پنجشنبه ۹ فروردين ۱۴۰۳ -
Thursday 28 March 2024
|
گزارش یک خبرنگار ایرانی رادیو تلویزیون ترکیه (تیآرتی)
منبع: صفحه فیسبوک فرزاد صمدلی
از ساعت ۱۰ شب در آنکارا پرواز ۳ جت جنگی و چند هلی کوپتر در ارتفاع بسیار پایین شروع شد و به دنبال آن شاهد بمباران مراکز نظامی، کاخ ریاست جمهوری و حتی مجلس کبیر ملی ترکیه و استقرار تانکها در خیابانهای اصلی و تصرف تی آر تی بودیم.
انفجارها یکی بعد از دیگر رخ میداد و ساختمانها از شدت انفجارها می لرزیدند.
اتفاقات بصورتی بسیار سریع در حال وقوع بود.
شلیلک مسلسل و نیز فریادهای خشمگین مردم همه جا را گرفته بود.
این فقط اوضاع آنکارا بود.
در آنکارا و دیگر شهرهای ترکیه بخصوص استانبول نزدیک ۳۰۰ نفر کشته شدند. صدها نفر دیگر مجروح هستند.
۶۰ دقیقه قبل از اینکه هتل محل اقامت اردوغان هدف حمله کودتاچیان قرار گیرد ایشان از طریق تلفن یکی از فرماندهان از اوضاع آگاه شده و محل را ترک می کنند. اگر این اقدام صورت نمی گرفت شاید امنیت جانی رییس جمهور دچار مخاطرات جدی میشد.
حتی به هنگام بازگشت رییس جمهور از مارماریس به استانبول هواپیمای وی مورد حمله جتهای کودتاچیان قرار گرفته که با ورود هواپیماهای دولتی مجبور به رفتن از محل می شوند.
کودتاچیان هم چنین کاروان اتوموبیل نخستوزیر هم که به دلایل امنیتی مجبور به آمدن از طریق جاده استانبول به آنکارا شده بود را مورد حمله ایذایی قرار دادهاند.
من خود از نزدیک شاهد لحظه لحظه حمله کودتاچیان به تی آر تی و بازپس گیری آن توسط سیل مردم معترض بودم.
بلندگوهای مساجد در حال پخش اذان بیوقت بودند و از مردم میخواستند که از دمکراسی دفاع کنند.
باور کنید شنیدن صدای این اذانهای پشت سرهم که بعضا با خواهش از سربازان برای بازگشت به پادگانها همراه بود فضای ویژه ای را در سطح شهر آنکارا رقم زده بود.
اما آنچه که این کودتا را در خلال چند ساعت در هم شکست اقدام رسانههای مستقل در مخالفت با کودتا، سخنرانی به موقع اردوغان از فیستایم، حضور بسیار وسیع و البته شجاعانه مردم در خیابان و مقاومت در برابر کودتاچیان و اغتشاش حاکم در درون خود کودتاچیان بود.
ضمن اینکه بسیاری از سربازانی که وارد عملیات شده بودند نمیدانستند که در حال کمک به کودتاچیان هستند. به آنها گفته شده بود که در حال مبارزه با تروریستها و یا انجام مانور هستند!
به جرات میگویم که اگر تعداد کودتاچیان بیشتر هم بود باز هم طرفی نمیبستند فقط مدت مبارزه بیشتر میشد.
ملت ترکیه به سطحی از آگاهی و شجاعت رسیده است که دیگر هیچ کودتایی نمی تواند روند دمکراتیک این کشور را دچار خلل کند.
شما میتوانید با شخص اردوغان مخالف باشید اما اگر قدرت دارید مردم را همراه خود کنید و در صندوقهای رای سرنوشت ملت و کشور را رقم زنید.
***
برخی جزئیات کودتا به نقل از دو روزنامه ترکیه
رادیو فردا: در نخستین روز پس از تلاش تعدادی از نیروهای مسلح ترکیه برای کودتا علیه دولت این کشور، رسانهها و فضای سیاسی و اجتماعی ترکیه کاملاً تحت تأثیر حوادث شامگاه جمعه و بامداد شنبه قرار داشت. روایت رسانههای ترکیه را از شنبه پس از کودتا بخوانید:
روزنامه جمهوریت:
* احمد شیک، روزنامهنگار سرشناس ترکیه یکی از کسانی است که دلایل وقوع کودتا در شب ۱۵ ژوییه را بررسی کرده است. به عقیده آقای شیک، تشکیل شورای عالی نظامی و احتمال تصفیه برخی از مقامات نظامی عالیرتبه مظنون به ارتباط با جریان گولن را افزایش داده بود. این مسئله باعث شد تا تعدادی از این نظامیان، برای کودتا اقدام کنند.
