شرق: نزدیک‌شدن زمان افتتاح مجلس دهم، باعث شده است صراحت بیان و شفاف‌گویی جای خود را به کلی‌گویی‌ها درباره ریاست مجلس بدهد. از همین رو بزرگان جریان اصلاح‌طلب هم به اتفاق، حمایت خود را از ریاست محمدرضا عارف اعلام کرده‌اند. موسوی‌لاری، وزیر کشور دولت اصلاحات هم اعلام کرده است نظر شورای‌عالی سیاست‌گذاری و نظر اجماعی جریان اصلاحات و اعتدال‌گرایان بر ریاست عارف است.

این اظهارات گرچه نظر توصیه‌ای فعالان سیاسی اصلاح‌طلب به منتخبان «فهرست امید» است و در نهایت رأی و نظر آنهاست که تعیین‌کننده خواهد بود، اما این توصیه‌ها از سوی جایگاهی ارائه شده که نمی‌توان مرجع ضمیر آن را نادیده گرفت. این توصیه‌ها در شرایطی است که گمانه‌های متعددی درباره ریاست عارف یا لاریجانی در مجلس دهم از روزهای گذشته مطرح شده بود. این گمانه‌ها البته روز شنبه گذشته بیش‌از‌پیش صورت عینی به خود گرفت. هجدهم اردیبهشت اولین جلسه‌ای بود که فراکسیون امید به‌طور رسمی اعلام موجودیت کرد و این در حالی بود که نشست آشنایی نمایندگان با ساختار مجلس هم درست همان روز برنامه‌ریزی و منعقد شد.

عصر همان روز هم اصولگرایان راه‌یافته به مجلس دهم به دعوت آیت‌الله موحدی‌کرمانی، دبیر کل جامعه روحانیت مبارز، جلسه‌ای را با عنوان فراکسیون اصولگرایان برگزار کردند. جلسه‌ای غیرعلنی که حاضران آن؛ یعنی تعداد افرادی را که در آن نشست حضور پیدا کرده بودند، بیش از 150 نفر اعلام کرده و خود را اکثریت دانسته بودند. در حقیقت روز شنبه در تقویم سیاسی کشور، روز وزن‌کشی جریان‌های سیاسی راه‌یافته به مجلس بود. روزی که می‌توانست مقدمه‌ای برای گمانه‌ها درباره ریاست مجلس دهم باشد. این در حالی است که محمدرضا عارف در سخنرانی‌های خود بعد از برگزاری مرحله دوم انتخابات، بر حفظ وحدت و تعامل بین اصلاح‌طلبان و اصولگرایان حامی دولت، تأکید کرده است. موضوعی که به نظر می‌رسد برخی اصولگرایان مجلس خود را موظف به التزام به آن نداسته‌اند و برای ریاست گزینه متبوع خود تلاش گسترده‌ای می‌كنند. بااین‌حال اصلاح‌طلبان معتقدند پیام تغییر مردم در مجلس باید نشان داده شود؛ تغییری که می‌تواند در ریاست مجلس متبلور شود و حالا چهر‌های شاخص و مطرح این جریان هم خواستار این موضوع هستند.

محمدرضا خاتمی: مردم در انتخابات پیام تغییر دادند
در همین راستا، محمدرضا خاتمی به ایرنا گفت: «مردم در انتخابات پیام تغییر دادند و باید پژواک این پیام در داخل مجلس هم شنیده شود. مردم با آرزوی تغییر پا به انتخابات گذاشتند، اگر این آرزو در پارلمان تبلور پیدا نکند معلوم نیست آنها برای انتخابات ریاست‌جمهوری چه تصمیمی بگیرند. از سویی انتخاب رئیس مجلس قواعد خاص خود را دارد».

او گفت: «ریاست مجلس یک پست سیاسی است و باید آن را با دیدی سیاسی نگاه کرد. وقتی اصلاح‌طلبان خود را به‌طور نسبی پیروز انتخابات می‌دانند، طبیعی است که ریاست مجلس را هم حق خود بدانند. زمانی ما می‌گفتیم یك اصلاح‌طلب توانمند برای ریاست مجلس نداریم؛ اما اکنون شخصیتی باتجربه مانند آقای عارف وجود دارد».

