iran-emrooz.net | Mon, 10.10.2011, 23:34
برگرفته از پرس ایران | persiran.se
گزارشگر شهرام فرزانهفر
شنبهی گذشته، هشتم اکتبر خانم شيرين عبادى وكيل، فعال و مدافع حقوق بشر و برندهى جايزهى صلح نوبل سال ۲۰۰۳ به دعوت دانشگاه اوپسالا و با حضور بيش از هفتصد نفر از ايرانيان و سوئدىهایى كه جهت شنيدن سخنرانى وى در سالن اجتماعات و سخنرانى آولان دانشگاه اوپسالا، در اين محل گرد آمده بودند، به مدت یک ساعت و نیم به ايراد سخنرانى پرداخت و پس از آن نیز به تعدادی از پرسشهای حاضرین پاسخ داد. شیرین عبادی که به دعوت دانشکدهی حقوق دانشگاه اوپسالا برای ایراد سخنرانی به سوئد آمده بود، ابتدا انتخاب سه زن برای دریافت جایزهی صلح نوبل امسال را تبریک گفت. به اعتقاد خانم عبادی، هیچ حقوقبشری بدون رعایت حقوق زنان وجود نخواهد داشت و حکومتهایی که برابری حقوق زنان در آنها رعایت نمیشود، تا حکومتهای ایدهآل فاصلهی زیادی دارند. وی سپس به مسئله "بهار عربی" اشاره کرد و گفت که استفاده از عنوان "بهار عربی" برای حرکتها و قیامهای اخیر هنوز زود است و مناسب نیست، چرا که سقوط یک یا دو حکومت دیکتاتوری کافی نیست. وی با بیان وضعیت مصر و تغییر و تحولاتی که اسلامگرایان به تدریج درصدد انجام آنها هستند، به خطرهایی که در این رابطه دموکراسی و حقوق بشر را تهدید میکند، اشاره کرد.
خانم عبادی در اين سخنرانى نیز مانند همیشه، برخى از موارد نقض گستردهى حقوق بشر در جمهوری اسلامی را برشمرد و با ارائهى تعدادی مثال در اين موارد، شمهاى از وضعيت حقوقبشر در ايران را براى حاضران بيان نمود. وى همچنين توجه مجامع بينالمللى مدافع حقوقبشر را به وضعيت حقوق بشر در ايران، نقض گستردهى حقوق اقليتهاى قومى، فرهنگى، مذهبى و همچنين گروهها و احزاب سياسى دگرانديش در ايران، جلب كرد.
خانم عبادى با اشاره به نقض حقوق شهروندى پيروان مذاهب رسمى و پذيرفتهشده در قوانين اسلامى ايران، به ظلم و ستمى كه به پيروان ساير مكاتب غير حكومتى، از جمله بهائيان، روا داشته میشود اشاره و آن را مورد انتقاد قرار داد.
شيرين عبادى از كشورهاى جهان خواست تا بجاى تحريم اقتصادى كه تجربهی تاکنونی نشان داده است که مستقیماً مردم ايران را تحت فشار بيشتر قرار خواهد داد، تحريم سياسى و ديپلماسى را بهعنوان راهكار سياسى پيگيرى كنند و با اقداماتى نظير عدم دعوت از دولتمردان و عدم صدور ويزاى ديپلماتيك، محدوديتهايى را براى مقامات ايرانى در خارج از كشور به وجود بياورند.