* به دنبال تلاش نافرجام برای کودتا در ترکیه، پایگاه نظامی اینجرلیک بسته شد و تمامی نیروهای خارجی مستقر در این پایگاه، آن را ترک کردهاند. باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا به نیروهای نظامی ایالات متحده مستقر در اینجرلیک اعلام کرده که از خروج از این پایگاه خودداری کنند. برق پایگاه اینجرلیک در صبح شنبه قطع بود و ورود و خروج به آن تحت تدابیر شدید امنیتی قرار دارد.
* تعدادی از نیروهای خواستار سرنگونی دولت که در مقر ستاد فرماندهی نیروهای مسلح مقاومت میکردند، سرانجام تسلیم شدند.
* در پشت پرده حادثه کودتا، فرمانده سابق نیروی هوایی ژنرال آکین اوزترک قرار دارد. او در سال ۲۰۱۳ به فرماندهی نیروی هوایی انتخاب شد و در سال ۲۰۱۵ به عضویت در شورای عالی نظامی منصوب شد. در یکسال گذشته شبهاتی درباره وجود ارتباطاتی میان او با جریان گولن پدید آمده و قرار بود که ژنرال اوزترک نیز در تصفیه نیروهای نظامی از کار برکنار شود. او با مدیریت دامادش کنترل نیروی هوایی بخش اسکی شهیر را در اختیار گرفت و بعد از آغاز عملیات با هلیکوپتر به استانبول پرواز کرده و در آنجا افسران عالیرتبه نیروی هوایی را که در یک مراسم عروسی بودند، سوار هلیکوپتر کرده و در محل نامعلومی نگهداشته بود تا امکان اخذ دستور از سوی فرماندهان را نداشته باشند.
* سرگرد هاکان کاراکوش، داماد ژنرال آکین اوزترک، فرماندهی جنگندهها و هلیکوپترهای حاضر در عملیات کودتا را بر عهده داشته است.
* اردوغان از ساعات اولیه صبحگاهی که در فرودگاه آتاترک حضور داشت و بعد از آن از وی خبری نشده بود سرانجام شنبه عصر در اتومبیلی در استانبول دیده شد.
* عکسی از سر بریده شده یک سرباز ارتش در دستان حامیان اردوغان بر روی پل بسفر استانبول، بازتاب وسیعی در شبکههای اجتماعی داشته است.
* دفتر مطبوعاتی ریاست جمهوری هشدار داده که علیرغم بازگشت کنترل دولت بر ترکیه، همچنان احتمال خرابکاری وجود دارد. از این رو از مردم درخواست کرده است که امشب در خیابانها و جلوی نهادهای دولتی برای پیشگیری از هر نوع بحران حاضر باشند.
* بعد از دستگیری عاملان کودتا در ترکیه، فرماندهان مختلف ژاندارمری در شهرهای مختلف نیز دستگیر شدهاند. بنعلی یلدیریم، نخستوزیر اعلام کرده است که تاکنون بیش از دو هزار و ۸۳۹ وابسته نظامی دستگیر شدهاند.
* سرلشکر امید دوندار که به عنوان فرمانده موقت نیروهای مسلح ترکیه منصوب شده است اعلام کرد که ۱۰۴ افسر عالیرتبه نظامی را که بر علیه منافع ملی و دولتی و بر خلاف مصالح قانون اساسی و بر هم زدن نظم جامعه عمل کردهاند، بعد از دستگیری به مکان نامعلومی فرستاده شدهاند تا از آنها بازجویی و دربارهشان تصمیم گرفته شود.
* حسین آونی جوش استاندار ساکاریا بعد از دستگیری عاملان قیام نظامی در آن استان که تعدادشان به ۱۱۲ نفر میرسد، اعلام کرد که برای جلوگیری از بروز مجدد این نوع اتفاقات و عبرت برای همه باید شدیدترین مجازات یعنی اعدام برای متهمان در نظر گرفته شود.
