iran-emrooz.net | Sun, 15.01.2006, 14:31
ايسنا: مديركل آژانس بينالمللی انرژی اتمی در گفتوگو با هفتهنامه آمريكايی نيوزويك گفت اين سازمان هيچ نشانهای مبنی بر انحراف ايران از فعاليتهای صلحآميز هستهيی ندارد.
محمد البرادعی گفت: «اگر من بگويم كه قادر نيستم پس از سه سال كار فشرده، ماهيت صلحآميز برنامه هستهيی ايران را تاييد كنم، اين نتيجهای است كه در سراسر جهان منعكس خواهد شد.»
وی درعين حال با اعلام اينكه انحراف ايران از برنامهی هستهيی را منتفی نمیداند، گفت:« اگر آنها مواد هستهيی و به موازات آن يك برنامه تسليحاتی داشته باشند، واقعا با سلاح خيلی فاصله ندارند و فقط چند ماه فاصله خواهند داشت.»
البرادعی افزود :« به عبارتی ايران پيش از اينكه بتواند از حقوق كاملش بهرهمند شود، بايد يك دورهی آزمايشی را برای اعتمادسازی دوباره داشته باشد.»... «اگر (ايرانیها) تصميم بگيرند به مسير رويارويی بروند، همه صدمه خواهند ديد و شكی در اين باره وجود ندارد. اما از ديد من در پايان روز آنها بيشتر صدمه خواهند ديد، زيرا يك جامعهی بينالمللی متحدتری وجود خواهد داشت.»
متن كامل اين گفتوگوی محمد البرادعی با نيوزويك:
پرسش:
شما گفتهايد كه صبرتان دربارهی ايران رو به پايان است، اين به چه معناست؟
پاسخ:
در طول سه سال گذشته ما راستی آزمايی فشردهيی را در ايران انجام دادهايم و حتی پس از سه سال من در موقعيتی نيستم كه بتوانم درباره ماهيت صلحآميز اين برنامه (هستهيی) قضاوت كنم. ما هنوز بايد از طريق دسترسی به اسناد، افراد و اماكن به خود اطمينان دهيم كه همه آنچه را كه بايد ببينيم، ديدهايم و هيچ چيز سوالبرانگيزی درباره اين برنامه وجود ندارد.
پرسش:
در سايتی كه لويزان نام دارد، تاسيساتی پيش از آنكه شما آنها را ببينيد، به وسيلهی ايران تخريب شدند و شما اجازهی انجام آزمايش در اين ناحيه را نيافتيد.
پاسخ:
ما به وضوح به نمونهگيریهای محيطی از برخی تجهيزاتی كه در لويزان به كار رفتهاند، نياز داريم. لازم است با برخی افرادی كه در لويزان درگير بودهاند، صحبت كنيم. ما [همچنين] گزارشهايی درباره برخی تغييرات در موشكهایشان دريافت كردهايم كه میتواند با برنامهی هستهيی رابطهای داشته باشد. بنابراين لازم است تمامی اين چيزها را روشن سازيم. اين بسيار خاص است. آنها میدانند كه ما چه كاری میخواهيم انجام دهيم و آنها فقط بايد بروند و آن كار را انجام دهند. من بايد همين حالا اين را بسيار روشن بيان كنم كه نمیتوانم ضربالاجل را كه ششم مارس است، به درازا بكشانم.
پرسش:
با اين وجود، به نظر نمیرسد ايرانیها به آنچه شما فكر میكنيد، اهميتی بدهند.
پاسخ:
خوب، ممكن است به نظر آيد كه آنها اهميت نمیدهند. اما اگر من بگويم كه قادر نيستم پس از سه سال كار فشرده، ماهيت صلحآميز آن برنامه را تاييد كنم، اين نتيجهای است كه فكرمیكنم در سراسر جهان منعكس خواهد شد.
پرسش:
آيا نشانهای از اين كه برخی برنامههای تسليحات هستهيی كاملا جداگانه در ايران وجود داشته باشد، داريد؟
پاسخ:
نه نداريم. اما من اين امكان را منتفی نمیدانم.
پرسش:
اما يك مشكل ديگر وجود دارد. اگر تحقيقات هستهيی اعلام شده همان كاری باشد كه ايران انجام میدهد، در معاهدهی منع گسترش سلاحهای هستهيی چيزی وجود ندارد كه آنها را از غنیسازی كه میگويند حقشان است، منع كند. آنها ممكن است به نقطهی توليد سوخت هستهيی يا مواد ساخت بمب برسند و بعد به شما بگويند "از معاهده خارج میشويم".
