اعتماد / فرشاد اعظمی: محدودیت دولت در گشایش فضای سیاسی کشور از محورهای پنهان و البته مهم سخنان روحانی در گزارش صد روزه بود که در حین گزارش صد روزه، روحانی چند بار مستقیم و غیرمستقیم و خیلی مختصر به آن اشاره کرد. یکی از مصادیق گشایش فضای سیاسی و امنیتی در جامعه به عرصه دانشگاهی و دانشجویان کشور مربوط می‌شود که در چند سال گذشته با فراز و نشیب‌هایی رو به رو بود و همواره یکی از مهم‌ترین نطق‌های انتقادی مسوولان کشور در تریبون‌های عمومی به ویژه در برهه انتخابات بود که با واکنش‌های مختلف مسوولان و مردمی روبه‌رو می‌شد.

هفته گذشته، زهره طبیب‌زاده، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس اعلام کرده بود که، رضا فرجی دانا، وزیر علوم سه‌شنبه ۱۱ آذرماه برای پاسخ به سوال نمایندگان بار دیگر به مجلس می‌آید و در این جلسه قرار است وزیر علوم در رابطه با چگونگی بازگشت دانشجویان ستاره‌دار به دانشگاه‌ها به نمایندگان توضیح دهد؛ گفته‌یی که باعث شد تا یکبار دیگر مساله دانشجویان ستاره‌دار که در سال ۸۸ به اوج خود رسیده بود در سال جاری مورد توجه قرار بگیرد.

پیش از این جعفر توفیقی، سرپرست موفق وزارت علوم به تعدادی از دانشجویان ستاره‌دار اجازه ادامه تحصیل داده بود تا در کنار تغییر و تحولات صورت داده در وزارت علوم زمینه را برای محبوبیت خود در این وزارتخانه افزایش دهد هرچند که این محبوبیت در خارج از دانشگاه به ویژه بین اصولگرایان تاثیرگذار نبود و مورد انتقاد شدید برخی از جناح‌های اصولگرایی قرار گرفت. اما، کمیسیون آموزش، نظری متفاوت نسبت به تغییرات صورت گرفته در وزارت علوم دارد، نظری که به نظر می‌رسد به مواضع اصولگرایان نزدیک است. این کمیسیون که در هفته‌های گذشته طرح سوال ملی از رضا فرجی‌دانا، وزیر علوم را کلید زده بود، این هفته بررسی وضعیت دانشجویان ستاره‌دار را در دستور کار خود قرار داده است.

منع تحصیل دانشجویان ستاره‌دار نقض‌کننده حقوق بشر نیست

عبدالوحید فیاضی، سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات در گفت‌وگو با «اعتماد» از درخواست کمیسیون برای استعلام از دانشجویان ستاره‌دار خبر داده و می‌گوید: هنوز معلوم نیست که محرومیت دانشجویان ستاره‌دار در سال‌های اخیر درست بوده یا نبوده که بتوانیم رفتار درستی با آنان داشته باشیم.

او همچنین به بازگشت تعدادی از دانشجویان ستاره‌دار در زمان توفیقی اشاره می‌کند و اعلام می‌کند: معلوم نیست که این دانشجویان بخشیده شده مستحق ادامه تحصیل هستند و اینکه آقای توفیقی بر چه اساسی تصمیم به چنین کاری گرفته است.

فیاضی در پاسخ به این سوال که واکنش کمیسیون آموزش در صورت منفی بودن استعلام وزارت اطلاعات چه خواهد بود، تاکید می‌کند: دانشجویی که نباید به دانشگاه برگردد نمی‌تواند ادامه تحصیل بدهد و اگر اکنون در حال تحصیل هست مطمئن باشید که ما جلوی ادامه تحصیل او را خواهیم گرفت.

سخنگوی کمیسیون آموزش در ادامه گفته‌های خود این را نیز اضافه می‌کند که وقتی قانون اجازه ادامه تحصیل به کسی را ندهد چطور باید ادامه تحصیل بدهد ولی اگر استعلام‌ها مثبت باشد مانعی برای تحصیل این دانشجویان وجود ندارد.

