زها حدید، معمار عراقی‌- بریتانیایی، روز  پنجشنبه ۳۱ مارس در سن ۶۵ سالگی در بیمارستانی در میامی درگذشت. علت مرگ این این معمار برجسته و نامدار جهان حمله قلبی اعلام شده است.

زها حدید ۳۱ اکتبر سال ۱۹۵۰ در بغداد بدنیا آمد، در سال ۱۹۷۱ در دانشگاه آمریکایی بیروت تحصیل کرد و مدرک ریاضی گرفت و برای ادامه تحصیل در مدرسه معماری لندن عازم انگلیس شد.

حدید پس از اتمام تحصیلات با رم کولهاوس، استاد سابق خود در دفتر معماری “OMA” مشغول به کار شد و در سال ۱۹۷۷ عضو این دفتر شد. در سال‌های نخست طرح‌های حدید جلب توجه می‌کردند، اما به دلیل “غیر قابل ساخت بودن” اجرایی نمی‌شدند. طرح‌هایی مثل پارک تفریحی در هنگ کنگ، طرح نویر تسول هوف در دوسلدورف و حتی کسب جایزه اول برای طرح اداری در کورفورستن‌دم در برلین.

اگر به لیست برترین معماران جهان نگاهی بیاندازیم، به نام تنها یک زن برمی‌خوریم: زها حدید. او که می‌گویند “بداخلاق” و کار کردن با او “سخت است” بالاخره موفق شد در سال ۱۹۹۳ برای اولین بار یکی از طرح‌های خود را اجرایی کند و آن ساختمان آتش‌نشانی شرکت ویترا در شهر وایل اَم‌راین بود. با اجرایی شدن این طرح بود که راه ترقی زها حدید در عرصه بین‌المللی گشوده شد.

مرکز فرهنگی حیدر علی‌اف در باکو

زها حدید می‌گوید:«برای من حرکت و جریان داشتن مهمترین چیز است. هندسه “نااقلیدوسی” که در آن تکرار وجود ندارد و به فضا نظم جدید می‌دهد». این همان فلسفه‌ای است که در طرح‌های حدید به وضوح دیده می‌شود و اوج آن را می‌توان در “مرکز فرهنگی حیدر علی‌اف” در باکو، پایتخت آذربایجان دید.

زها حدید از سال ۲۰۱۱ به این سو دو شرکت معماری در “کلر‌کن‌ول” لندن و دیگری در هامبورگ دارد که ۴۰۰ آرشیتکت بر روی ۹۵۰ پروژه در ۴۴ کشور جهان برای او کار می‌کنند.

زمانی که زها حدید کارش را شروع کرد، مردان بر دنیای معماری حاکم بودند. او اولین زن آرشیتکتی است که موفق شد در سال ۲۰۰۴ جایزه معماری پریتزکر را دریافت کند. این جایزه معتبر جهانی “جایزه نوبل” آرشیتکت‌ها محسوب می‌شود.

در کنار دریافت جایزه بریتزکر، زها حدید تاکنون ۱۶ جایزه بین‌المللی دیگر نیز دریافت کرده است. او در سال ۲۰۱۶ مدال طلایی سلطنتی را دریافت خواهد کرد. این مدال را خانواده سلطنتی بریتانیا از سال ۱۸۴۸ به آرشیتکت‌های برتر این کشور اهدا می‌کند.

گرچه زها حدید بیشتر برای طرح‌هایش در عرصه معماری شهرت دارد، اما او در عرصه طراحی مبل، کفش و طراحی صحنه نیز فعالیت می‌کند. او حتی برای لئو هیلینگر، شراب‌ساز اتریشی بطری شراب نیز طراحی کرده است که از این شراب تنها ۹۹۹ بطری وجود دارد.

مرکز خرید ” Galaxy Soho” در قلب پکن

مرکز خرید ” Galaxy Soho” در قلب پکن که در سال ۲۰۱۲ تاسیس شد. پروژه عظیمی که ۴ برج آن با پل‌هایی با هم ارتباط دارند.

زها حدید از سال ۱۹۸۰ توجه جدی به تئوری‌های موجود در علم معماری داشت و همین باعث شد که بخشی از وقت خود را صرف تدریس در دانشگاه‌های معتبر جهان همچون شیکاگو، اوهایو، ییل، هامبورگ و نیویورک کند.

زها حدید تا زمان بازنشستگی در سال ۲۰۱۵ در انستیتوی معماری دانشگاه هنر وین نیز دارای کرسی پروفسوری بود. زنی که قله‌های معماری را فتح کرد،  ۳۱ اکتبر ۲۰۱۵ شصت و پنج سالگی خود را جشن گرفت.

مرکز ورزش‌های آبی المپیک لندن از جمله آثاری است که معماری آن را زاها حدید بر عهده داشت. او در طول سال های فعالیت هنری‌اش، آثار گوناگونی خلق کرد که در کشورهای مختلف، از جمله ایتالیا، آلمان و هنگ کنگ ساخته شد.

منبع: دویچه وله،‌ بی بی سی