اعتماد / ابراهیم اصغرزاده

به دو دلیل باید تولد حزب اتحاد ملت ایران اسلامی را بزرگ شمرد؛ ابتدا به این دلیل كه دولت روحانی پس از توافق هسته‌ای و پیروزی در عرصه سیاست خارجی نیازمند تحقق یكی دیگر از شعارهایش در سیاست داخلی و شكستن فضای امنیتی بود. شكستن فضای امنیتی در جامعه مدنی با تولد احزاب و انتشار جراید كثیرالانتشار شكل می‌گیرد. خوشبختانه در این زمینه حالا دولت روحانی می‌تواند به افكار عمومی بگوید با مجوز دادن به شبكه‌ای از نیروهای سیاسی كه عمدتا در حزب مشاركت سازمان داده می‌شدند آنها فعالیت حزبی و رسمی خود را شروع كرده‌اند.

از این بابت باید به وزارت كشور هم تبریك گفت. تا حالا بیلان كار وزارت خارجه را بررسی می‌كردیم و از حالا به بعد با نزدیك شدن به انتخابات این وزارت كشور است كه رفتار و عملكردش در ویترین قرار می‌گیرد.

نكته دوم این است كه در یك روایت خطی از مشروطه تاكنون درباره تحزب و فعالیت‌های حزبی متاسفانه با گره‌های زیادی مواجه بوده‌ایم و گسست‌هایی این روایت خطی را منقطع می‌كند، به همین دلیل در مقاطعی از تاریخ مشروطه تاكنون احزابی متولد شدند، طلوع كردند و بعد به سرعت غروب كردند. از ابتدای انقلاب با وجود اینكه در قانون اساسی گفته شده بود رقابت حزبی پذیرفته می‌شود ولی نخستین و بزرگ‌ترین حزب سیاسی انقلاب كه حزب جمهوری اسلامی بود به سرنوشت محتومی دچار شد و بقیه احزابی كه در كشور فعالیت می‌كردند آنقدر به لحاظ سازمانی و تئوری دارای بحران و آشفتگی بودند كه هیچ‌وقت در تراز یك حزب فراگیر و نوین ظاهر نشدند تا اینكه جبهه مشاركت متولد شد و نشان از تحولی در رفتار حزبی جامعه مدنی ایران داشت.

متاسفانه سرنوشت این حزب تشكیلاتی و مقتدر پس از حوادث انتخابات سال ۸۸ در محاق واقع شد و بنابراین اثرگذاری احزاب یا سازگاری حیات حزبی با ساختار سیاسی جمهوری اسلامی تبدیل به یك افسانه شد. تولد حزب اتحاد ملت ایران از این بابت كه این افسانه را در هم می‌شكند و قصد دارد نشان دهد كه هنوز جامعه مدنی در ایران می‌تواند درون خودش یك حزب مدرن و فراگیر را بپروراند كاری است ارزنده.

حزب اتحاد ملت ایران كه در كنگره آن هم به لحاظ كیفیت و هم لیست شورای مركزی مشاهده كردیم با برنامه‌ریزی منسجم و قدرتمندانه‌ای كار را شروع كرد و علاوه بر اینكه این حزب سرنوشت خوبی خواهد داشت در انتخابات پیش رو نیز بر آرایش سیاسی اصلاح‌طلبان اثرخواهد داشت.

نكته مهم در مورد این حزب آن است كه به یك سوال مقدر ناچار است پاسخ دهد و مطمئنم باقدرت به این سوال پاسخ خواهد داد. این سوال عبارت از این است كه آیا اصلاح‌طلبی پس از انتخابات ۸۸ در ایران به یك پروژه عقیم مبدل شده یا هنوز اصلاح‌طلبی می‌تواند به عنوان یك راهبرد برای فعالیت در كشور مورد استفاده قرار گیرد.

خیلی از گروهك‌ها و دستجات سیاسی الان در صحنه حضور دارند كه رنگ و لعاب اصلاح‌طلبی را به خود می‌زنند اما قادر به پاسخ دادن به این سوال نیستند و به همین دلیل هم ناتوان هستند از اینكه بدنه معترضین و نیروهای سیاسی كه بعد از انتخابات ۸۸ به بن بست معتقد بودند و می‌گفتند نظام سیاسی ایران اصلاح‌ناپذیر است را همراه خود كنند اما حزب اتحاد ملت ایران ابتكار عمل در بسیج این نیروها و دوباره وارد میدان كردن آنها را به عهده گرفته و از این بابت نقشی متفاوت با احزاب موجود دارد.

این حزب از اساسنامه خوبی برخوردار است و آن‌طور كه در سخنرانی دبیركل حزب شنیدم به لحاظ تئوریك هم دارای توان پاسخگویی به سوالات موجود در فضای سیاسی كشور است و می‌خواهد از تجربیات جبهه اصلاحات حداكثر استفاده را ببرد.

نكته‌ای كه به دوستانم در حزب توصیه می‌كنم تجربه‌ای است كه در مبارزات قبل از انقلاب آموختم و متاسفانه در فضای سیاسی كشور كمتر از آن بهره گرفتم و این است كه من و نسل من با مستبد مبارزه می‌كردیم و بلد نبودیم با استبداد مبارزه كنیم. پاشنه آشیل فعالیت‌های حزبی در ایران این است كه اعضای خودش را به برده‌های سیاسی تبدیل می‌كند. برای اینكه به اعضای یك حزب بیاموزیم كه رفتار دموكراتیك داشته باشند و به جای اینكه با مستبد مبارزه كنند با استبداد به مبارزه برخیزند باید آموزش داد، گفتمان آزادیخواهی را تقویت كرد و از دیسیپلین حزبی پیروی كرد. برای اینكه این دیسیپلین حزبی تبدیل به زندان آهنین نشود حتما باید حزب اتحاد ملت ایران میان آزادی‌های فردی و حق انتقاد برای اعضای خود احترام ویژه‌ای قایل شود. امروزه اصلاح‌طلبی بیش از انكه به قدرت و سازمان و پول نیاز داشته باشد به آزادیخواهی و پذیرش نظر منتقدین نیازمند است.