او در پاسخ به این سوال که آیا منع دوباره دانشجویان ستاره‌دار از تحصیل باعث تشنج فضای سیاسی دانشگاه نمی‌شود؟ اعلام می‌کند: معلوم نمی‌شود که چه اتفاقی رخ می‌دهد ولی ممکن هم هست که مساله‌یی پیش نیاید و امیدواریم که تمام استعلام‌ها مثبت باشد ولی ما به صورت جدی پایبند قانون هستیم. به گفته او، منع تحصیل عده‌یی از دانشجویان که در مسائل سیاسی به ویژه سال ۸۸ نقش داشته‌اند نقض‌کننده حقوق شهروندی و همچنین حقوق بشر که غرب از آن برای تبلیغات علیه نظام جمهوری اسلامی استفاده می‌کند نیست.

وی در عین حال ادامه می‌دهد: البته ادامه تحصیل یکی از مواد و مبانی حقوق شهروندی محسوب می‌شود ولی نمی‌توان در این مورد نیز چنین ادعایی داشت. فیاضی با تاکید بر اینکه تا اعلام نهایی نظر وزارت اطلاعات درباره دانشجویان ستاره‌دار نمی‌توان نظر قطعی درباره وضعیت دانشجویان ستاره‌دار داشت، می‌گوید: در جلسه‌یی که با وزیر اطلاعات درباره انتصابات وزارت علوم داشتیم بحث دانشجویان ستاره‌دار به ویژه آنانی که به تحصیل بازگشته‌اند، شد و قرار شد که آقای علوی اطلاعات دقیقی در این زمینه به کمیسیون ارائه کند.

مخالفت با دانشجویان ستاره‌دار‌‌ همان مخالفت با توفیقی است

قاسم احمدی لاشکی، دیگر عضو کمیسیون آموزش در گفت‌وگو با «اعتماد» می‌گوید: بر اساس مستنداتی که به کمیسیون ارائه شده است ۱۲۶ یا ۱۲۹ دانشجوی ستاره‌دار به دانشگاه‌ها بازگشته‌اند که کمیسیون به صورت جدی به دنبال استعلام از سابقه سیاسی این دانشجویان است که اگر مشکلشان «امنیتی حاد» نباشد می‌توانند به تحصیل ادامه بدهند ولی اگر مشکلشان جدی باشد ممکن است که وزارت اطلاعات درخواست یا نظری در این زمینه برای این افراد به کمیسیون بدهد لذا ادامه یا عدم ادامه تحصیل دانشجویان ستاره‌دار به خود وزارتخانه مربوط می‌شود که البته امنیت کشور برای اعضای کمیسیون نیز اهمیت ویژه‌یی دارد.

به گفته او، تعداد کمی از دانشجویان ستاره‌دار مشکل «امنیتی حاد» دارند و حدود یا نهایتا سه نفر هستند. احمدی لاشکی در پاسخ به این سوال که به نظر می‌رسد پافشاری کمیسیون بر منع تحصیلی دانشجویان ستاره‌دار به مراتب بیشتر از وزارت اطلاعات است، اعلام می‌کند: خب طبیعی است که چنین چیزی وجود داشته باشد. تغییرات زودهنگام در فضای دانشگاهی که در دوره سرپرستی آقای توفیقی انجام گرفت باعث شد تا کدورت‌هایی که بین توفیقی و نمایندگان ایجاد شود که همین اختلاف در این پرونده نقش مهمی ایفا کرد.

این عضو کمیسیون آموزش با بیان اینکه باید علت ستاره‌دار شدن دانشجویان در سال‌های اخیر بازبینی شود، می‌گوید: اگر حقی از دانشجویان پایمال شده باشد، مسوولان و نهادهایی که موجبات آن را فراهم کرده‌اند باید پاسخگو باشند و اگر چنین محرومیتی بحق انجام گرفته بهتر است که منع تحصیلی آنان خیلی جدی و محکم ادامه پیدا کند.

