اعتماد/ فرزانه آیینی

می‌گوید روحانی و مردان دولتش قدم‌هایشان را عاقلانه برمی‌دارند و انتقادی‌هایی كه از دولت می‌شود جیغ تندروهاست كه تا به رانت نرسند ساكت نمی‌شوند. رسیدگی به مشكلات معیشتی و خروج ایران از بن‌بست هسته‌یی را مهم‌ترین اقدام دولت یازدهم در این سه ماه اخیر می‌داند و با تمجید از آنها تاكید می‌كند كه رفع این دو خطر مقدمه پرداختن به شعارهای سیاسی و فرهنگی است.

حمیدرضا جلایی‌پور چهره شناخته شده جریان اصلاحات و عضو شورای مركزی جبهه مشاركت در گفت‌وگوی اجمالی‌اش با «اعتماد» به بررسی كارنامه صد روزه روحانی پرداخت و گفت كه بزرگ‌ترین مانع روحانی در رسیدن به وعده‌هایش همان‌هایی هستند كه با كف و سوت كاروان استقبال از احمدی‌نژاد راه می‌انداختند و با لنگه كفش به استقبال روحانی و عزت‌آفرینی‌اش برای ایران می‌روند.

گفت‌وگوی «اعتماد» با جلایی‌پور در پی می‌آید.

‌‌فضای سیاسی كشور در صد روز گذشته را چگونه ارزیابی می‌كنید، اصلاح‌طلبان كجای این صد روز بودند آیا توانسته‌اند قدمی بردارند؟

مهم‌ترین نقش‌آفرینی اصلاح‌طلبان این بود كه كاندیدای موردنظرشان از سوی اكثریت مردم رای آورد و قدم مهم دیگر اصلاح‌طلبان این بود كه در تشكیل دولت روحانی كمك كردند و بخش قابل توجهی از دولتمردان نیروهای اصلاح‌طلب هستند.

‌ در این فضا و طی این مدت اصلاح‌طلبان بهتر بهره را بردند یا اصولگرا‌ها؟

اصولگرایان همواره یك مشكل اساسی داشته و دارند و همچنان با آن دست و پنجه نرم می‌كنند و آن این است كه خودشان را به عنوان یك جریان سیاسی و ریشه‌دار اجتماعی تعریف نمی‌كنند. برخی از آنها برخلاف اصلاح‌طلبان كه دغدغه‌شان حاكمیت مردمسالاری است درد قدرت‌طلبی دارند، به همین دلیل هم اصلا قابل مقایسه با اصلاحات و اصلاح‌طلبی نیستند قدرت‌طلبی كجا و به دنبال مردمسالاری بودن كجا؟

‌ برخی منتقدان می‌گویند در این مدت كه از عمر دولت یازدهم گذشته اصلاح‌طلبان در قبال كارها و برنامه روحانی و كابینه‌اش یا سكوت كرده‌اند یا بی‌برنامه به میدان آمده‌اند؟ این نقد را قبول دارید؟

كار مهمی كه اصلاح‌طلبان كردند این بود كه با وجود اینكه 8 سال گذشته كه شرایط برای فعالیت‌شان در كشور بسته بود در یك حركت بی‌نظیر در انتخابات به میدان آمدند و كاندیدای مورد حمایت‌شان هم رای آورد. این كار خیلی مهم و قابل دفاعی است. همچنین در بحث چینش كابینه هم خیلی موثر واقع شدند و توانسته‌اند نیروهای بسیار متعهد و كارآمد شان را وارد كابینه كنند. البته در بحث اجتماعی- سیاسی هم همچنان كارهای جامعه مدنی‌شان را دنبال می‌كنند.

‌ كارنامه حسن روحانی و كابینه‌اش را طی سه ماه گذشته چگونه ارزیابی می‌كنید؟

دولت روحانی راجع به دو موضوع باید به صورت ویژه كاركند كه برای شرایط اولیه زندگی مردم لازم و ضروری هستند؛ یكی رفع خطر‌های امنیتی خارجی در بحث هسته‌یی و دیگری هم مشكلات معیشتی و اقتصادی مردم. این دو متغیر‌هایی هستند كه رسیدگی به آنها در شرایط كنونی كشور حیاتی و ضروری است. ببینید تا سال 84 مشكل كشور، جو ساز و جلو‌گیری از رشد مردمسالاری در كشور بود وآقایان می‌خواستند برای شكوفا شدن مردمسالاری در كشور مانع تراشی كنند اما در این 8 سال گذشته این آقایان گاوشان بازهم زاییده و كشور را به‌صورت جدی به خطر انداختند و همین شد كه حل مشكل امنیت بین‌المللی كشور و مشكلات معیشتی و اقتصادی مردم بر مردمسالاری مقدم شد. اما در این صد روزی كه گذشته است كارنامه روحانی كه كاندیدای مورد حمایت اصلاح‌طلبان است در دو مقوله فوق بسیار مثبت و قابل دفاع است.

‌ برخی معتقدند كه بعضی شعارهای سیاسی روحانی در فصل انتخابات مثل گشایش فضای سیاسی كشور و آزادی زندانیان سیاسی و حتی رفع حصر از موسوی و كروبی معطل مانده‌اند؟

ببینید لازمه پرداختن به مقوله آزادی‌های سیاسی و حتی فرهنگی حركت در چارچوب مردمسالاری است كه متاسفانه از سال 84 با برخی مشكلات مواجه شد و به شكل ویژه‌‌تر از سال 88 تا 92 كشور با مشكل‌های دیگری روبه‌رو شد. به خطر افتادن كشور و تلاش برای رفع خطر‌های بین‌المللی از پرونده هسته‌یی كشور و رسیدگی و حل مشكلات معیشتی و اقتصادی مردم دو مشكل ویژه و حساس كشور هستند كه بر بحث آزادی‌های سیاسی - فرهنگی مقدم شدند.