* سخنرانی کمال قلیچدار اوغلو رهبر حزب جمهوریخواه خلق در مجلس در حمایت از دولت و حاکمیت دمکراسی از سوی تمامی نمایندگان مورد تشویق قرار گرفت. صحنه استثنایی و بینظیر وحدت میان احزاب و نمایندگان در مجلس برای نخستین بار در کنار هم پدید آمد.
* جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا در پاسخ به ادعاهای بینالی ییلدیریم، نخست وزیر ترکیه اعلام کرده است که از سوی دولت ترکیه درخواستی مبنی بر دستگیری فتحاله گولن و استرداد او به ترکیه نرسیده است. این در حالی است که نخست وزیر ترکیه شنبه در مجلس اعلام کرد که هر کشوری در پشت سر فتحاله گولن باشد و از او حمایت کند، دوست ما نیست.
* شبکه خبری انتیوی ترکیه اعلام کرد که بینالی ییلدیریم شامگاه جمعه هنگام عزیمت به آنکارا از سوی نیروهای ژاندارمری مورد تعرض واقع شده است.
روزنامه حریت:
* ژنرال آدم حدودی، فرمانده سپاه دوم نیروی زمینی در استان مالاتیا به دلیل مسامحه در جلوگیری از همبستگی نیروهای تحت فرمانش دستگیر شده است.
* در جریان اقدام نظامی بر علیه دولت مهمترین مکانی که مورد هدف هلیکوپترهای سکورسکی شد، پایگاه آموزشی نیروهای یگان ویژه پلیس در منطقه گول باشی آنکارا بوده است. دو بار انفجار و پرتاب موشک موجب کشته شدن ۴۲ پلیس شده است.
* بعد از پایان عملیات شناسایی و نت برداری از سوی سازمان اطلاعات ترکیه موسوم به میت و دستگیری نظامیان و سربازان دست اندرکار در اقدام به کودتا، تمامی نفرات در مکانی نامعلوم نگهداری میشوند. آنها ظاهراً در یک سالن ورزشی به صورت نیمه عریان هستند.
* با دستگیری فرمانده منطقهای ژاندارمری استان بورسا، از کیف وی فهرست بیش از ۴۰۰ نفر از فرماندهان که اغلب آنان از نیروی هوایی و ژاندارمری بودهاند، کشف شد که بعد از موفقیت کودتا مسئولیت آنان بر شمرده شده است. در این میان فهرست برخی از نفرات نظامی خارج از ترکیه نیز دیده میشود.
* آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان در میان سایر روسای کشورهای خارجی شدیداللحنترین عبارات را در محکومیت کودتا در ترکیه بکار برده است. او با صدور بیانیهای اعلام کرده که به نام دولت آلمان، اقدام ناشایست و کودتای نظامیان ترکیه را که بر علیه حکومت و رئیسجمهور منتخب و قانونی آن انجام گرفته شدیداً محکوم میکنم.
* هشت نظامی که سوار بر هلیکوپتر به یونان فرار کرده بودند و از دولت یونان درخواست پناهندگی داشتند، درخواست آنان رد شده و بر اساس خواسته وزیر امور خارجه ترکیه، بازگرداندن آنها به ترکیه انجام خواهد شد.
* دستگیریها در دادستانی جمهوری آنکارا نیز آغاز شده است. در این راستا ۱۰ دادستان، ۳۸ قاضی و ۱۴۰ دادیار و پنج وابسته و عضو دیوان عالی تحت نظارت و بازجویی قرار گرفتند.
* سربازان و درجه داران تسلیم شده در کاخ ریاست جمهوری و فرودگاه آتاترک ادعا کردهاند که آنان را به بهانه اینکه رزمایش انجام میشود وادار به حرکت و اقدام کردهاند. بعد از آنکه مردم به خیابانها ریخته و جلوی تانکها را گرفتند تازه متوجه شدهاند که در کودتا مشارکت داشتهاند.