پاسخ:
مطمئنا و اگر آنها مواد هستهيی به موازات آن و يك برنامه تسليحاتی داشته باشند، واقعا با سلاح خيلی فاصله ندارند و فقط چند ماه فاصله خواهند داشت. ما بايد معاهده را بازنگری كنيم، زيرا حاشيهی امن قابل پذيرش نيست. اما به خصوص دربارهی ايران شورا میگويد "شما تحت معاهده حق غنیسازی اورانيوم را داريد"، اما به علت كمبود اطمينان در برنامه شما و به علت آنكه آژانس بينالمللی انرژی اتمی هنوز گواهی سلامت كامل را به شما نداده است، شما نبايد از اين حق استفاده كنيد. به عبارتی شما پيش از اينكه بتوانيد از حقوق كاملتان بهرهمند شويد بايد يك دورهی آزمايشی را برای اعتمادسازی دوباره داشته باشيد.
پرسش:
اين مبنای مذاكرات اروپايیها و روسيه با ايران بود، اما بن بست اين مذاكرات اعلام شده و تنشها تشديد شده است. احتمالا يك نشست اضطراری آژانس بينالمللی انرژی اتمی در هفتههای آينده برگزار خواهد شد. واشنگتن و اكنون اروپا خواستار آن شدهاند كه شورای امنيت اين مساله را بررسی كند.
پاسخ:
به شما میگويم هيچ كس رفتن به شورای امنيت را نمیخواهد، اگر آنها بتوانند بايد از آن جلوگيری كنند. اما حتی اگر اين مساله به شورای امنيت برود، رويكردی تدريجی خواهد داشت. اگر (ايرانیها) تصميم بگيرند به مسير رويارويی بروند، همه صدمه خواهند ديد و شكی در اين باره وجود ندارد. اما از ديد من در پايان روز آنها بيشتر صدمه خواهند ديد، زيرا يك جامعهی بينالمللی متحدتری وجود خواهد داشت.
پرسش:
ايران پروتكل را كه اجازه میدهد بازرسان شما از بسياری از سايتها در زمانی كوتاه ديدن كنند، بدون آنكه حقيقتا آن را امضا كرده باشد، اجرا میكند. اكنون تهران تهديد میكند كه چنين كاری را متوقف خواهد كرد.
پاسخ:
البته اين باعث تشديد جريان خواهد شد، همچنين ممكن است برای ايران نتيجهی عكس داشته باشد، زيرا دست كم اگر ما در صحنه باشيم، میتوانيم ببينيم كه چه رخ میدهد. ما در آنجا حضور داريم و میگوييم خطر روشن و جاری وجود ندارد. اگر بازرسی انجام نشود، مردم میتوانند هر تصور نامعقولی را كه میخواهند دربارهی فعاليتهای ايران داشته باشند و اين به ايران صدمه خواهد زد.
پرسش:
شما از «اعتمادسازی» صحبت كرديد، اما از زمانی كه دولت جديد در ايران در ژوئن گذشته به قدرت رسيد، فعاليتهای ايران بيشتر تخريبكنندهی اعتماد بوده است.
پاسخ:
اين بسيار ناراحتكننده است، زيرا همه زمان و تلاش زيادی را برای ساختن اين اعتماد سرمايهگذاری كرده بودند. اين فرآيندی بسيار آهسته است. شما میتوانيد يك شبه آن را از بين ببريد. اميدوارم مقامات ايرانی بار ديگر متوجه باشند كه اگر اين اعتمادسازی نوپا را از دست دهند (بازسازی آن) در آينده حتی بسيار پيچيدهتر خواهد شد. اين بسيار نگرانكننده است، اما اگر شما در حرفهای مانند من فعاليت كنيد بايد بسيار بسيار صبور باشيد.
پرسش:
اگر ايرانیها فقط به دنبال خريد زمان برای ساخت بمب باشند، چه؟
پاسخ:
به همين علت است كه گفتم ما در چند هفتهی آينده محك خواهيم زد، ديپلماسی فقط صحبت نمیكند. ديپلماسی بايد به وسيلهی فشار و در موارد فوقالعاده به وسيلهی زور حمايت شود، ما قوانينی داريم. ما بايد هر اقدام ممكنی را انجام دهيم تا قوانين را از طريق مجاب كردن حفظ كنيم. اگر نشد آن گاه آن را تحميل میكنيد. البته اين بايد آخرين دستاويز باشد، اما گاهی مواقع شما بايد آن كار را انجام دهيد.
پرسش:
شما عصبانی هستيد؟
پاسخ:
نه من عصبانی نيستم، اما تمايل دارم اطمينان يابم اين فرآيند مورد سوء استفاده قرار نمیگيرد. يك تفاوت وجود دارد. من هنوز تمايل دارم از تشديد اوضاع جلوگيری شود، اما درعين حال نمیخواهم آژانس فريب بخورد. من نمیخواهم اين فرايند مورد سوءاستفاده قرار بگيرد. فكر میكنم اين واضح است من يك وظيفه دارم و تمايل دارم آن را به طور كل و با حسن نيت، همان طور كه میتوانم انجام دهم.