فرارو- اختلاس ۳۰۰۰ میلیارد تومانی از سیستم بانک اقتصاد ایران را با شوک بزرگی روبه رو کرده است. اختلاسی که احمد توکلی آن را "جنایت" خواند. افشای این اختلاس واکنش های فراوانی را برانگیخته است اما مقامات سیاسی دولت در این باره سکوت کرده‌اند. امروز رییس بانک صادرات از نقش برخی چهره‌های سیاسی دولت در این اختلاس خبر داد، اما رییس بانک مرکزی واکنش نشان داد و گفت که ماجرای اختلاس را سیاسی نکنید.

به گزارش فرارو، اختلاس سه هزار میلیارد تومانی از یکی از شعب بانک صادرات، محمد جهرمی رییس این بانک را وادار کرد از حیثیت بانک صادرات دفاع کند. جهرمی در گفت و گویی جزییاتی بیشتر از این اختلاس را افشا کرد.

رییس بانک صادرات در این گفت و گو از نقش برخی چهرهای سیاسی پرده برداشت و گفت: «این اختلاس بدون راهنمایی و مشورت عوامل بانکی نبوده و البته پشتوانه‌های خاصی هم داشته است.»

جهرمی بدون آن که از کسی نامی به میان آورد، اظهار کرد کسانی که با این حجم اقدام به سوء استفاده و اختلاس کرده‌اند، بدون پشتوانه در مجموعه بانکی و جریان‌های سیاسی و اجرایی نبوده‌اند. وی همچنین تاکید کرد که عواملی که در این سوء استفاده نقش داشته اند در همه سیستم بانکی حضور دارند.

اما این سخنان جهرمی با واکنش تند بهمنی رییس بانک مرکزی رو به رو شد. وی با بیان این که "شما را به خدا مسائل سیاسی را دخیل این موضوع نکنید" به کنایه گفت: «همکاران مراقب خانه‌های خود باشند تا بعد از دزدیده شدن اموال، دیگران را متهم نکنند.» وی افزود به محض اینکه اختلاس 3 هزار میلیارد تومانی سیاسی شود در رسیدگی تخصصی به پرونده به مشکل بر می‌خوریم.

اما این تنها بخشی از جدال رسانه ای بهمنی و جهرمی است. در حالی که رییس بانک صادرات معتقد است اولین بار این بانک اختلاس را کشف کرده است اما محمود بهمنی امروز روایت جدید از چگونگی کشف اختلاس ارائه داد. وی گفت: «بانک مرکزی در ۱۴ مرداد‌ماه و در ماه رمضان متوجه اختلاس 3 هزار میلیارد تومانی شد. به محض اینکه متوجه این پرونده شدیم از طریق دادستانی اهواز در روز جمعه دستور توقف تمام اموال آن را صادر کردیم.»

بهمنی چند روز پیش نیز گفته بود که بانک مرکزی به بانک صادرات درباره اعطای تسهیلات به "م.الف خ" هشدار داده است امروز نیز با تأکید مجدد و ارائه هشدار کتبی مبنی بر عدم پرداخت تسهیلات به این فرد تصریح کرد: «اگر بخواهید مدارک این هشدار بانک مرکزی را در اختیار شما قرار می‌دهم.»

این در حالی است که مدیر عامل بانک صادرات 18شهریور اعلام کرد که در ساعت یک بعد از ظهر روز چهاردهم مرداد(سوم رمضان) موضوع توسط بانک صادرات کشف شد و تا ساعت چهار بعد از ظهر با وزیر اطلاعات مذاکراتی صورت گرفت و قوه قضائیه در جریان کار قرار گرفت.

مدیر عامل بانک صادرات همچنین هشدار بانک مرکزی درباره فرد اختلاس کننده را رد کرد و گفت: «وقتی بررسی کردیم، متوجه شدیم آقای بهمنی به یک بانک دیگر نامه نوشته و نامه ایشان به بانک صادرات نبوده است.» جهرمی همچنین از درگیر بودن ۷ بانک کشور با این پرونده خبر داد. گفته می شود بانک ملی شعبه فردوسی و بانک سامان جزو این بانک ها به حساب می آیند.

بحث اختلاس وحشتناک از سیستم بانکی پای مجلس را هم به میان کشیده است. روز گذشته احمد توكلی، رییس مركز پژوهش‌های مجلس اعلام كرد كه محمود بهمنی، رییس كل بانك مركزی و شمس‌الدین حسینی، وزیر اقتصاد به مجلس احضار می‌شوند تا توضیح دهند كه چگونه رفتار كرده‌اند كه اتفاقاتی نظیر این اختلاس در بانك‌ها به وجود آمده است.