* بعد از تسلیم شدن نیروهای موجود در پل بسفر، طرفداران دولت به شدت آنها را مضروب کردهاند. تصاویر جنازه سربازان در شبکههای اجتماعی پوشش گستردهای داشته است. نیروهای پلیس گرچه موفق به نجات جان برخی از نیروهای نظامی از دست طرفداران حکومت شدند ولی باز در این میان ۴۸ نفر کشته و تعدادی زخمی شدهاند.
****
پنج دلیل برای شکست کودتای نظامی در ترکیه
رادیو فردا / عباس جوادی
ارتش ترکیه از سال ۱۹۶۰ تاکنون سه کودتای نظامی انجام داده و یک دولت را در سال ۱۹۹۷ مجبور به ترک قدرت کرده است. اما چرا در مورد اخیر با شکست مواجه شد؟
عدم حمایت عمومی
سه کودتای قبلی به خاطر تمایل مردم به ایجاد «صلح و نظم» بعد از یک دوره کشمکشها و خشونتهای اجتماعی نسبتاً با اقبال عمومی مواجه شده بود. در مورد اخیر چنین حمایت مردمی از کودتا کنندهها وجود نداشت و تعداد اندکی برای تشویق و پشتیبانی آنها بیرون آمدند.
در حقیقت، خیل عظیمتری از مردم در پاسخ به ندای رجب طیب اردوغان که تنها از طریق اتصال به یک شبکه خبری با فیستایم موبایل خود، آنها را به ریختن در خیابانها و نمایش مخالفت با کودتا دعوت کرده بود، وارد صحنه شدند.
این بار (ظاهراً) سکولاریستها عامل کودتا نبودند
ارتش ترکیه به صورت سنتی خود را به عنوان محافظ قانون اساسی سکولار کشور معرفی میکند. در کودتاهای قبلی، قدرت از دست دولتهای غیرنظامی با این عنوان که خطری برای نظام سکولار کشور هستند، ضبط شد. اما این بار، مقامهای ترکیه به جای بلند کردن انگشت اتهام به سکولارها، نیروهای مذهبی وابسته به فتحالله گولن - از رهبران مذهبی منتقد اردوغان که هماکنون در تبعیدی خودخواسته در آمریکا اقامت دارد- را عامل کودتا معرفی کردند. آقای گولن دست داشتن در کودتا را رد میکند.
از طرفی دو حزب مخالف اصلی دولت اردوغان با پیامی روشن حمایت خود را از دولت در مقابل کودتاگران اعلام کردند و تصریح کردند که نباید گذاشت تجربه تلخ کودتاهای نظامی قبلی تکرار شود.
پلیس و کودتاگران در دو جبهه مختلف قرار داشتند
در کودتاهای قبلی پلیس در پشت نیروهای حاکم جدید بعد از به دست گرفتن قدرت توسط نظامیها قرار گرفته بودند، اما این بار به نظر میرسد که پلیس متحد نزدیک دولت بود. نیروهای پلیس به دنبال گروهی از نظامیان که وارد صحنه کودتا شده بودند وارد عمل شده و شماری از کادرهای نظامی و سربازان مظنون از ردههای مختلف نظامی را بازداشت کردند.
عاملان کودتا بخش کوچکی از ارتش بودند
ارزیابی هر دو جناح دولت و اوپوزیسیون بر این بود که تنها بخش کوچکی از ارتش که حداکثر ۱۰ تا ۲۰ درصد نظامیان را تشکیل میدهد وارد صحنه کودتا شدهاند. در موارد قبلی کل ارتش به کودتا دست زده بود.
این روزها خاموش کردن رسانهها سختتر است
در موارد قبلی توطئهگران کودتا تلویزیون و رادیو دولتی را ضبط و پخش آن را متوقف میکردند. اما این بار به لطف شبکههای تلویزیونی خصوصی، مانند «سی ان ان ترک» و شبکههای اجتماعی خصوصاً «تویتر» و «واتساپ» بستری برای بلند شدن صدای مخالفان کودتا فراهم شد.
| |||||||
ايران امروز
(نشريه خبری سياسی الکترونیک)
«ايران امروز» از انتشار مقالاتی كه به ديگر سايتها و نشريات نيز ارسال میشوند معذور است. استفاده از مطالب «ايران امروز» تنها با ذكر منبع و نام نويسنده يا مترجم مجاز است.
Iran Emrooz©1998-2024
|