‌ اما توجه ویژه دولت به بحث هسته‌یی سبب شده كه برخی حامیان روحانی از عدم توجه دولت به شعارهای سیاسی گلایه كنند و بگویند دولت شعارهایش را فراموش كرده است؟

اینها همه الكی و ساختگی است. همه این حرف‌ها قبلا هم عنوان می‌شد می‌گفتند مردم دیگر پای صندوق رای نمی‌آیند اما در 24 خرداد دیدید كه آمدند و روحانی كه مورد حمایت اصلاحات هم بود رای آورد. شعارهای سیاسی فراموش نشده است و دولت هرگز در این مدت آنها را نفی نكرده است، دولت روحانی همواره اعلام كرده كه پیگیر مطالبات انتخاباتی مردم است. این حرف‌ها كه دولت شعارهایش را فراموش كرده برنامه تندروها است كه می‌خواهند مردم را علیه دولت روحانی تحریك كنند.

‌ فضا‌های مجازی این روزها پر است از انتقاد به دولت به خاطر سكوت در قبال شعارهای سیاسی‌اش؟

روحانی در شعارهای سیاسی‌اش گفت كه برای رفع محدودیت‌ها و محصوریت‌ها در فضای سیاسی كشور به حداقل یكسال وقت نیاز دارد. دولت پیگیر اموری كه وعده داده است. پیشرفت در كارهای دولت برای روحانی مهم است و شخصا بر این امر بارها تاكید كرده است.

اما بحث هسته‌یی و خطر امنیتی بین‌المللی و مشكلات معیشتی فعلا بر همه امور اولویت دارد. البته در همین مدت كوتاه دولت در امور فرهنگی و سیاسی ساكت نبوده است و همواره اعلام كرده كه پیگیری می‌كند تا به تدریج فضا باز و بازتر شود. درست است كه فعلا انجمن صنفی روزنامه‌نگاران بازنشده اما در همین مدت كوتاه شاهد گشایش خانه سینما گران بوده‌ایم. و كتاب‌ها هم به زودی بدون سانسور بیرون می‌آیند.

‌ اما روحانی در فصل انتخابات بیش از 46 وعده انتخاباتی داد كه به جز سه چهار مورد آن هنوز بخش اعظمی از آنها رها شده‌اند مثلا وعده‌اش برای ایجاد وزارت زنان ناكام ماند یا درهمین مدت كوتاه روزنامه بهار را توقیف كردند؟

ببینید هنوز صد روز هم از روی كار آمدن روحانی و كابینه‌اش نگذشته است، برخی 8 سال سر كار بودند و 800 میلیارد هم در آمد ارزی داشتند و می‌خواستند جهان را مدیریت كنند. كشور را با جهان بین‌الملل در انداختند و مردم را درگیر مشكلاتی معیشتی كردند اما روحانی در این سه ماهه كشور را از بحران خارج كرده است این كار كمی نیست. جامعه مدنی هم نمرده است و زنده است. اینكه بگوییم همه امور باید در این 100 روز حل و فصل شود حرف و خواست تندرو‌هاست.

‌ توصیه‌تان به روحانی و دولتمردانش در پایان مهلت صد روزه‌یی كه خودشان تعیین كرده بودند چیست؟

پیشنهاد می‌كنم كه با همین قدرت این دو هدف‌گیریشان یعنی برقراری تعامل در سیاست خارجی و مهار تورم در اقتصاد و حل مشكلات معیشتی را تا به ثمر رسیدن دنبال كنند.

‌ فكر می‌كنید مشكلات بر سر راه دولت روحانی برای تحقق وعده‌هایش چیست؟

مهم‌ترین مشكل این است كه افراطیون كه امكانات بسیاری هم دارند همچنان مانع تراشی می‌كنند، مشكل این است كه دولت قبلی می‌رفت در سازمان ملل سخنرانی می‌كرد و آبروی مردم و كشور را می‌برد در داخل برایش كف و سوت می‌زدند و كاروان استقبال از او به راه می‌انداختند و حالاكه دولت می‌رود آبروی كشور را می‌خرد و عزت و احترام برای مردم و ایران می‌آورد با لنگه كفش به استقبالش می‌روند.

‌ دولت برای مقابله با این تندروها چه كند؟

راه همین است كه در پیش گرفته است باید با آرامش اهداف اولیه‌اش را پیگیری كند و پیگیری امور سیاسی اجتماعی را تا حصول اهداف اولیه‌اش به اصلاح‌طلبان بسپرد و اصلاح‌طلبان خودشان كارشان را در جامعه مدنی انجام می‌دهند.

‌ توصیه‌تان به روحانی و مردان كابینه‌اش چیست؟

خوشبختانه كشور دارد با عقلانیت اداره می‌شود هرچند كه تندروها دارند جیغ می‌زنند، دولتمردان باید با عقلانیت‌شان امور را پیگیری كنند و تا وقتی كه تندروها هسته اولیه قدرت و رانت اصلی را ندارند جیغ‌های زیادی می‌زنند و دولتمردان بگذارند آنها جیغ بزنند و خودشان كارشان را بكنند.