روزنامهٔ «بهار» با حکم هیأت نظارت بر مطبوعات توقیف شد.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) به نقل از دبیرخانه هیأت نظارت بر مطبوعات، این هیأت در جلسه صبح امروز خود روزنامه بهار را به دلیل انتشار یادداشتی با عنوان «امام؛ پیشوای سیاسی و یا الگوی ایمانی؟» توقیف کرد.

روزنامهٔ «بهار» چهارشنبهٔ گذشته (اول آبان‌ماه) مقاله‌ای را با این عنوان منتشر کرد و به‌دلیل برخی مطالب آن، مجبور به عذرخواهی شد. روز شنبه چهارم آبان ماه نیز مسوولان این روزنامه، با انتشار یک نامه، از توقف خودخواستهٔ انتشار روزنامهٔ «بهار» تا مدتی خبر دادند.

***
دوران «مجازات دسته جمعی» گذشته است؛
به «اعدام رسانه‌ها» پایان دهید

عصر ایران؛ جعفر محمدی - توقیف روزنامه بهار، بهانه‌ای شد تا موضوع مهمی به نام برخورد حذفی با رسانه‌ها را در چند سطر مرور کنیم.

تأکید می‌کنیم که موضوع این نوشتار، صرفاً مورد «بهار» نیست بلکه موضوع فرا‌تر از یک رسانه خاص است.

۱ - در جهان معاصر، رسانه را تعطیل نمی‌کنند، بلکه اگر خطا و جرمی در آن ارتکاب یافته باشد، مسوول مربوطه و شخص خاطی را مجازات می‌کنند.

این قاعده، فقط درباره رسانه‌ها نیست بلکه در خصوص سایر اشخاص حقوقی هم صدق می‌کند.

مثلاً اگر در یک بانک، یک اختلاس بزرگ صورت پذیرد - مانند ماجرای ۳۰۰۰ میلیارد تومان - کل بانک را تعطیل نمی‌کنند، بلکه خاطیان را مورد تعقیب و مجازات قرار می‌دهند.

چند سال پیش، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مجوزی به یک کتاب داد که دارای مضمون جنسی در قالبی بود که در جمهوری اسلامی، اجازه نشر ندارد. آیا در آن زمان، وزارت فرهنگ و ارشاد را به خاطر خطا در صدور مجوز برای این کتاب منحل کردند یا فقط جمع آوری کتاب مذکور و برخورد با افراد خاطی در دستور کار قرار گرفت؟!

در مورد صدا و سیما نیز وقتی مصاحبه موهنی با مضمون مقایسه نامربوط حضرت فاطمه زهرا (س) با یک شخصیت تلویزیونی پخش شد، آیا حضرت امام (ره) دستور دادند که صدا و سیما به دلیل این خطا (که در آن توهین به مقدسات شیعی نیز وجود داشت) توقیف شود یا تنها دستور به تعقیب متخلفان دادند؟

یک نشریه - اعم از کاغذی یا الکترونیک - هم همین گونه است و عقل و انصاف و تدبیر حکم می‌کند که اگر خطایی در آن صورت گیرد، با خاطیان و مدیری که مسوولیت را بر عهده گرفته برخورد شود نه اینکه کل رسانه را تعطیل کنند.

چند سال پیش در همین کویت، وقتی در یکی از روزنامه‌ها، مطلب توهین آمیزی درباره خاندان حکومتی منتشر شد، تنها سه روز به عنوان تنبیه توقیف‌اش کردند. اخیراً هم روزنامه شیعی «الدار» به اتهام ایجاد فتنه و عداوت در کویت، تنها به مدت سه ماه توقیف شد و اخیراً فعالیت‌اش را از سر گرفت.

۲ - تعطیلی کل یک رسانه به دلیل خطای یک یا چند نفر، «مجازات دسته جمعی» است. کسانی که اندک اطلاعات حقوقی دارند می‌دانند که دوران «مجازات دسته جمعی» چند صد سال است که به سر آمده و مسوولیت‌های قضایی، «فردی» شده‌اند.

