهمیت آن نباشند، از اهمیت بسیاری برخوردار است. اقتصاد ایران شدیدا تحت نفوذ بخش‌های مختلف مالی قرار گرفته است. به زمان دوری نمی‌رویم، از همین اتفاقات چند روز گذشته یاد می‌کنیم و می‌پرسیم حسن روحانی چه توضیحی برای آزادسازی بانک‌ها در مورد فروش ارز که به طور یقین منجر به بدتر شدن وضعیت بخش تولیدی می‌شود، دارد؟ اصلاح‌نظام بانکی از دیگر مواردی است که رییس‌جمهور باید در مورد آن به ملت ایران توضیح دهد.

تعداد بیش از حد شعبات بانکی، ادغام بانک‌ها که البته گمان نمی‌برم جوابی برای آن وجود داشته باشد، اما از مشکلاتی است که توجه جامعه را به خود معطوف کرده است. واقعیت این است که نظام اقتصادی ما ناتوان از حل مسائل اقتصادی کشور است. شکل‌گیری فساد به اشکال مختلف و حضور گروه‌های زیادی در اقتصاد کشور که البته در این دولت، در دولت قبل و حتما در دولت آینده نیز پایگاه خواهند داشت، مانع اصلی شکل‌گیری اقتصاد سالم است.

موانع بر سر راه تولید مبحث بعدی مشکلات را تشکیل می‌دهد. منظور از تولید در اینجا در بخش صنعت است نه تولید نفت که منجر به خلق شغل نمی‌شود.

آیا دولت در این راستا قدم‌هایی موفقیت‌آمیز برداشته است؟ مشکل اشتغال جوانان چگونه قابل توضیح است؟ برای ورود سالانه ۸۶۰ هزار دانش‌آموخته به بازار کار چه اقدامی پیش بینی شده است؟ آیا همه منتظر افزایش قیمت نفت هستند؟ رویکرد شکست خورده‌ تزریق پول نفت به اقتصاد ایران مدت‌هاست که دیگر جواب نمی‌دهد.

دولت با این وضعیت اقتصادی چه برنامه مشخصی برای اشتغال دارد؟ آمارهایی که این روزها در مورد بهبود وضعیت اشتغال کشور اعلام می‌شود، خیلی برای مردم قابل درک نیست. مردم متوجه نمی‌شوند که این آمار چگونه حکایت از ایجاد اشتغال دارد؟ در میان همه مشکلات، اصلاحات مالیاتی در کشور می‌تواند منجر به نقش مالیات‌ستانی برای بهبود وضعیت نابسامان اقتصادی کشور شود.

موضوع مورد سوال دیگر، اصلاحات در فضای کسب و کار است. حضور نهادهای قدرت، نهادهای امنیتی و نظامی و... مانع جدی برای حضور بخش خصوصی واقعی در اقتصاد است. ما به خوبی می‌دانیم که همه ظرفیت اصلاحات در حیطه دولت نیست اما باید در گزارشی اعلام شود که امکان اصلاحات اقتصادی غیرممکن است. این گزارش باید به محضر رهبر معظم انقلاب هم ارایه شده و موانع اصلاح نظام اقتصادی ایران در آن به طور شفاف اعلام شود. البته اگر دولت برای انجام این اصلاحات برنامه‌ای داشته باشد؛ آنچه از ظاهر ماجرا عیان است، چنین هدف و مقصودی وجود ندارد.

اقدامات اجرایی خود را شفاف‌ بگوید

احمد خرم، فعال سیاسی

رییس‌جمهور در گفت‌وگوی خود با مردم ایران، باید اظهار نظرهای متفاوتی که درباره برجام شده است توضیح دهد و بگوید هر دو طرف مذاکره به تعهدات خود عمل کرده‌اند. این ۳۰ میلیارد دلاری که آزاد شد نمونه‌ای از انجام این تعهدات بود. برجام به عنوان یک پیروزی دیپلماتیک در تاریخ ثبت شد و یک کار دیپلماسی بسیار قوی و درخور تحسین بود. اصولگرایان و رقبای سیاسی رییس‌جمهور هم تلاش زیادی کردند که آن را کمرنگ جلوه دهند. منافع باندی و جناحی‌شان اقتضا می‌کرد که موضع منفی بگیرند چرا که این پیروزی است که به جناح مقابل‌شان منتسب می‌شود.

مساله دیگری که دولت پاسخگوی یازدهم باید درباره آن توضیح دهد مساله رکود است. اگرچه مساله تورم حل شده، اما رکورد بر جای خودش باقی است. تعداد زیادی در این ۵ سال به دلیل رکود همراه با تورم بالا بیکار شده‌اند. دولت باید برنامه‌اش برای چندماه باقی مانده و چهار سال احتمالی بعدی در این باره را ارایه کرده و آنها را با مردم در میان بگذارد. فکر می‌کنم ضعفی که رییس‌جمهور باید بپذیرد و درباره آن سخن بگوید بحث تغییرات کابینه و جوان‌سازی آن است. مدیرانی مانند ما سن مدیریتی مان تمام شده و باید کنار دست مدیران جوان به عنوان مشاور عالی باشیم و دولت باید این را قانونمند کند.

نکته بسیار مهم دیگر این است که دولت به دلیل گرفتاری‌های زیادش به ان‌جی‌اوها و تشکل‌های صنفی و حرفه‌ای و مهندسی توجه زیادی نکرده است، اگرچه بهتر از زمان احمدی‌نژاد است اما هنوز جا دارد که به این موضوع بپردازد. رییس‌جمهور باید برنامه خودش را برای فعال کردن ان‌جی‌اوها بگوید. در دوره اصلاحات تعداد ان جی اوهای محیط زیست به ۱۶۰ ان جی او رسید. الان اثری از آنها نیست یا بسیار محدود شده‌اند. بودجه‌ای را در زمان آقای خاتمی برای احزاب و گروه‌ها و انجمن‌ها در نظر گرفته بودند که در زمان احمدی‌نژاد این پرداخت‌ها منتفی شد. حالا هرچند دست دولت تنگ است اما ۱۰ میلیارد تومان برای پرداخت به کل تشکل‌ها و ان جی او‌ها اصلا رقم قابل توجهی نیست در حالی که دستاوردهای بسیار گسترده‌ای دارد. دولت نیاز به چنین حمایتی از ان‌جی‌او‌ها دارد. بنابراین رییس‌جمهور می‌تواند در این فرصت به مردم بگوید که چه تصمیمی درباره این تشکل‌های مردمی دارد.

به علاوه خوب است که رییس‌جمهور اعداد و ارقامی درباره عملکرد دولت به مردم بدهد و جنبه‌های اجرایی دولت را با این ارقام برای مردم شفاف‌تر کند. من فکر می‌کنم در مسائل اجرایی مهم‌ترین مساله‌ای که رییس‌جمهور می‌تواند مطرح کند تعیین تکلیف ۵۰۰ هزار میلیارد تومان طرح‌های نیمه تمامی است که وجود دارد. دولت باید اینها را با تسهیلات به بخش خصوصی واگذار کند تا ساخته شوند و بخش خصوصی با درآمد بهره‌برداری از آنها اقساط تسهیلات را بازگرداند. اگر دولت در این پروژه‌ها طمع کند تا از آنها درآمد داشته باشد شکست می‌خورد و نباید به آنها به عنوان منبع درآمد بلکه باید به عنوان منبع خدماتی نگاه کند.