نایب‌رئیس اسبق مجلس شورای اسلامی ادامه داد: «ما باران می‌خواستیم؛ ولی سیل آمد. ما در وهله نخست فقط می‌خواستیم افراطیون مجلس را تسخیر نکنند؛ اما هم این اتفاق رخ داد هم نامزدهای فهرست امید اکثریت کرسی‌ها را به دست آوردند».

خاتمی گفت: «آقای لاریجانی در مسئله برجام مقابل تندروها ایستادند و ما قدردان آنها هستیم؛ اما آقای روحانی فقط وعده برجام را به مردم نداده بود، او قول‌هایی در عرصه‌های اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و مواردی چون گسترش آزادی رسانه به مردم داده بود که باید آنها را نیز عملی کند».

۲ پادشاه و یک اقلیم
او تأکید کرد: «باید کسی رئیس مجلس شود که به این برنامه‌ها اعتقاد داشته باشد، از‌این‌رو وقتی اصلاح‌طلبان مجموع این مسائل را در نظر می‌گیرند، برای ریاست مجلس آقای عارف تلاش خواهند کرد. البته تلاش ما این است که موضوع انتخاب رئیس مجلس به یک جدایی بین حامیان دولت منجر نشود؛ اما آقایان عارف و لاریجانی دو پادشاهند که در یک اقلیم نمی‌گنجند و هفت درویش نیستند که بر گلیمی بخسبند».

او گفت: «این کار سخت است؛ اما چاره‌ای نیست. ما باید ضمن اینکه قدردان زحمات اشخاص و حافظ شأن و جایگاه آنها باشیم، راهکاری را نیز در نظر بگیریم که ائتلافی که در انتخابات مجلس به وجود آمده، همچنان ادامه پیدا کند و کمک‌حال دولت باشد».

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب ادامه داد: «جریان اصلاح‌طلب فرمانده‌ای ندارد که به اصطلاح با سوت او همه دور هم جمع شوند. این جریان به‌شدت متکثر است؛ اما غالب جریان اصلاح‌طلب بر ریاست آقای عارف اجماع کرده‌اند، به‌ویژه شخصیت‌هایی که در رأس این جریان هستند و به تعبیری تابلوی آن محسوب می‌شوند».

او افزود: «شنیده‌های من می‌گوید اشخاص رأس ائتلاف امید که نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری و مجلس را به سود اصلاح‌طلبان و حامیان دولت رقم زدند، نظر بر ریاست مجلس آقای عارف دارند».

این فعال سیاسی گفت: «گمان نمی‌کنم شخصیت آقایان لاریجانی یا عارف این‌طور باشد که اگر هرکدام رئیس مجلس نشدند، زیر همه‌چیز بزنند. کارهای هر شخصی مبنا و اصولی دارد و فرد براساس سود و زیانی که برای خود و کشور در نظر گرفته اقداماتی انجام داده است».

او در پاسخ به این پرسش که آیا این اقدام از سوی اصولگرایان افراطی ناسپاسی حامیان دولت از لاریجانی خوانده نمی‌شود و روی آن مانور خبری صورت نمی‌گیرد، گفت: «از بعد شانتاژ خبری که مخالفان دولت انجام می‌دهند، نباید انتظار دیگری از آنها داشت. اگر آقای عارف برای ریاست مجلس رأی نیاورد، آیا آنها نمی‌گویند اصلاح‌طلبان و حامیان دولت در انتخابات شکست خوردند؟ ما نباید اقدامات آنها را مبنای کار خود قرار دهیم، بلکه باید یک برنامه حساب‌شده برای ادامه کار خود داشته باشیم».

خاتمی گفت: «باید به این فکر کنیم که اگر آقای عارف رئیس مجلس شود که می‌شود، دولت می‌تواند مطمئن باشد که در همه امور یک حامی جدی خواهد داشت. اگر هم به هر دلیلی ایشان رأی نیاورد، فراکسیون قدرتمندی در مجلس دهم رهبری خواهد کرد که مجلس را برای حمایت از برنامه‌های دولت کنترل خواهد کرد».

نایب‌رئیس اسبق مجلس گفت: البته ممکن است جریان اصولگرایی ابتدا از ما دلخور شود؛ اما قاطبه آنها انسان‌هایی معتدل، عاقل، توانا و دلسوز کشور هستند که می‌خواهند به کشور خدمت کنند. از سویی آقای لاریجانی هم فرد باهوشی است و می‌داند نباید سر یک رقابت، آینده سیاسی و اجتماعی خود را مخدوش کند.

