شرق: ششمین روز از هفته دولت، شاهد ششمین نشست خبری رسانه‌ها با رئیس‌جمهوری بود. این نشست خبری ابتدا قرار بود از ساعت ۱۶ آغاز شود، ولی ساعتی پیش از برگزاری اعلام شد «حسن روحانی» با تأخیری یک‌ساعته وارد سالن محل کنفرانس می‌شود. این دومین نشست متوالی بود که به «شرق» اجازه پرسش از رئیس‌جمهوری داده نشد. «روحانی» رأس ساعت ۱۷ وارد سالن شد و در حدود نیم ساعت، سخنانی درباره اقدامات دولت یازدهم در دو سال گذشته مطرح کرد.

رئیس‌جمهوری  نیمه نخست راه دولت را ایجاد آرامش و ثبات در بخش‌های مختلف جامعه عنوان کرد و گفت: «دولت تمام تلاش خود را کرد تا در سیاست داخلی زخم جدیدی ایجاد نکند و بر زخم‌های گذشته مرهم بگذارد». او ادامه داد: «دولت یازدهم به نیمه راه خود رسیده است، دو سال از این افتخار برای دولت که مردم بار مسئولیت را به این دولت سپردند می‌گذرد، اگر بخواهم این نیمه راه را با یک جمله تبیین کنم، این نیمه راه برای ایجاد آرامش و ثبات در بخش‌های مختلف این جامعه بود».

روحانی اضافه کرد: «ما از دولتی که با التهاب، دولتی که با مشکلات فراوان در بخش وحدت اجتماعی، سیاست خارجی و مسائل اقتصادی روبه‌رو بود، به سمت یک دولت مستقر، باثبات و دولتی که همه تلاش خود را به کار برد تا در قدم اول در سیاست داخلی زخم جدیدی را ایجاد نکند و بر زخم‌های گذشته مرهمی بگذارد، حرکت کردیم».

او افزود: «در زمینه سیاست خارجی، هم به یک آرامش، ثبات و تعامل مثبت با جهان و هم بازسازی چهره ایران در افکار عمومی دنیا رسیدیم. این مقطع، جزء مقاطع استثنایی است که نام ایران به‌عنوان یک کشور صلح‌طلب و تعامل‌گرا در سراسر دنیا و افکار عمومی جهان مطرح می‌شود، تقریبا ایران‌هراسی شرایط وخیمی را می‌گذراند و ان‌شاءالله در شرایط مرگ همیشگی قرار گیرد».

رئیس‌جمهوری همچنین به انتخابات پیش‌رو اشاره کرد و گفت: «همه نهادها باید دست در دست هم دهند. در انتخابات به‌عنوان مسئول اجرای قانون اساسی به وظایفم عمل خواهم کرد و قصد دعوا با هیچ نهادی نداریم. ما باید مجری قانون باشیم، چراکه اجرای قانون وظیفه ماست. ان‌شاءالله همه مردم و نهادها، مجری قانون خواهند بود و آثار آن را مشاهده خواهیم کرد».

رئیس‌جمهوری با بیان اینکه ا‌ن‌شاءالله در زمینه رشد و رونق سیاسی در اسفندماه شاهد انتخابات با مشارکت بسیار گسترده مردم خواهیم بود، گفت:‌ «ان‌شاءالله انتخاباتی شکوهمند و رقابتی‌تر و با احساس سلامت بیشتر داشته باشیم».

روحانی با اشاره به اینکه سالم‌بودن انتخابات یک موضوع است، اما احساس سلامت مسئله‌ دیگری است، گفت: «ان‌شاءالله احساس سلامت را نیز در انتخابات پیش‌رو خواهیم داشت و در این راستا همه نهادها باید دست‌به‌دست هم دهند».

او در پاسخ به سؤالی درباره «رانت»، «انحصار»، «فساد سازمان‌یافته» و همچنین شکاف طبقاتی گفت: «اقتصاد با مشکل اقتصاد نفتی‌بودن، مشکل اقتصاد رانتی‌بودن، هم انحصار در برخی از زمینه‌ها و هم حضور پررنگ برخی از دستگاه‌هایی که خیلی در شأن آنها کار اقتصادی نیست، مواجه است».