تعطیلی یک رسانه، مساوی است با بیکار شدن افرادی که در آن شاغل بوده‌اند و متعاقب آن، ایجاد مشکلات برای اعضای خانواده آن‌ها، یعنی کسانی که اساساً هیچ نقشی در ارتکاب خطا نداشته‌اند.

نخستین شماره روزنامه الاهرام چاپ قاهره در سال ۱۸۷۵

۳ - رسانه‌ها یکی از مظاهر قدرت و اعتبار کشور‌ها هستند و «قدمت»، یکی از مؤلفه‌های این اعتبار است.

به چند نمونه از رسانه‌های دنیا و سال تأسیس آن‌ها توجه کنید:

آسوشیتدپِرِس (آمریکا) ۱۸۴۶
رویترز (انگلیس) ۱۸۱۵
تایم (امریکا) ۱۹۲۳
نیویورک تایمز (آمریکا) ۱۸۹۶
فایننشال تایمز (انگلیس) ۱۸۸۸
یومیوری (ژاپن) ۱۸۷۴
آساهی شیمبون (ژاپن) ۱۸۷۹
الاهرام (مصر) ۱۸۷۵
النهار (لبنان) ۱۹۳۳
الوطن (کویت) ۱۹۶۲
...
یک سوال خیلی ساده: «آیا این رسانه‌ها، در طول تاریخ بسیار طولانی خود که از نیم قرن تا قریب به ۲۰۰ سال است، خطایی مرتکب نشده‌اند؟»

با توجه به اینکه «خطا»، جزو «امور اجتناب ناپذیر کار رسانه‌ای در سراسر جهان» است، می‌توان پاسخ داد که قطعاً در این رسانه‌ها و نظایر آن‌ها، اشتباهاتی هم رخ داده است.

آیا اگر دولت‌های این کشور‌ها، این رسانه‌ها را به دلیل خطا‌هایشان توقیف می‌کردند، اکنون از چنین قدرت رسانه‌ای قابل توجهی برخوردار بودند؟

اگر کسی به ایران بیاید و بپرسد در کشور شما که ۱۷۶ سال، سابقه رسانه‌ای دارد («کاغذ اخبار» در ۱۲۱۶ خورشیدی منتشر شد) عمر متوسط رسانه‌هایتان چند سال است و قدیمی‌ترینشان کدام است؟ آیا جز کیهان و اطلاعات -که این‌ها هم مصادره شده و حکومتی‌اند- چیز قابل ارائه دیگری هم داریم؟! این در حالی است که هزاران عنوان نشریه داشتیم و داریم!

مگر نه این است که یکی از علل پا نگرفتن نشریات در ایران و جهانی نشدنشان، همین است که بسیاری از آنان با اولین خطا، توقیف می‌شوند؟ بگذارید رسانه‌های ایرانی هم «برند» شوند.

۴ - کار نشریه، آمیخته با سرعت است، به ویژه در سایت‌های خبری که آنلاین هستند و روزنامه‌هایی که باید سر ساعت معینی، آماده چاپ شوند. طبیعی است که در این پروسه نفسگیر سرعتی و در میان ده‌ها هزار کلمه و تصویر و در طول سال، ممکن است خطایی هم رخ بدهد. انصاف حکم می‌کند که در قضاوت راجع به رسانه‌ها، این «مهم» لحاظ شود.

بی‌گمان وقت آن رسیده - و دیر هم شده است - که در نحوه برخورد با رسانه‌ها، تجدید نظر جدی شود و برخورد مناسب با خاطیان، جای خود را به «اعدام رسانه‌ها» بدهد.

این، معضلی است که گریبان نشریات همه جناح‌ها را از «شلمچه» تا «بهار» گرفته است و باید از این وضعیت، که مناسب با شأن کشور متمدنی مانند ایران نیست، عبور کرد.