در همین رابطه میتوان به محدودیتهای مسافرتی برای تعدادی از مسئولین بلندپایه دولت جمهوری اسلامی اشاره کرد که نام دهها نفر در آن دیده میشود. اخیراً و با تغییر و ترفیع شغلی برخی از این افراد، آنها اجازه یافتهاند که به اروپا سفر کنند. از جملهی این افراد میتوان از علی اکبر صالحی وزیر امورخارجه، فریدون عباسی دوانی رئیس امور اتمی و رستم قاسمی وزیر نفت، که پیشازاین مشمول محدودیتهای سفر به کشورهای اتحادیه اروپا بودند و اکنون اجازهی سفر پیدا کردهاند نام برد. این لغو ممنوعیت سفر با انتقادهایی روبرو شده است. علی اکبر صالحی، رئیس پیشین سازمان انرژی اتمی ایران، توسط محمود احمدینژاد در ماه ژانویه به مقام وزارت امورخارجه منصوب شد. عباسی دوانی، دانشمندی اتمی، که در ماه نوامبر از یک سوء قصد جان سالم بدر برد و شغل پیشین علی اکبر صالحی عهدهدار شد. وی در ماه سپتامبر اجازه یافت به وین سفر کند. رستم قاسمی، از فرماندهان پیشین سپاه پاسدران انقلاب، پس از عهدهدارشدن وزارت نفت، از آنجایی که ایران ریاست دورهای این کارتل نفتی را عهدهدار است، وی نیز در مقام ریاست اوپک قرار گرفت. وی احتمالاً در جلسهی آتی اوپک که در ماه دسامبر برگزار میشود، حضور خواهد یافت.
در ادامهى اين سخنرانى، خانم شيرين عبادى ضمن انتقاد از "معاملات کثیف اقتصادی" که حقوق انسانی و شهروندی ایرانیان را خدشهدار و به سانسور و اختناق در ایران کمک میکند با اشاره به برخی از موارد این معاملات دلایل و چگونگی کمک به تقویت سانسور را برشمرد. در این رابطه او معاملات شركتهاى نوكيا زيمنس فنلاندى-آلمانى را که جمهورى اسلامى از سیستمهای این شرکت در شنود و کنترل مكالمات تلفنى در راستاى سركوب جنبش مردم استفاده میکند، متهم به همکاری در راستای سانسور و اختناق كرد. وى در اين رابطه همچنين اشاره كرد كه در پى اعتراضات بينالمللى به شركت نوكيا زيمنس در مورد در اختيار قراردادن سيستمهاى امنيتى شنود تلفن همراه، شركت نوكيا از مردم ايران رسماً عذرخواهى کرده و قول داده است که اين شركت قرارداد قبلی خود با ایران را در این رابطه تمديد نكند. اما جای شرکت نوکیا زیمنس را در این مورد شركت سونى-اريكسون ژاپنى- سوئدى Sony Ericsson گرفته و این شرکت، سيستمهاى امنيتى كنترل تلفن به جمهورى اسلامى عرضه میکند. وى در اين رابطه از نیروهای طرفدار دموکراسی و حقوقبشر، خصوصاً دانشجویان خواست كه به این نوع معاملات اعتراض كنند و از اين شركت بپرسند كه چرا نرمافزارهايى به دولت جمهوری اسلامی مىفروشند كه به كمك این تکنولوژی مردم را كنترل و سرکوب كند!
وى در ادامهی بحث خود پیرامون "قراردادهای کثیف دولتهاى غربى" به تبانى با دولت جمهوری اسلامی از طریق این شرکتها اشاره کرد. وى بار دیگر با اشاره به شركت خدمات ماهوارهاى اوتلسات Eutelsat، كه يك سوم سهام آن متعلق به دولت فرانسه است و از جمله پخش تلويزيون فارسى بى بى سى BBC و صداى آمريكا VOAاز طريق ماهوارههاى اين شركت انجام مىشد، اشاره کرد و گفت که در نبود رسانههای آزاد، این دو کانال تلویزیونی ماهوارهای نقش بزرگی در پوشش خبرى آزاد و بدون سانسور ایفا میکردند و مورد استقبال مردم محروم ایران از مطبوعات آزاد قرار داشتند. استقبال مردم از اين رسانهها موجب نارضايتى رژيم شد و دولت جمهوری اسلامی با بستن قراردادی جديد با شركت فرانسوى اوتلسات، امكان پخش اين برنامهها را به سوى خاورميانه بسيار ضعيف تر و در مواردى ناممكن ساخته است.
