شرق: حراج گوشت‌های مرجوعی از سایر کشورها که روی آب معطل مانده‌اند؛ برخی تجار [ایرانی] را برای یک کاسبی پردرآمد وسوسه کرده و زمینه ورود گوشت‌های یخی مشکوک به آلودگی را به کشور فراهم کرده است.

چندی پیش بود که خبرگزاری ایسنا خبری مبنی بر واردات گوشت قرمز از قطب جنوب را روی خروجی قرار داد. این خبر واکنش مسوولان سازمان دامپزشکی- به عنوان متولیان بحث سلامت مواد غذایی وارد شده به کشور- را در پی داشت. محسن مشکات معاون بهداشت و پیشگیری سازمان دامپزشکی با تکذیب خبر واردات گوشت از قطب تاکید کرد: هیچ مجوزی برای واردات گوشت از قطب جنوب صادر نشده است.

مشکات البته حق داشت. چراکه اساسا قطب جنوب به دلیل برودت بسیار بالای هوا، بدون مرتع بوده و امکان پرورش دام در این منطقه وجود ندارد. اما این داستان با تکذیب مسوولان دامپزشکی فیصله پیدا نکرد. رسانه‌ها متعاقبا اعلام کردند که در جداول گمرک، واردات گوشت از مبدا قطب جنوب با عنوان «آنتارکتیکا» درج شده است. سایت خبری دامپزشک نیز تصویری از جداول گمرک که واردات از آنتارکتیکا را تایید می‌کند؛ منتشر کرد.

با ادامه این ماجرا، مسوولان سازمان دامپزشکی به دلیل نبود ناظر شرعی در این نقطه، چاره را در آن دیدند که واردات چنین محموله‌ای را تکذیب کرده و آمار گمرک را نادرست بخوانند. اما از آنجا که بهداشت مواد غذایی از موضوعات پر اهمیت برای سلامت جامعه است؛ خبرنگار «شرق» این ماجرا را تا رسیدن به محموله‌های مرجوعی پیگیری کرد.

«آنتارکتیکا» یا مبدا نامشخص

با مراجعه به دفتر اطلاعات و آمار گمرک متوجه شدیم که واردات کالاهایی که مبدا نامشخصی دارد، در جداول گمرک با نام «آنتارکتیکا» درج می‌شود. جدای از بحث چگونگی عبور کالاهای بی‌هویت از دروازه‌های گمرک؛ اینکه اصولا مبدا این گوشت‌ها چه کشوری بوده نیز، برای بررسی بهداشت آن، حایز اهمیت بسیار است.

هرچند، هیچ مرجع و مسوولی حاضر به ارایه اطلاعات درباره کشور مبدا این گوشت‌ها نبود اما یکی از فعالان حوزه تجارت گوشت قرمز که خواست نامی از وی برده نشود گفت: اینها محموله‌هایی هستند که به دلایل مختلف بهداشتی از سایر کشورها مرجوع شده و روی آب معطل مانده‌اند. قیمت بسیار پایین گوشت‌های برگشت‌خورده که تاریخ انقضای نزدیکی هم دارند؛ بسیاری از افراد را به طمع کسب سود انداخته و موجب ورود این محموله‌ها به کشور شده است.

هرچند، سخنان این فعال حوزه تجارت، قابل‌تایید نیست، اما سکوت مسوولان موجب شده تا شایبه‌ها و شایعاتی از این جنس، در گوشه و کنار به گوش برسد و تا زمانی‌که شبهه‌زدایی رسمی نشود چنین شایعاتی می‌تواند امنیت روانی مردم را تحت‌تاثیر قرار دهد.

سازمان دامپزشکی چه می‌کند؟

«اینکه هر روز خبر از ورود یا خروج محصولات غذایی بدون مجوز را می‌شنویم این پرسش را در ذهن ایجاد می‌کند که اساسا فلسفه وجود سازمان دامپزشکی در کشور چیست؟»

کامران ملک‌پور عضو جامعه دامپزشکان با بیان این مطلب به «شرق» گفت: «سازمان دامپزشکی دستگاه عریض و طویلی که برای جزء‌جزء حوزه دام، معاونت‌ها و دفاتر مختلف دارد و هر‌ساله مبالغ قابل توجهی از بودجه را به خود اختصاص می‌دهد؛ آیا وظیفه‌ای غیر از مراقبت از سلامت جامعه دارد؟!»

وی خاطرنشان کرد: «خبر صادرات  5/ 14 هزار طوطی، ورود صدف، حلزون، گوشت‌های بدون مبدا و اظهار بی‌اطلاعی مسوولان دامپزشکی از تجارت این محموله‌ها، موجودیت این سازمان که در بسیاری مواقع منفعل عمل می‌کند را زیر سوال می‌برد.»