او ادامه داد: «همچنین درست اجرانشدن سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی یکی از مشکلات است که بنا بود این سیاست‌ها اجرا شود و اقتصاد را به بخش غیردولتی بسپاریم، نه اینکه اسم‌های آن را عوض کنیم و حکومتی و دولتی بماند».

روحانی همچنین گفت: «دولت تلاش می‌کند فعالیت‌های اقتصادی شفاف شود، بحث اینکه اطلاعات باید در اختیار همه قرار بگیرد و فعالیت‌های اقتصادی باید روی سایت‌ها بیاید و همه ببینند، برای این است که ما بتوانیم از فساد جلوگیری کنیم».

او افزود: «دولت الکترونیک یکی از راه‌های جلوگیری از فساد است، ما باید بتوانیم این اطلاعات را در معرض افکار عمومی قرار دهیم و مردم همه شاهد باشند و قانون را برای همه یکسان اجرا کنیم که این یکی از کارهای خیلی سخت است».

او با طرح این سؤال که نمی‌دانم چرا «الحق مُر»؟ گفت: «حق چرا اینقدر تلخ است؟ هرجا می‌گوییم قانون باید اجرا شود، بعضی‌ها خیلی ناراحت و عصبانی می‌شوند، بعضی‌ها دعوت به قانون را می‌گویند حاشیه‌سازی نکنید، عجب! پس قانون حاشیه شد، پس متن چیست؟ پس متن همان رانت و بی‌عدالتی است که شما می‌گویید و به آن اشاره می‌کنید».

رئیس‌جمهوری ادامه داد: «همه باید تسلیم قانون شویم و راه دیگری وجود ندارد بنابراین برای پیشرفت مملکت همه باید قانون را اجرا کنیم و در برابر قانون خاضع شویم؛ نمی‌خواهم بگویم دولت در زمینه ایجاد عدالت، حذف رانت‌ها و انحصارها کاملا موفق بوده است، اما قدم‌های خوبی برداشته و این قدم‌ها را ادامه خواهیم داد».

روحانی افزود: «رسانه‌ها ابزار بسیار مهمی برای تحقق این هدف هستند؛ شما باید واقعیت‌ها را به مردم بگویید، برای مبارزه با فساد یکی از راه‌ها، رسانه‌های آزاد هستند، البته نباید متفاوت باشند و یک رسانه حاشیه امنیتی داشته باشد و یک رسانه نداشته باشد، بلکه همه باید دارای امنیت واحد باشند».

او ادامه داد: «رانتی که شما می‌گویید در رسانه‌ها نیز همین بساط را داریم، یعنی یک رسانه هرچه بگوید هیچ مشکلی برای او پیش نمی‌آید، نمی‌دانم چگونه است که تهمت بزند و افترا ببندد و دروغ بگوید، می‌گویند حالا شده است، اما یک رسانه کوچک‌ترین خطایی کند همه دستگاه‌ها فعال می‌شوند و می‌گویند باید قانون را اجرا کنیم؛ قانون باید برای همه اجرا شود».

رئیس‌جمهوری با اظهار امیدواری از اینکه در زمینه اقتصادی و اجرای عدالت اجتماعی گام‌هایی را برداریم، گفت: «هدف دولت ایجاد عدالت اجتماعی، پرهیز از رانت‌ها و جلوگیری از انحصار و فساد است که من فکر می‌کنم در این راه قدم‌های خوبی برداشته شده، البته قدم‌های بیشتری پیش‌رو است که باید برداریم».

بیش از ۷۰۰ میلیارد دلار درآمد ارزی بود اما...
روحانی در پاسخ به سؤالی درباره ایجاد تعادل بین اقتصاد مقاومتی و مراودات تجاری با غرب نیز گفت: «ما در مقطعی قرار گرفتیم که در گذشته درآمد ارزی خوبی در اختیار داشتیم و بیش از ۷۰۰ میلیارد دلار درآمد ارزی بود، اما حاصل آن این شد که دو هزار بنگاه صنعتی تعطیل شد و ۵۰۰ هزار نفر از اشتغال در بخش صنعت باز ماندند».

روحانی ادامه داد: «همچنین تأثیر دیگر این بود که تقریبا اشتغال خالص در ما حدود صفر بود، البته تعدادی هر سال اضافه و عده‌ای به‌طور طبیعی خارج می‌شوند اما اینکه تعداد بی‌کارهای ما ثابت بماند، معلوم است اشتغال ما اشتغال مؤثری نبوده است».

