نیوزویک: آیت الله خامنه‌ای احتمالا نگران مصالحه روسیه با آمریکا بر سر سوریه است

متیو مک اینیس در مقاله‌ای در نیوزویک با عنوان «آیا عقب نشینی پوتین از سوریه ایران را در وضعیتی متلاطم‌‌ رها کرده است؟» می‌نویسد کارزار مشترک ایران و روسیه به دولت بشار اسد به ویژه در شمال سوریه ثبات بخشیده است، و اگر چه مسکو به اهداف خود مبنی بر حمایت از متحدش و حفظ بلند مدت پایگاه‌هایش در خاورمیانه دست یافته است اما منافع ایران در حفظ اسد و دسترسی به حزب الله ریشه‌ای عمیق در سوریه دارد.

نیوزویک می‌نویسد آیت‌الله خامنه‌ای احتمالا نگران است که روس‌ها مصالحه‌ای را با آمریکا و احتمالا سعودی‌ها به اسد تحمیل کنند که لزوما موقعیت ایران را به خوبی تامین نکند.

به گفته متیو مک اینیس، نویسنده مقاله، اینکه تصمیم مسکو تغییری دائم در موضع آن کشور در منطقه است یا حرکتی موقت برای کسب امتیازهای دیپلماتیک هنوز روشن نیست. پرسش مهم این است که آیا ولادیمیر پوتین رییس جمهوری روسیه، ایرانیان را در سوریه تنها‌‌ رها کرده است یا خیر.

به نظر می‌رسد که روسیه بخش عمده هواپیماهای جنگی و پرسنل نظامی‌اش که بیرون پایگاه هوایی لاذقیه و پایگاه دریایی طرطوس مستقر بوده‌اند را بیرون آورده است. استقرار دوباره این نیرو‌ها و ادوات نظامی در صورتی که مسکو چنین تصمیمی بگیرد، کار ساده‌ای نخواهد بود.

وی در ادامه این پرسش را مطرح می‌کند که اگر خروج نیروهای روس از سوریه، چیزی بیش از یک اقدام صرفا تاکتیکی است، پس نقش تهران چه خواهد بود؟

کارزار مشترک ایران و روسیه به دولت بشار اسد به ویژه در شمال سوریه ثبات بخشیده است. اگر چه مسکو به اهداف خود مبنی بر حمایت از متحدش و حفظ بلند مدت پایگاه‌هایش در خاورمیانه برای به چالش کشیدن ناتو دست یافته است، اما منافع ایران در حفظ اسد و دسترسی به حزب الله ریشه‌ای عمیق‌تر در سوریه دارد.

علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، احتمالا همچنان نگران است که روس‌ها مصالحه‌ای را با آمریکا و احتمالا سعودی‌ها به اسد تحمیل کنند که لزوما موقعیت ایران را به خوبی تامین نکند. بسیاری گمانه زنی کرده‌اند که پوتین در تماس تلفنی ۲۴ اسفند ماه با اسد برای دادن خبر خروج نیروهای روسیه در واقع به شکلی در پی تحت فشار گذاشتن رییس جمهوری سوریه برای پذیرش زمانبندی کنار رفتن‌اش از قدرت یا هماهنگی‌ها برای تقسیم قدرت بوده است.

اگر چه ایران ممکن است طرح جایگزینی برای حفظ تسلط‌اش بر سوریه در دوره پس از اسد داشته باشد، اما سر کار داشتن با رهبری که می‌شناسد را ترجیح می‌دهد.

در این شرایط بحث قابلیت نظامی ایران برای دفاع از منافع‌اش در آنچه از کشور سوریه باقیمانده به ویژه حمایت لجستیک از حزب الله لبنان و جبهه جدیدش علیه اسراییل در بلندی‌های جولان به میان می‌آید. عملیات زمینی نیروهای طرفدار اسد در اطراف شهر حلب بدون ادامه حمایت نیروی هوایی روسیه بعید است به باز پس گیری این شهر از مخالفان منجر شود.

به همین نسبت، تلاش‌ها برای بازپس گیری شهر باستانی پالمیرا و تحرکات در شرق دمشق علیه داعش هم ممکن است بی‌نتیجه بماند. این شرایط، اسد و نیروهای شبه نظامی وابسته به ایران را در وضعی بسیار آسیب پذیر به ویژه در جنوب سوریه قرار می‌دهد.

در ادامه مقاله گفته می‌شود که ممکن است ایرانی‌ها آنچه را که می‌خواستند از پوتین گرفته باشند و با امید به اهرم فشار دیپلماتیک مسکو در مذاکرات صلح در ژنو، از خروج بخشی از نیروهای روسیه بسیار خوشحال باشند.

ممکن است خروج نیروهای روسیه جدی و دائمی نباشد. اما این احتمال قوی وجود دارد که تصمیم پوتین زود‌تر از موقع مورد نظر ایرانی‌ها رخ داده باشد و موجب تحمیل خروج زود‌تر از انتظار اسد از قدرت شود.

نویسنده مقاله معتقد است، سوریه مساله‌ای حیاتی برای ایران بوده و ایران به لحاظ نظامی درگیر آن خواهد ماند. اگر شرایط ایجاب کند پوتین باز هم می‌تواند به نجات آن‌ها بیاید، یا خامنه‌ای می‌تواند چنین امیدی داشته باشد.

منبع: صدای آمریکا