در سوگ منوچهر جمالی

درگذشت استاد منوچهر جمالی، انسان آزاده و فرهیخته، فیلسوف و اندیشمند برجسته معاصر ایران، منتقد با فضیلت نظام‌های ایدئولوژیک، اقتدارگرا و دینی را به همسر ایشان و دخترشان خانم دکتر یگانه ارانی و دیگر اعضای خانواده ایشان و جامعه روشنفکری ایران تسلیت می گوییم و در سوگ آنان خود را شریک می دانیم.

مجلس یادبود ایشان بزودی در کلن برگزار خواهد گردید.

سهیلا ستاری، عباس سلیمی، علی اصغر سلیمی، فرشید یاسایی

■ ایران امروز، درگذشت استاد منوچهر جمالی را به بازماندگان و همه یاران و دوستان ایشان تسلیت می‌گوید.


مختصری درباره منوچهر جمالی

استاد منوچهر جمالی روز پنجشنبه ۱۵ تير ۱۳۹۱ ، ۵ ژوئیه ۲۰۱۲ در شهر مالاگای اسپانیا در سن ۸۴ سالگی زندگی را به درود گفت. او متولد بهمن ١٣٠٧ در شهر کاشان بود.

آقای منوچهر جمالی از جمله پرکارترین و برجسته ترین پژوهشگران ایرانی است که در دهه های اخیر ١٢٠ کتاب، رساله و نوشته های گوناگون در زمینه های: فرهنگ ایرانی، فلسفه، تاریخ، زبانشناسی، تاویل و تفسیر متون شاهنامه، بندهشن، اوستا، اندیشه ها و آثار خیام، عطار، مولانا، صائب تبریزی و ... به رشته تحریر کشیده است.

گستردگی اندیشه، غنای کاربردی واژه‌ها، گشودگی مرزهای تبیین و استدلال، تجسم و تصور در شناخت گسترده و باز آفرینی فرهنگ مهری و مردمی ایران، صراحت و شفافیت‌های کلام، درهم آمیختگی فرزانگی و خردمندی با دلیری و بی‌باکی در بیان اندیشه‌ها از ویژگی‌های استاد جمالی است.

منوچهر جمالی از جمله اولین منتقدانی بود که پس از انقلاب ١٣٥٧ و تجربه تلخ تاریخی قدرت گیری رژیم جمهوری اسلامی و پایه گذاری رژیم ولایت فقیه به نقد فلسفی و اجتماعی و سیاسی این رژیم پرداخت. وی به بنیان گذاران و پیروان انواع دیگر اسلام راستین هشدار داد که خود را نفریبند و بدنبال خوانش دیگری از اسلام در راستای کسب قدرت، نروند. وی در آثار خود مشروحا خاطر نشان کرد که دینی که مدعی برپایی حکومت و کسب قدرت و از آن طریق به سعادت رساندن انسانها را رسالت خود قرار داده است و برپایی هرگونه حکومت دینی چیزی جز فریب مردم و تکرار تجربه شکست خورده تاریخ نیست.

استاد جمالی پایه ریزی حکومت اسلامی و قدرت فقها در ایران را نه یک حادثه غریب تاریخی، بلکه نتیجه منطقی و تاریخی رسوخ اندیشه های خلافت و امامت در بین ایرانیان نامیده و مبرمیت و ضرورت کار فلسفی و فرهنگی و نقد پیگیرانه و همه جانبه این اندیشه ها را برای بهروزی و سعادت انسان ایرانی و ایران آینده در دستور کار قرار میدهد. وی همزمان با قدرت گیری رژیم جمهوری اسلامی هشدار میدهد که دین موبدان و زرتشت و خلافت چند صد سالانه امویان و عباسیان و تشیع صفوی و سپس رژیم جمهوری اسلامی چیزی جز فریب، خشونت و نابسامانی بهمراه نخواهد آورد. از این رو وی خواهان بازگشت دین اسلام و هر دین و بینش دیگر به حوزه های خصوصی انسانها و محدود ماندن آنها در آن حوزه ها می‌باشد.

منوچهر جمالی در کنار نقد حکومت دینی و هر حکومت ایدئولوژیک، تمام مکاتبی که خود را صاحبان انحصاری و مطلق حقیقت می شمارند را نیز به بوته نقد و انتقاد کشیده است. وی برای دست یابی به حقیقت و نوزائی انسان و اندیشه آزاد به تلاشها و آزمایشهای خودزائی و خودآفرینی پرداخته و مینویسد که پیام خداوند مهر چنین است: "حقیقتی که خود بجوئی و با آن زندگی کنی، بهتر از زندگی کردن با حقیقت و معرفت منست."

استاد منوچهر جمالی در تعدادی از کتاب و رساله هایش به تبیین زندگی در این گیتی کوشیده است. وی احترام به جان انسانی (قداست جان) را پایه و مایه و بنیاد فرهنگ مردمی ایران میداند و می اندیشد که این ایده و سراندیشه میتواند در پایه گذاری و پی ریزی حکومت دموکراسی به ایرانیان یاری رساند. ایرانی نه در تقلید از اندیشه های غربی و نه در تابعیت از اسلام، بلکه در کاوش، آموزش و فراگیری فرهنگ مردمی ایران و خودزائی حقیقت خویش میتواند به ساختن خود مستقل و جامعه ای آزاد و گیتی گرا و خرم نهاد و شادزی دست یازد.

امید که ایرانیان از گنجینه غنی فلسفی و فرهنگی استاد جمالی در ساختن ایرانی آباد و آزاد، و دموکراتیک و سکولار بهره‌مند گردند.

(بخش‌هایی از نوشته‌ای که دو سال پیش در بزرگداشت استاد جمالی خواند شد)