ملک‌پور درباره سلامت گوشت‌های وارد‌شده با مبدا «آنتارکتیکا» متذکرشد: «گوشت‌های مرجوعی عموما به دلیل مشکلات بهداشتی مانند بالابودن میزان باقی‌مانده دارو، پیربودن لاشه‌ها یا داشتن بیماری به کشور صادرکننده برگشت داده می‌شود. هرچند این احتمال وجود دارد که استاندارد کشورهای مرجوع‌کننده نسبت به استانداردهای ما بالاتر بوده و با شرایط بهداشتی کشور ما این محموله‌ها قابل پذیرش باشد اما احتمال آنکه گوشت‌های وارد شده زیر سطح کیفی و استاندارد مورد نظر ما باشد، بسیار قوی‌تر است. علاوه بر آن به دلیل نبود ناظر شرعی در زمان ذبح این دام‌ها، احتمال حلال‌نبودن گوشت‌های مزبور نیز وجود دارد.»

ایرانپور: نفوذ دلالان به بدنه دولت

علی ایرانپور عضو کمیسیون کشاورزی مجلس در گفت‌وگو با «شرق» بیان کرد: «با افزایش قیمت گوشت قرمز، زمینه برخی فعالیت‌های غیرمجاز فراهم شد و در این بین، عده‌ای از دلالان با نفوذ به بدنه دولت، توانستند شرایط واردات کالاهای بی‌کیفیت را به کشور تسهیل کنند.»

او معتقد است: «متاسفانه در برخی موارد، شاهد اقدامات عجیب دولت در زمینه واردات گوشت قرمز هستیم که واردات گوشت بی‌کیفیت از هند، همچنین محموله رسیده از قطب جنوب، از جمله این اقدامات عجیب دولت در زمینه تامین نیازهای کشور به این ماده پروتئینی است.»

ایرانپور ادامه داد: «در زمینه واردات گوشت از قطب جنوب ابهامات زیادی وجود دارد. اینکه آیا در آن نقطه ناظر شرعی وجود دارد یا خیر. آیا گوشت بر اساس موازین شرعی ذبح شده و اینکه آیا چنین گوشتی که نظارتی بر ذبح آن انجام نشده، حق ورود به کشور را دارد؟ از جمله پرسش‌هایی است که در این زمینه بدون پاسخ مانده است.»

وزیر اقتصاد باید پاسخ دهد

او با تاکید بر اینکه «هفته آینده درباره واردات گوشت از قطب جنوب به وزیر اقتصاد تذکر خواهیم داد» افزود: «در اولین فرصت نیز وی را به کمیسیون کشاورزی فرا‌می‌خوانیم.»

در میان مسوولان سازمان دامپزشکی، مدیر‌کل دفتر قرنطینه و امور بین‌الملل، معتقد به پیگیری ماجراست. او از ارسال نامه‌ای به گمرک برای روشن‌شدن این واردات خبر داد و گفت: «هنوز جواب نامه به دست ما نرسیده است.»

صمد یگانه تصریح کرد: «گمرک اعلام می‌کند که فلان میزان گوشت از قطب جنوب وارد شده است. اما قطب جنوب که گوشت ندارد.»

او با بیان اینکه آمار گمرک دقیق نیست ادامه داد: «در یک صورت این واردات صحیح است که به صورت غیرمجاز انجام شده یا بدون نظر دامپزشکی این کار صورت گرفته باشد.»

در میان فعالان بخش خصوصی در حوزه واردات گوشت نیز، کمتر کسی حاضر به پاسخ‌گویی در این زمینه است. برخی از دست‌اندرکاران به‌طور کلی این موضوع را منتفی دانستند. برخی افراد نیز با اظهار بی‌اطلاعی، از زیر بار پاسخ‌دادن شانه خالی کردند. اما مدیر بازرگانی اتحادیه واردکنندگان گوشت قرمز و سفید در این‌باره اظهاراتی مطرح کرد که چندان ارتباطی به موضوع اصلی نداشت. او معتقد است: «مبدا اصلی این گوشت‌ها کشور برزیل است. اما او در واکنش به آمار ارایه‌شده به‌وسیله گمرک، در زمینه واردات گوشت از قطب جنوب، اظهار بی‌اطلاعی کرد.»

در بین افراد غیرمطلع، علاوه بر مسوولان سازمان دامپزشکی، نام برخی از نمایندگان مجلس و اعضای کمیسیون کشاورزی هم دیده می‌شود. از جمله این افراد رییس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی است که در پاسخ به این پرسش که آیا واردات گوشت از قطب جنوب با توجه به نبود ناظر شرعی در این نقطه، مجاز است، اظهار کرد: «اطلاعی در این‌باره ندارم.»

عباس رجایی با اشاره به اینکه این کمیسیون موضوع واردات گوشت از قطب جنوب را پیگیری می‌کند افزود: «پس از بررسی‌های لازم، در این رابطه اظهار نظر خواهم کرد.»