او افزود: «در آن مدت ایران برای مهندسان و کارگران خارجی بهشت شد؛ یعنی آنها کالا تولید کردند و ما کالا را با پول نفت از آنان خریدیم و وارد بازار کردیم؛ عینا ممکن است ما دچار همین مشکل شویم یعنی اینجا جایی است که من از رسانه‌ها، متخصصان، دانشگاهیان و صاحب‌نظران خواهش می‌کنم هم خوب بر کار دولت نظارت کنند و اگر دولت خطایی کرد به صراحت او را نقد کنند».

چیزی امضا نشده که به مجلس برود
سؤال دیگری که از «روحانی» پرسیده شد، درباره «برجام» و ضرورت تصویب آن در مجلس بود که رئیس‌جمهوری گفت: «اصل ۱۲۵ می‌گوید وقتی توافق‌نامه یا معاهده‌ای را رئیس‌جمهوری یا نماینده او امضا می‌کند برای تصویب به مجلس می‌فرستد. ما که چیزی را امضا نکردیم، نه ما و نه نماینده ما چیزی را امضا نکرده‌‌اند».

او افزود: «آنچه امروز انجام می‌شود، نسبت به اجرای معاهده‌ای است که قبلا ایران آن را پذیرفته است، بحث این است که می‌گویند معاهده ان‌پی‌تی و پادمان را درست اجرا کردید یا نه، ما می‌گوییم درست اجرا کردیم، آنها می‌گفتند شما درست اجرا نکردید».

او ادامه داد: «تمام مذاکرات برای این بود که ثابت کنیم این اتهامات نارواست و آنها هم اعتمادی نسبت به آینده برنامه هسته‌ای ایران داشته باشند که صلح‌آمیز است و همه بحث‌ها برای درست‌اجراشدن معاهده‌ای بود که قبلا ایران عضو آن شده است».

او گفت که «مجلسیان قدیم در رژیم قبل تصویب کرده‌اند و به‌صورت قانون درآمده است. امروز معاهده جدیدی وجود ندارد و کلمه داوطلبانه در برجام آمده و هیچ کشور دیگری از ۱+۵ به پارلمان نبرده که ما ببریم».

رئیس‌جمهوری ادامه داد: «ضمن اینکه اگر به مجلس ببریم چه می‌شود الزامی برای دولت می‌شود، برای آنها که الزام نمی‌شود؛ یعنی ما کار را به‌نفع آنها انجام داده‌ایم».

او ادامه داد: «ممکن است نظر کسی این باشد که برجام طبق قانون اساسی به مجلس برود؛ معنای آن این است چیزی که تا امروز رئیس‌جمهوری و وزیر امور خارجه امضا نکرده امضا کند و در هیأت وزیران برود و دولت تصویب کند».

رئیس‌جمهوری افزود: «با این وضع خودمان الزاماتی می‌کنیم که هیچ کشوری نکرده است، بقیه کشورها هم رئیس‌جمهوری و وزیر خارجه آنها امضا نکرده و تصویب نکرده است، چرا می‌خواهیم فشاری به‌لحاظ حقوقی بر مردم وارد کنیم، فشاری که هیچ الزام و نیازی نداریم».

او توضیح داد: «اصل ۱۲۵ قانون اساسی کاملا روشن می‌کند، چیزی که رئیس‌جمهوری یا نماینده‌اش امضا کرد، ما که امضا نکردیم، نیاز هم نبوده؛ آنها هم امضا نکردند، سبک برجام این بوده که دولت‌ها باهم تفاهم کنند و به سازمان ملل برود و شورای امنیت آن را تصویب کند، بنابراین از ابتدای برجام قبل از اینکه به توافق نهایی برسیم، شبیه این در توافق ژنو هم داشتیم اما آن کوتاه‌مدت بوده، ولی این ممکن است به ۱۰ سال برسد عین آن بوده آن نرفته مجلس تا به تصویب برسد».