شيرين عبادى با اشاره به وضعيت حقوقبشر در جمهوری اسلامی، نحوهى برخورد حكومت با شهروندان را در تقابل با كنوانسيونهاى بينالمللى دانست. وی ضمن اشاره به این نکته که امروز (هشتم اکتبر) "روز جهانی کودک" است، خاطرنشان کرد که در قوانین جاری جمهوری اسلامی، به عنوان مثال محكوميت كيفرى دختران از ۹ سالگى و پسران از ۱۵ سالگى (شمسی) با شرايط يكسان و همچون بزرگسالان است. او همچنین یادآور شد که جمهوری اسلامی بيشترين تعداد محكوميت به اعدام كودكان در جهان را داراست. وی به اعدام یک نوجوان هفده ساله که بدون قصد قبلی، بدون برنامهریزی و شناخت قبلی و در یک نزاع و درگیری، فرد دیگری را به قتل رسانده بود و توسط جمهوری اسلامی محکوم و در ملاء عام به دار آویخته شد اشاره کرد.
وی همچنین به دو مورد اعدام دیگر به جرم همجنسگرائی که حدود پنج ماه پیش انجام گرفت ، اشاره کرد. خانم عبادی به وضعیت یوسف ندرخانی، یک مسلمان سابق که به مسیحیت گرویده و به همین جرم به اعدام محکوم شده پرداخت و بیان کرد که به یوسف ندرخانی سه روز مهلت دادند تا توبه کرده، از مسیحیت دست بردارد و دین خود را انکار کند، در غیراینصورت اعدام خواهد شد.
خانم عبادی همچنین به مثال دیگری از تبعیض علیه سایر مذاهب اشاره کرد و در این زمینه گفت: در جمهوری اسلامی در صورت درگذشت یک پدر یهودی که سه فرزند یهودی دارد، اگر این فرد خویشاوندی داشته باشد که مسلمان است، تمامی ارث متوفی به آن خویشاوند مسلمان وی میرسد و فرزندان یهودی متوفی از ارث پدری بیبهره میمانند. خانم عبادی از این مورد، تنها بهعنوان یکی از نشانههای روشن تبعیض علیه اقلیتهای مذهبی که در جمهوری اسلامی رواداشته میشود، یاد کرد.
او در ادامه به نصف بودن دیه زن نسبت به مردان و شهادت دو زن در برابر یک مرد اشاره کرد و به نابرابری حقوق زن در قوانین جمهوری اسلامی پرداخت و گفت که این قوانین، پس از انقلاب اسلامی به تصویب رسیده است و به همین جهت نیروهایی که از "بهار عربی" نام میبرند، تنها با نگاه کردن به شرایطی که کشور ما دچار آن شده، بدانند که با چه مشکلات و تغییراتی ممکن است مواجه شوند.
او همچنین تصریح کرد که اولین قدم برای رفع این مشکلات، جدایی مذهب و ایدئولوژی از دولت است تا دولتمردان نتوانند از مذهب و اعتقادات مذهبی مردم سوءاستفاده کنند. عبادی گفت که حتا در کشورهایی مثل سوریه که حکومت اسلامی نیست و ریشه حکومت (ناسیونال) سوسیالیستی است، نیز وضعیت یکسانی در برخورد با مسائل حقوق بشرحاکم است.
بسیاری از این مشکلات ریشه در فرهنگ جوامع و از جمله فرهنگ پدرسالار دارد. به گفتهی شیرین عبادی در فرهنگ پدرسالار ضرورتاً مقصر مردها نیستند. عبادی مهمترین مسئله در راه مبارزه با این «فرهنگ غلط قبیلهای» را آموزش و توانمند کردن زنان در رابطه با (برابری حقوق) میداند. وی در این رابطه گفت که زنان مسلمان را باید با اسلام درست آشنا کرد. به گفتهی وی همانگونه که برخی کلیساها با سقطجنین موافق و برخی مخالفاند و همانطور که برخی کلیساها با ازدواج همجنسگرایان موافق و برخی با آن مخالفاند، در اجرای قوانین اسلام اختلافنظر وجود دارد و نیز تغییراتی بوجود آمده است. او در ادامه در مورد قوانین اسلام به این نکته اشاره داشت که این قوانین را به دو بخش میتوان تقسیم کرد. بخش اول قوانینی هستند که قابل تغییر نیستند، مانند نماز و روزه و بخش دوم قوانینی هستند که مربوط به رفتار اجتماعیاند و با شرایط زمانی قابل تغییرند. به گفتهی وی قطع دست و اعدام مربوط به زمانی بوده که زندان و مجازاتهای دیگر در مورد مجرمین وجود نداشته و اکنون میتوان این قوانین را تغییر داد.
