سیمین دانشور نویسنده و مترجم ایرانی روز پنجشنبه ۱۸ اسفند ۱۳۹۰ در سن ۹۰ سالگی در تهران درگذشت. خانم دانشور از نخستین زنان نویسنده‌ ایرانی است و بیش از همه با رمان «سووشون» نزد علاقمندان ادبیات ایرانی شناخته شده است.


سیمین دانشور در سال ۱۳۰۰ شمسی در شیراز متولد شد. پدرش دکتر محمدعلی دانشور، پزشک و مادرش خانم قمرالسلطنه حکمت، مدیر هنرستان دخترانه و نقاش بود. تحصیلات ابتدایی و دبیرستان را در مدرسه انگلیسی مهرآیین گذراند و سپس دانشکده ادبیات دانشگاه تهران شد.

خانم دانشور با تحصیل در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، در رشته ادبیات فارسی دکترا گرفت، چند سالی به تحصیل در دانشگاه‌های آمریکا در رشته‌های زیبایی شناسی و نمایشنامه نویسی پرداخت و پس از بازگشت به ایران، در هنرستان هنرهای زیبا و دانشگاه تهران مشغول به تدریس شد.

وى نخستين زن ايرانى است كه به صورتى حرفه‌اى در زبان فارسى داستان نوشت. مهم‌ترين اثر او رمان "سووشون" است كه نثرى ساده دارد و به ۱۷ زبان ترجمه شده است و از جمله پرفروش‌ترين آثار ادبيات داستانى در ايران محسوب مى‌شود. در این رمان در سال درگذشت همسرش جلال آل احمد، منتشر شد.

سیمین بهبهانی، شاعر مشهور ایران درباره تفاوت نثر سیمین دانشور با همسرش جلال‌آل احمد به دویچه وله گفته بود: «هر نویسنده‌ای خودش استقلال خودش را دارد. خانم دانشور را با جلال آل‌احمد اگر مقایسه کنید، از لحاظ سبک، از لحاظ تفکر، از لحاظ احساس، از همه‌ی این اصول نویسندگی مغایرت دارند با یکدیگر. او یک طور دیگر است، مردانه می‌نویسد. چیزهای متفکرانه. خانم آنشور آنچه می‌نویسد از روی احساس و با لطافت زنانه است. من هیچ نشان یا اثر دستی از جلال آل‌احمد در نوشته‌های خانم دانشور ندیده‌ام.»

محمد علی جمالزاده نخستین قصه نویس مدرن ایران پس از خواندن کتاب "سو و شون" گفته بود: «سیمین دانشور کتاب‌هایی بهتر از شوهرش نوشته. هم فهمش و هم قلمش بهتر از شوهرش است.»

رمان «سووشون» از نظر سبک، شیوایی در نثر و تجسم اندیشه و احساس زن ایرانی تأمل‌انگیز است.

حاصل نزدیک به هفت دهه تلاش ادبی سیمین دانشور از جمله این‌هاست: سه مجموعه داستان، چهار رمان است. در زمینه ترجمه، سرباز شکلاتی، از جرج برنارد شاو، دشمنان از آنتون چخوف، بنال وطن از آلن پیتون و داغ ننگ از ناتانیل هاثورن، و آثاری غیرداستانی از جمله غروب جلال، روایت بحث‌برانگیز درگذشت همسر و دو جلد نامه‌های جلال آل احمد به سیمین دانشور و دو جلد نامه‌های سیمین دانشور به جلال آل احمد، به ویراستاری مسعود جعفری.

درست در روزی که رسانه‌ها خبر درگذشت سیمین دانشور را منتشر کردند، خبرگزاری ایبنا گزارش داد که نخستین ترجمه مشترک سیمین دانشور و همسرش جلال آل‌احمد نیز بعد از چهل سال تجدید چاپ شده است. این کتاب که «چهل طوطی اصل» عنوان دارد نخستین بار در سال ۱۳۵۱ منتشر شد.


دویچه وله، بی بی سی، رادیو فردا