او با بیان اینکه در گذشته تفاهمات دیگری هم داشتیم، ادامه داد: «توافق پاریس که به مجلس نرفت، بیانیه سعدآباد نیز که به مجلس نرفت و هیچ‌کس هم نگفت چرا به مجلس نرفته است، این هم شبیه آنهاست، فرقی نمی‌کند».

روحانی همچنین گفت: «البته ممکن است این بحث مطرح باشد که نهادهایی باید برجام را بررسی کنند، پرونده هسته‌ای از روز اول و در سال ۱۳۸۲ زیر نظر شورای‌عالی امنیت ملی بود تا امروز و شورای‌عالی امنیت ملی بررسی‌های فراوانی برای برجام انجام داده است، جلسات متعددی داشته که مراحل نهایی را سیر می‌کند».

او افزود: «طبق قاعده، چیزی که براساس اصل ۱۷۶، زیر نظر شورای‌عالی امنیت ملی است، اگر در نهایت تصویب کند و سیرش را طی کند، به‌طور طبیعی این اصل حاکم بر اصولی است که شما می‌فرمایید».

برخی مسائل هست که دولت نمی‌تواند به‌تنهایی انجام بدهد
سؤالی هم درباره رفع حصر از رئیس‌جمهوری پرسیده شد. خبرنگاری از او پرسید: «شما در ایام انتخابات و بحبوحه تبلیغات قولی ندادید، اما امیدها را به رفع حصر زنده کردید، ولی در این دو سال به‌صورت واضح اقدامی صورت نگرفته است؟ اگر در توان دولت و توان شما نیست بفرمایید». روحانی هم در پاسخ گفت: «تلاش دولت از ابتدا این بود که داخل جامعه همه احساس آرامش بیشتری کنند. اگر موضوعی از گذشته در این کشور بوده و ما می‌توانیم به آن پایان بدهیم، پایان دهیم. حال اینکه ممکن است حق با این باشد یا آن، درهرحال برعهده قوه قضائیه و دادگاه‌های ماست که حکم می‌کنند».

رئیس‌جمهوری ادامه داد: «از اینکه ما یک موضوع را به یک مسئله دائم تبدیل کنیم، کسی سود نمی‌برد و این موضوع خاصیتی هم ندارد. ما باید تلاش کنیم قانون اجرا شود و اگر کسی خطایی یا اشتباهی کرده قانون باید درباره او اجرا شود. حاصل اینکه مسئله‌ای را به یک شعار دائم تبدیل کنیم و مداوم آن را تکرار کنیم چیست؟ «ثم ماذا» می‌خواهیم به کجا برسیم؟»

رئیس دولت یازدهم با بیان اینکه اقتدار یک نظام و دولت این است که بتواند مسائلش را مانند مسئله هسته‌ای نهایی کند، گفت: «اگر مسئله هسته‌ای را ۲۰ سال دیگر ادامه می‌دادیم، خوب بود؟ اگر بتوانیم مسائل را در چارچوب منافع ملی نهایی کنیم به‌نفع ماست».روحانی گفت: «هفته قبل هم که به مناسبت هفته دولت در خدمت مقام معظم رهبری بودیم و ایشان نسبت به موضوع هسته‌ای فرمودند: خوب شد پرونده هسته‌ای تمام شد».

او با تأکید بر اینکه هر پرونده داخلی، یا خارجی اگر در چارچوب مصالح ملی حل‌و‌فصل شود به‌نفع است، افزود: «این بحث‌ها در زمان انتخابات نیز مطرح می‌شد و همان‌طور که اشاره کردید آنجا هم به‌صراحت گفتم و صریح‌ترین بحثم در دانشگاه شیراز مطرح شد و خوشحال هم شدم».

او ادامه داد: «آنجا هم گفتم برخی مسائل هست که کار دولت نیست و دولت نمی‌تواند به‌تنهایی انجام بدهد، اما دولت می‌تواند زمینه، مقدمات و شرایط را فراهم کند».

رئیس شورای‌عالی امنیت ملی گفت: «من تلاش خود را در زمینه حل معضلات سیاسی و اجتماعی و برای اینکه این معضلات را بتوانیم در چارچوب مصالح ملی حل‌وفصل کنیم انجام دادم. حال می‌شود در زمانش توضیح بیشتری داد. واجب نیست همه‌چیز را اکنون اعلام کرد. پیش از موعد اعلام‌کردن، چیدن میوه نارس است».