شیرین عبادی از دانشگاهیان و دانشپژوهان خواست تا دست به ترجمه و چاپ نوشتههای اسلام مدرن بزنند و «اجازه ندهند تا حکومتهایی مثل حکومت جمهوری اسلامی از نام اسلام برای روا داشتن ستم به مردم استفاده کنند.» وی مصرانه از کشورهای اروپایی خواست که به عوامل حکومتهای دیکتاتور و سرکوبگر اجازه ورود و یا سرمایهگذاری ندهند. وی با اشاره مجدد به اسلام مدرن گفت که اسلام فقط اسلام طالبانی که در مقابل اتحاد شوروی بوجود آوردند و بعد گریبان خودشان را گرفت نیست.
وی با اشاره به دیداری که از تجمع متقاضیان پناهندگی کردتبار که در مرکز شهر استکهلم داشته، ضمن حمایت از این پناهجویان گفت که اگر شرایط زندگی افراد مناسب باشد، هیچ فردی زادگاه و نزدیکان خود را به قصد پناهندگی در کشوری دیگر رها نخواهد کرد. وی از همهی فعالین و مدافعان حقوق بشر درخواست کرد که از این پناهجویان کردتبار و سایر پناهجویان دفاع نمایند.
وی همچنین به صدها دانشجوی زندانی و فعالین سیاسی که تنها گناهشان دفاع از حق شهروندی است و به این که مردم به بلوغ سياسى رسيدهاند و حقوقبشر در بين مردم ريشهدوانده است، اشاره کرد. او در بخش پاسخ به پرسشها نظر فعالین حقوقبشر را به وضعیت زندانیان سیاسی جلب کرد و از جمله از عیسی سحرخیز روزنامهنگار که دو سال است در زندان بسر میبرد و در اثر شکنجه در وضعیت جسمی بسیار نامناسبی بسر میبرد، یاد کرد و خواستار آزادی کلیه زندانیان سیاسی شد.
به گفتهی وی با ظهور قیامها در کشورهای عربی، اخبار ایران تحتالشعاع قرار گرفته و کمتر از مسایل ایران صحبت میشود. این به ضرر پیشبرد حقوقبشر و احقاق حقوق شهروندی در ایران است و این در حالیست که کشورهای غربی معاملات کثیف خود را با جمهوری اسلامی پیش میبرند. وی از همهی فعالین حقوقبشر و رسانهها خواست که مسایل ایران را بیشتر منعکس کنند.
او در پاسخ به پرسشی دیگر درمورد اینکه "تقصیر چه کسانی بود که حکومت اسلامی بوجود آمد" گفت: نیروهای آزادیخواه، اعم از چپها، ملیگرایان و مذهبیها تحت فشار بودند و در زندان به سر میبردند. در هنگامی نیروهای چپ و ملی که در زندان بسر میبردند و سازماندهی و رسانهای نداشتند، نیروهایی مذهبی برای تقویت مذهب در برابر خطر شوروی آزاد گذاشته شده و تقویت شدند. این نیروها با استفاده از سازماندهی و امکان مساجد (و امکانات مالی بسیار زیاد) به تبلیغ پرداختند. سایر نیروها و تفکرها امکانی برای تبلیغ و رشد نداشتند...
او در خاتمه نسبت به روزهایی روشن ابراز امیدواری کرد و توصیه کرد که بجای بحثهای بیانتها و گناه را به گردن یکدیگر انداختن، چشم به آینده داشته باشیم.
" width="640" />