(نیوهیون، آمریکا؛ گزارش از استانبول، ترکیه) – نهمین کنفرانس دوسالانه انجمن بین المللی مطالعات ایران شناسی از روز پنجشنبه ۱۲ مرداد/۲ اوت ۲۰۱۲ با سخنرانی دانشمندان علوم اجتماعی، هنرمندان و پژوهشگران مطالعات ایران آغاز شد.

کنفرانس انجمن بین المللی مطالعات ایران شناسی امسال به منظور فراهم نمودن امکاناتی جهت حضور پژوهشگرانی از جمهوری اسلامی ایران در استانبول ترکیه، که یکی از معدود کشورهایی است که دارندگان گذرنامه ایرانی می‌توانند بدون ویزا به آنجا سفر کنند برگزار می شود. طبق برنامه ریزی انجام شده قرار بوده بیش از هفتاد پژوهشگر از ایران مباحثی از سیاست دادگاههای ایران در اواخر دوران باستان گرفته تا زیبایی شناسی آواز در ایران معاصر را مطرح کرده و یا در بحث ها شرکت نمایند.

کیهان، روزنامه ای که تحت سرپرستی دفتر آیت الله علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران اداره می شود در طول هفته های اخیر در چندین مقاله منتشره خود این کنفرانس را تقبیح کرده است. گرچه شرکت کنندگان، پژوهشگران شهیری از ایران در زمینه های تاریخ، جامعه شناسی، ادبیات، و مردم شناسی هستند، اما کیهان بطور مرتب این کنفرانس را به تمسخر کنفرانس «صهیونیسم و سلطنت طلبان» نامیده است. کیهان برای اثبات اتهام صهیونیستی بودن، این ادعا را مطرح کرده که یکی از 125 نشست برنامه ریزی شده این کنفرانس در مورد «مطالعات بهائیت و بابی»، و در عین حال یکی دیگر از مباحث نیز چشم انداز تاریخی روابط ایران و اسرائیل می باشد.

از دو هفته پیش که تبلیغات سوء بر علیه این کنفرانس آغاز گشت، بیش از پنجاه پژوهشگر از دانشگاه تهران، دانشگاه اصفهان، دانشگاه الزهرا، دانشگاه پیام نور، دانشگاه آزاد اسلامی، و دیگر مراکز آموزشی از حضور خود در کنفرانس انجمن بین المللی ایران شناسی انصراف داده و لیست تحریم کنندگان این کنفرانس را امضاء کرده اند. با این حال هنوز پژوهشگرانی از ایران تصمیم به حضور در این کنفرانس را دارند. حسین شریعتمداری، سردبیر کیهان به تلافی این اقدام، از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (که نظارت بر تمام موسسات آموزش عالی غیر پزشکی ایران را بر عهده دارد) خواست تا «بلافاصله و بدون کمترین ملاحظه ای به حضور [کلیه پژوهشگرانی که قصد حضور در کنفرانس انجمن بین المللی ایران شناسی را دارند] در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی کشور خاتمه دهد.»

در پی این اقدام، بسیاری از پژوهشگرانی که برای حضور در این کنفرانس – که بزرگترین گردهمایی بین المللی پژوهشگران مطالعات ایران در جهان است - برنامه ریزی کرده بودند در دقایق آخر ترجیح دادند که حضور نیابند. این تهدید و ارعاب بی سابقه پژوهشگران ایرانی که قصد حضور در نهمین کنفرانس دو سالانه مطالعات ایران را داشتند، بخشی از سرکوب وسیعتر و مداوم آزادی علمی در جمهوری اسلامی ایران است که از انتخابات 1384 ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد به بعد تشدید شده است. در فرایند مرتبط دیگری، دروس علوم اجتماعی از جمله رشته روزنامه نگاری در بسیاری از دانشگاههای ایران در سال تحصیلی جدید لغو خواهند شد.

گیسو نیا، مدیر اجرایی مرکز اسناد حقوق بشر ایران یادآور شد «اعمال محدودیت در آزادی علمی ایرانیان از طریق ایجاد خفقان در گفتمان روشنفکران نه فقط بر پژوهشگران ایرانی و جامعه بین الملل بلکه بر جامعه داخل ایران نیز اثر می گذارد. نقض آزادی دانشگاهیان جهت مشارکت در یک کنفرانس خلاف تعهدات بین المللی ایران است.»

ماده 15 میثاق بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی که ایران نیز بدان متعهد است مشارکت همه مردم در حیات فرهنگی که شامل توسعه تماسهای بین المللی و همکاری در زمینه های فرهنگی مشتمل بر امور علمی می باشد را تضمین میکند.


منبع: سایت مرکز اسناد حقوق بشر ایران