روحانی با بیان اینکه خیلی مسائل مهمی در این کشور وجود دارد، گفت: «همه باید تلاش کنیم ان شاءالله به وحدت بیشتر و اتحاد و همدلی بیشتر برسیم و البته از گذشته همه باید درس بیاموزیم».

او با بیان اینکه «هم تعامل‌گرا باشیم و هم تحمل‌گرا»، گفت: «نگذاریم انحراف و خطایی هم اگر بوده تکرار شود و درعین‌حال باید حوصله لازم به خرج دهیم تا در زمان مناسب مسائل را به حل‌وفصل مناسب برسیم».

همکاری چین، آمریکا و ایران برای رآکتور اراک
«روحانی» در پاسخ سؤالی درباره روابط ایران و چین، گفت: «طرح‌های زیادی پیش‌روی ماست که چینی‌ها می‌توانند حضور پیدا کنند، توافق هسته‌ای و همین برجام از جمله این موارد است».

روحانی ادامه داد: «یکی از نکات مورد مطرح و توافق رآکتور آب‌سنگین اراک است که بتواند پیشرفته‌تر شود و این کار توسط چین و یکی از کشورهای ۱+۵ انجام خواهد شد. با حضور سه کشور ایران، چین و احتمالا آمریکا این تکنولوژی، نو و پیشرفته‌تر می‌شود و چین در این امر مشارکت دارد».

رئیس‌جمهوری افزود: «علاوه بر این ما با رئیس‌جمهوری چین، هفت گروه کاری را برای توسعه روابط‌مان مشخص کردیم. این گروه‌ها تشکیل شده‌اند و اکنون آینده روابط ایران و چین را بررسی می‌کنند. امیدواریم در آینده بتوانیم همه طرح‌هایی را که مدنظر است عملیاتی و اجرائی کنیم».

نسبت به قدرت دفاعی هیچ‌گونه محدودیتی را نمی‌پذیریم
رئیس‌جمهوری همچنین در پاسخ به سؤالی درخصوص چشم‌انداز قدرت دفاعی ایران در دوره پساتحریم، گفت: «باید در قدرت ملی در برابر انواع تهدیدات دنبال بازدارندگی باشیم و این بازدارندگی یکی در بخش دفاعی، بخش حقوقی و موضوعات خارجی است».

رئیس‌جمهوری گفت: «بنابر این عموم را باید دید. در عموم بازدارندگی افزایش یافته است ولی در زمینه دفاعی در دولت نسبت به دوره دو سال گذشته یا ۱۰ سال گذشته در نظر بگیرید؛ در طول این دوسال، هم پیشرفت در تکنولوژی دفاعی بیشتر بوده و هم بنیه دفاعی قوی‌تر شده است. درحال‌حاضر تجهیزات و سلاح‌های راهبردی در انبارها بیشتر شده است و این موضوع در آمار و ارقامی که وزیر دفاع کشورمان بیان کردند مشهود است». روحانی گفت: «در برجام چیزی راجع به موشک و سلاح نیست، آنچه هست، در قطع‌نامه ۲۲۳۱ است که در آن آمده خریدوفروش و صادرات و واردات سلاح موشکی برای ایران ممنوع است و این جزء مواردی است که تحریم‌های بین‌المللی در نظر گرفته است».

رئیس‌جمهوری افزود: «در قطع‌نامه جدید به‌جای تحریم محدودیت در نظر گرفته شده است و دوران صادرات و واردات سلاح در زمینه طراحی موشک‌هایی با قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای  پنج‌ساله است که ما هیچ‌وقت این کار را انجام نداده‌ایم و در آینده هم انجام نخواهیم داد».

روحانی گفت: «ضمن اینکه ما متعهد به بندهای برجام در قطع‌نامه نیستیم. در برجام تصریح کردیم که نقض قطع‌نامه، نقص برجام نیست. بنابراین ما نسبت به بنیه دفاعی و قدرت دفاعی هیچ‌گونه محدودیتی را نمی‌پذیریم و نخواهیم پذیرفت و آنچه لازم باشد اعم از موشک و غیرموشک را ادامه خواهیم داد. رونمایی از موشک فاتح ۳۳۰ شاهدی است که دنیا این موضوع را بداند».