او ادامه داد: «یکی از پیروزی‌های جریان اصلاحات این بوده که توانسته است رفتار و گفتمان بسیاری از اصلاح‌طلبان را تغییر دهد. ما کاری به نیات درونی اشخاص نداریم. موضع‌گیری آقای لاریجانی در مجلس نهم، به‌نفع کشور بود. رفتار بیرونی ایشان در این چند سال بیشتر یک رفتار اصلاح‌طلبانه بوده تا اصولگرایانه. همه اصلاح‌طلبان هم از ایشان قدردانی کرده‌اند».

او با اشاره به آرایش سیاسی مجلس دهم، گفت: «۱۳۰ نماینده مجلس اصلاح‌طلب و بین ۸۵ تا ۹۰ نماینده اصولگرا هستند. افراطیون هم به روایات مختلف ۲۵ تا ۳۲ نماینده دارند. باقی هم مستقل هستند. البته نمایندگان زیادی می‌آیند و به ما می‌گویند با شما همفکر هستیم و می‌خواهیم در فراکسیون امید قرار بگیریم که آنها فعلا در محاسبات ما گنجانده نشده‌اند».

شورای‌عالی سیاست‌گذاری حامی ریاست عارف
عبد‌الواحد موسوی‌لاری، وزیر کشور دولت اصلاحات هم درباره موضع شفاف شورای‌عالی سیاست‌گذاری درباره ریاست مجلس به «ایلنا» گفت: «شورای‌عالی سیاست‌گذاری موضوع ریاست مجلس را به بعد از انتخابات مرحله دوم موکول کرد و در اولین نشست بعد از مرحله دوم، موضوع ریاست مجلس مطرح شد و شورای‌عالی با اجماع صددرصدی عارف را که نفر اول انتخابات کشور است، به‌عنوان رئیس مجلس در نظر گرفت. این پیشنهاد احزاب به منتخبان مردم است که در فراکسیون امید جمع می‌شوند و در ‌‌نهایت آنها تصمیم می‌گیرند رئیس مجلس چه کسی باشد».

وزیر کشور دولت اصلاحات گفت: «شورای‌عالی تردید ندارد رأی مردم در انتخابات تغییرات را دنبال می‌کرد، بنابراین اگر در مدیریت مجلس تغییری حاصل نشود، بی‌احترامی و بی‌اعتنایی به رأی مردم تلقی می‌شود. وقتی مردم یکپارچه در تهران و شیراز همه کاندیداهای امید را انتخاب می‌کنند و فهرست امید، فهرست اکثریت شناخته می‌شود، اگر کاندیدایی غیر از کسی که از طرف مردم بیشترین رأی را داشته و فهرست منتسب به او بالا‌ترین رأی را آورده است، معرفی شود، از نظر ما دهن‌کجی به رأی مردم تلقی می‌شود».

اجماع جریان اصلاحات و اعتدال
موسوی‌لاری افزود: «انتظار ما از دیگران هم این است که به رأی مردم احترام بگذارند، اگر هم می‌خواهند رقابت کنند، اشکالی ندارد. ما میدان رقابت را میدان رفاقت هم می‌دانیم و می‌گوییم می‌توانیم رقابت جوانمردانه و اخلاقی داشته باشیم. از نظر ما جهت‌گیری‌ها کاملا روشن است. عارف به‌عنوان فردی که از متن فهرست امید آمده، بیشترین رأی را داشته و یاران او در مجلس اکثریت هستند؛ منطقی این است که او به‌عنوان کاندیدای ریاست مجلس معرفی شود. ما با احترام به تمام کاندیداهای ریاست مجلس قطعا از کاندیداتوری عارف حمایت می‌کنیم. این نظر اجماعی جریان اصلاحات و اعتدالگرایان است و درباره این مسئله کوچک‌ترین تردید و اختلاف نظری نداریم».

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب، گفت: «صرف‌ نظر از مدیریت اصلی مجلس که نماد گرایش مردم است و باید به گرایش مردم پاسخ روشنی داد، درباره فعالیت‌های کار‌شناسی درون مجلس باید با‌‌ همان شعار امید و آرامش که شعار اصلی اصلاح‌طلبان است، هم امید مردم نادیده گرفته نشود و هم آرامش درونی جامعه مد نظر قرار گیرد تا بتوانیم به رونق اقتصادی برسیم که به نظر ما ضرورت امروز همه برنامه‌ریزی‌های کشور است».