جمعه ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ - Friday 29 March 2024
ايران امروز
سه نماینده از حزب صلح و دموکراسی: پروین بولدان، سیری ثریا اوندر (راست) و آلتان تاندان (چپ)
iran-emrooz.net | Mon, 25.02.2013, 9:13


روزنامه بهار: سه نماینده «کرد» سوار بر قایق گارد ساحلی ترکیه به جزیره «ایمرالی» رفتند و ۹ ساعت بعد بازگشتند. از مذاکره‌ای طولانی و سرنوشت‌ساز با زندانی مهم جزیره: عبدالله اوجالان؛ مردی که ۱۴ سال از دوران «حبس ابدش» را گذرانده و حالا گذشت زمان و تغییر سیاستمداران حاکم بر ترکیه او را در مسیر دیگری قرار داده: راه صلح؛

نمایندگان حزب صلح و دموکراسی برای همین به ایمرالی رفتند تا درباره خلع سلاح پ.ک.ک و تغییر یا اصلاح قانون اساسی ترکیه با اوجالان مذاکره کنند. قایق نمایندگان بازگشت و پروین بولدان یکی از اعضای این گروه، مهم‌ترین وظیفه را بر عهده گرفت؛ سخن‌گفتن از طرف اوجالان.

او گفت: «ما در حال حاضر تنها اجازه داریم که سه پیام اوجالان را با شما در میان بگذاریم: نخست، اوجالان سلام خود را به همه فعالان رسانه‌ای و خبرنگاران ترکیه رساند و از همه زحمات، تلاش‌ها و حمایت‌های آنان از مذاکره‌های صلح تشکر کرد.

دوم، اوجالان مقطع کنونی و به‌ویژه گفت‌وگوی امروز را تاریخی، حساس و تعیین‌کننده دانست و از دولت، کردها و افکار عمومی ترکیه خواست هوشیارانه، ظرافت و حساسیت این مقطع را درک کنند و همه اقدامات در اوج هوشمندی انجام شود.

سوم، هم پ.ک.ک و هم ترکیه تعدادی زندانی در اختیار دارند. از پ.ک.ک خواست با همه اسیران به درستی و به شیوه انسانی برخورد کند و ابراز امیدواری کرد همه آنان آزاد شوند و به‌زودی نزد خانواده‌های خود بازگردند.»

پروین بولدان از پاسخ به سوال‌های دیگر خودداری کرد و گفت باید زودتر پیام اوجالان را به سران حزب صلح و دموکراسی برساند.

نمایندگان محل را ترک کردند اما همه می‌دانستند دیدار با اوجالان، تاریخی بوده است و مهم‌تر از همه «گام دوم در مسیر صلح»، صلح میان دولت ترکیه و پ.ک.ک؛ اتفاقی که تا چند سال پیش محال به نظر می‌رسید، اما همه چیز با قدرت گرفتن حزب «عدالت و توسعه» تغییر کرد.

«آتاتورک» جمهوری ترکیه را بر پایه «ناسیونالیسم» بنا کرد و در این راه جایی برای تحمل «غیر ترک»‌ها وجود نداشت. پس کردها هم مانند دیگر قومیت‌ها، یا رانده شدند یا تحت فشار قرار گرفتند. وارثان آتاتورک هم از مسیر «پدر معنوی» عقب ننشستند و زبان مادری و هویت کردی را ممنوع کردند، اما زمان نشان داد که انکار راه‌حل نهایی برای ادامه قدرت نیست.
ترکیه سرانجام مجبور شد «ژنرال‌ها» و «حافظان میرات آتاتورک» را نادیده بگیرد. نسل جدید سیاستمدارن ترک، با ریشه‌های اسلام‌گرایی از راه رسیدند و ساختارها را تغییر دادند. حالا «کشور کودتاها» و نماد «سرکوب اقلیت‌ها» خود مدعی «آزادی» است و از روشی نوین مسلمانان در حکومت‌داری می‌گوید.

پرچمدار این تغییر، نخست‌وزیر فعلی ترکیه است؛ رجب طیب اردوغان؛ مردی که حالا می‌توان گفت تابوی مذاکره با کرد‌ها را شکست. اردوغان دو ماه پیش رییس سازمان امنیت ترکیه را به ایمرالی فرستاد و به اوجالان پیام صلح داد. حرکت اردوغان اتفاقی نادر در تاریخ ترکیه است، اما بسیاری از تحلیل‌گران معتقدند این اتفاق بخشی از بلندپروازی‌های حزب عدالت و توسعه برای تبدیل‌شدن به «ابرقدرت» یا به قول مخالفانشان «احیای امپراتوری عثمانی» است. با این حال کسی نمی‌تواند مدعی شود این رویکرد تنها وجه ماجرا باشد.

همزمان با تغییر سیاستمداران ترکیه، راهبرد کردها برای مواجهه با دولت ترکیه هم تغییر کرد. حالا بسیاری از سیاستمداران و رهبران کرد به‌وضوح از روش‌های رادیکال دوطرف انتقاد می‌کنند. هر چند ورود کردها به فاز دموکراتیک تا مدتی با ممانعت ترک‌های رادیکال مواجه شد، اما ورود بعضی کردها به مجلس ترکیه باز هم نشان داد مقاومت در برابر روش‌های دموکراتیک دشوارتر از راه‌های دیگر است.

ترکیه با توافق با کردها نشان می‌دهد تصمیم گرفته کشوری دموکرات باشد. بعضی می‌گویند به دلیل عضویت در اتحادیه اروپا؛ آن هم در حالی که «نقض حقوق‌بشر» تا امروز بزرگ‌ترین مانع رسیدن ترک‌ها به اتحادیه اروپا بوده است؛ پس کارگشاست اگر دولت بلندپرواز امروز ترکیه بخواهد این مانع مهم را از سر راه بردارد.

مذاکره با کردها می‌تواند مهم‌ترین تلاش عملی ترکیه برای عبور از گذشته تاریکش باشد. اما چه می‌شود که سیاستمداران جدید ترکیه از میراث آتاتورک فاصله گرفته‌اند؟ شاید سخنان اردوغان جواب مناسبی به این سوال باشد. او در یک سخنرانی با کردهایی که از دولت‌های پیشین آزار دیده بودند همدردی کرد و گفت ما هم زمانی به جرم اسلام‌گرابودن آزار دیدیم؛ شاید همین حس همدردی یکی دیگر از دلایل اردوغان برای پایان دوران خشونت باشد.

هر چند او بهتر از دیگران می‌داند اگر کردها هم به صف حامیانش بپیوندند عبور از مسیر دشوار آینده آسان‌تر می‌شود و مخالفانش بیش از پیش به حاشیه می‌روند. «نیت» اردوغان هرچه باشد، عزم دوطرف برای پایان خشونت «جزم» است. همه می‌خواهند دیگر نه ترور و مرگ نظامیان را ببیند و نه شاهد حمله جنگنده‌ها به کردها باشند. به همین دلیل است که تقریبا تمام احزاب ترک و کرد موافقت خود را با ادامه این مسیر اعلام کرده‌اند. مسیری که با وجود عبور از «زندان ایمرالی»، می‌تواند پایان دوره‌ای پر از رنج باشد.



 

ايران امروز (نشريه خبری سياسی الکترونیک)
«ايران امروز» از انتشار مقالاتی كه به ديگر سايت‌ها و نشريات نيز ارسال می‌شوند معذور است.
استفاده از مطالب «ايران امروز» تنها با ذكر منبع و نام نويسنده يا مترجم مجاز است.
Iran Emrooz©1998-2024