امیدواریم عربستان شرایط را برای روابط آماده کند
روحانی در پاسخ به سؤالی درخصوص تأثیر توافق هسته‌ای بر روابط ایران با کشورهای منطقه، گفت: «این توافق یکی از آثارش ایجاد اعتماد بیشتر در میان رهبران کشورهایی است که قبلا نسبت به اهداف هسته‌ای ایران تردید داشتند».

رئیس‌جمهوری افزود: «اگر همسایه‌ای احساسش این  است که ایران دنبال سلاح هسته‌ای است، این موضوع توازن منطقه‌ای را برهم خواهد زد و روابط دوستانه را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد ولی توافق هسته‌ای باعث شد کشورها اعتماد بیشتری پیدا کنند».روحانی افزود: «البته به‌استثنای چند کشور، همه کشورها می‌دانند که ایران به‌دنبال سلاح هسته‌ای نیست و خواهان روابط بهتر با کشورهای همسایه است. در ابتدای دولت گفتم که با عربستان دنبال روابط بهتر و صمیمانه‌تری هستیم ولی مشکلاتی که در یمن به‌وجود آمد، باعث موضوعاتی شد».

او با یادآوری اینکه کشورهای منطقه باید در چارچوب منافع ملی کشورها عمل کنند، افزود: «با دخالت در امور داخلی کشورها نمی‌توانیم به اهداف خود برسیم، ملت یمن، ملتی بزرگ، دلاور و شجاع هستند و در این مدت که بمباران‌ها از پیش از رمضان ادامه داشته و مردم بی‌گناهی کشته شدند، مشخص شده که جنگ هیچ تأثیری نداشته است».
رئیس‌جمهوری اضافه کرد: «امیدواریم مقامات کشور عربستان شرایط را برای روابط آماده کنند و نگذارند شرایط بدی که در منطقه حاکم شده، مخصوصا کشتار مردم و بی‌گناهان در یمن ادامه یابد».

ابایی از شکایات نداریم
رئیس‌جمهوری همچنین در واکنش به این سؤال که «پاسخ‌گویی دولت به شکایت‌های مطرح‌شده از دولتمردان یازدهم توسط مسئولان دولت گذشته موجب ازبین‌بردن هاله ابهامات نخواهد شد»، گفت: «البته امیدواریم این هاله حل شود».

او ادامه داد: «شکایت موضوعی است که هر کسی از نظر حقوقی آزاد است، مطرح کند. ما هم هیچ ابایی نداریم فردی از مقام دولتی شکایت کند. شاید از یک دیدگاه به‌نفع دولت باشد که فرصتی پیش می‌آید تا مواضع را تبیین کند».

رئیس‌جمهوری اضافه کرد: «ولی نکته این است که خوب است دولت مسائل را توضیح دهد تا فضایی برای این حرکات ایجاد نشود. این مسئله دوپهلو است. یعنی اگر توضیح دهیم که قبلا چه‌کار شده و هرروز توضیح دهیم که قبل از آن خلاف قانون چطور بوده، دولت تبدیل می‌شود به بیان مواردی که در دولت گذشته صورت گرفته است. به نظر من این نه خواست مردم است و نه فرصت این کار را داریم که بگوییم چه مشکلاتی در گذشته بوده است. البته به مناسبت‌های مختلف به انها آشاره کردیم».

او افزود: «خدمت مقام معظم رهبری عرض کردم از اول دولت یازدهم که شروع کردیم، با سه چاله بزرگ روبه‌رو بودیم، بدهی کلان دولت– یارانه‌ای که خلاف قانون انجام شده بود و قرار بود طبق درآمدها انجام شود و همچنان یک مشکل است و مسکن مهر که بدون حساب و کتاب از پایه پولی کشور بالا بردند و درحال‌حاضر پایه پولی دوبرابر شده و یکی از عوامل مؤثر در تورمی بود. ضمن اینکه جاهایی ساخته شده که مشکلاتی را ایجاد کرده ولی مجبوریم تکمیل کنیم. الان ۴۲۵ هزار از این خانه‌ها تکمیل شده و ۴۷ هزار خانه دیگر در حال تکمیل است. بنابراین ما نمی‌توانیم مانع کسی برای شکایت باشیم و رسیدگی‌کننده هم قوه قضائیه است».