ادامه تحصیل دانشجویان مساله‌دار تشنج می‌آفریند

همچنین قاسم جعفری، دیگر عضو این کمیسیون در گفت‌وگو با «اعتماد» به جمعیت چند میلیونی دانشجویان کشور اشاره می‌کند و می‌گوید: چه کسی می‌تواند ادعا کند که بین این جمعیت میلیونی هیچ مساله‌داری وجود ندارد که اگر چنین ادعایی را بکند مشخص می‌شود که در این عالم نیست و درگیر افکار خودش است.

به گفته او، مسائل امنیتی و سیاسی یکی از مواردی محسوب می‌شود که ممکن است دانشجویان در آن مساله ایجاد کنند و از صلاحیت ادامه تحصیل محروم شوند. رفع این محرومیت بدون توجه به اعلام نظر دادگاه پس از رسیدگی به پرونده می‌تواند باعث تشنج در فضای دانشگاهی بشود از این جهت که دیگر دانشجویان می‌گویند که به دانشجویان سیاسی کاری ندارد پس ما نیز می‌توانیم فضای دانشگاه را ملتهب و متشنج کنیم.

او با اشاره به بازگشت دانشجویان ستاره‌دار به دانشگاه‌ها در دولت یازدهم، می‌گوید: اتفاق خاصی پیش نیامده و فقط یک تبلیغات دولتی صورت گرفته است چون بیش از این نیز بازگشت دانشجویان سیاسی را شاهد بودیم.

دانشجوی ستاره‌دار اصلا وجود ندارد

محمد مهدی زاهدی، رییس کمیسیون آموزش، نظری متفاوت با سایر اعضای این کمیسیون دارد. او در گفت‌وگو با «اعتماد» با تاکید بر اینکه ما اصلا دانشجوی ستاره‌دار نداریم، می‌گوید: این یک واژه انحرافی است که عده‌یی از سیاسیون متاسفانه آن را باب کرده‌اند که مربوط به دوران وزارت آقای معین و «دوم خردادی‌ها» می‌شود و هنوز نیز عده‌یی از دولتی‌ها به غلط آن را بیان می‌کنند و بازیچه‌یی برای جدال‌های سیاسی جناح‌ها شده است. به گفته او، ۱۲۹ دانشجو رد صلاحیت برای ورود به مقاطع بالا‌تر تحصیلی شده‌اند و حتی قبول نشده و اصلا دانشجو نبوده‌اند.

او در پاسخ به این سوال که چرا کمیسیون آموزش از وزارت اطلاعات برای این دانشجویان استعلام می‌خواهد، گفت: اصلا چنین چیزی نیست ما فقط می‌گوییم که نحوه بازگشت این دانشجویان نوعی کارش سیاسی و تبلیغاتی بوده است.

منع تحصیل دانشجویان ستاره‌دار خیانت است

همچنین علی مطهری، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در همین رابطه به «اعتماد» می‌گوید: به نظر من ادامه تحصیل یا منع ادامه تحصیل دانشجویان ستاره‌دار را باید به وزارت علوم محول کرد و مجلس نباید در امور اجرایی دخالت کند و وزیر علوم نیز نباید در برابر این فشار‌ها تسلیم بشود. به گفته او، وزیر علوم موظف است در مساله انتصاب‌های وزارتخانه و همچنین ادامه تحصیل دانشجویان ستاره‌دار از تصمیمات خود دفاع کند و عقب‌نشینی نکند چون این عقب‌نشینی به معنای خیانت به حقوق مردم است.

او همچنین در پاسخ به این سوال که چرا باید کمیسیون مواضع به مراتب تندتری از وزارت اطلاعات در قبال دانشجویان ستاره‌دار داشته باشد، اعلام می‌کند: کمیسیون نمی‌تواند امر و نهی کند یا اینکه تعیین و تکلیفی برای وزارت علوم کند و تنها موظف است که نتایج تحقیقات و بررسی خود را در اختیار وزارت علوم بگذارد و اجازه دهد که وزارتخانه تصمیم نهایی را اتخاذ کند. او در پایان می‌گوید: ما باید حد و مرز خود را بدانیم و رعایت کنیم.