توکلی این اختلاس را نشانه فساد وحشتناک در سیستم بانکی دانست و گفت که این مسئله باعث شرمندگی تاسف و تاثر است. اظهارات رییس مركز پژوهش‌های مجلس در حالی بیان شد كه رییس كمیسیون ویژه اصل 44 مجلس هم با انتقاد از ضعف نظارت شبكه بانكی و تبانی برخی مدیران در اختلاس بزرگ بانكی اذعان كرد كه برخی ارتباط‌های سیاسی در این پرونده پیدا شده است.

فولادگر روند برداشت منابع و عملیات بانكی در ماجرای اختلاس سه هزار میلیارد تومانی را غیرقانونی دانست و گفت كه پرونده فساد به این عظمت تاكنون در این شبكه بی‌سابقه بوده است. نماینده اصفهان به این مساله اشاره کرد كه "هنوز بسیاری از مسائل باز نشده است" و ماجرای اختلاس در حد كلی اعلام شده است.

احمد توكلی نیز در این‌باره گفت: «این اختلاس به پشتیبانی یك جریان در دولت انجام شده است، ولی باید به این مساله فكر كرد كه چگونه جسارت انجام چنین جنایاتی در اقتصاد كشور پیدا شده است.»

پیش از این نیز رسانه های مختلف از نقش جریان انحرافی در این اختلاس خبر داده بودند. هفته نامه توقیف شده "شهروند امروز" در این باره از نقش دکتر یارمند معاون اسفندیار رحیم مشایی خبر داد. روزنامه کیهان نیز امروز در گزارشی به نقش جریان انحرافی در این اختلاس اشاره کرد اما برخی منابع نزدیک به "م.الف خ" ماجرای ارتباط او با جریان انحرافی را دسیسه می دانند.

برخی رسانه ها از اعطای وام به "الف خ" با دستور یکی از چهرهای بلند پایه دولت پرده برداشته اند. در این باره حتی درباره ارتباط "الف خ" با پرونده بیمه ایران نیز سخنانی مطرح شده است. پرونده ای که در سال گذشته بسیار جنجالی شد و پای معاون اول رییس جمهور نیز به آن کشیده شد.

در حالی كه كشور هنوز در شوك بزرگ اختلاس به سر می برد، روز گذشته محمود بهمنی، رییس كل بانك مركزی به نوعی به فرافكنی در پذیرش مسوولیت خود روی آورد. بهمنی در اظهاراتی شگفت‌آور گفت كه نسبت تخلفات در سیستم بانکی پایین‌تر از بسیاری از دستگاه‌های دیگر كشور است.

چگونگی اختلاس

درباره چگونگی رخ دادن این اختلاس عظیم اظهارات ضد و نقیض فراوانی منتشر شده است. اما آن چه که کاملا واضح است این اختلاس در یکی از شعب بانک صادرات در استان خوزستان رخ داده است.

روزنامه کیهان در شرح ماجرای اختلاس نوشت: «ماجرا از این قرار است كه فردی به نام « الف.خ» مشهور به «امیر منصور آریا» با تبانی و نفوذ به شعبه بانك صادرات در محل كارخانه فولاد، اقدام به صدور LCهای (اعتبار اسنادی ریالی داخلی) جعلی به مبالغ ده ها میلیارد تومان می كرده است و بدون آنكه وجه LCهای مذكور را به بانك بپردازد، آن ها را دریافت و به بانك های دولتی و خصوصی دیگر داخلی به قیمتی پایین تر از قیمت رسمی LC می فروخته است. از آنجا كه این LCها در سامانه اطلاعاتی بانك صادرات ثبت نمی شد، خریداران LC با استعلام از همان شعبه صادركننده اقدام به خرید LC می كردند و در نهایت مبالغ LCهای مذكور به بیش از 2 میلیارد و 700 میلیون دلار یا معادل سه هزار میلیارد تومان می رسد.»

چگونگی افشای این اختلاس نیز شرح جالبی دارد. "م.الف خ" یک اشتباه مرتکب می شود تا "جنایت" بزرگش نمایان گردد. «الف خ» در تماس با مدیر بانك صادرات خوزستان، از وی می خواهد به دلیل مشكل نقدینگی، تایید یك توافقنامه پرداخت ارزی (LC) به مبلغ ۳۰ میلیارد تومان مربوط به شركت وی در بانك صادرات را انجام دهد.

مدیر بانك ابتدا با توجه به اعتبار و گردش مالی بالای «الف خ» در این بانك، موضوع را می پذیرد، اما وقتی به اسناد مراجعه می كند، متوجه می شود هیچ درخواست LC به نام وی و شركتش ثبت نشده است. بنابراین به موضوع مشكوك شده و به بانك صادرات مستقر در شركت فولاد مراجعه می كند و در بازرسی از آنجا و با بررسی شماره سریال قراردادها و هم چنین بررسی و تحلیل حجم اعتبارات و تناسب میزان كارمزدها، كاركنان و مسئولان بانك صادرات متوجه این موضوع می شوند طی دو سال گذشته، حدود 2 هزار و 800 میلیارد تومان LC صوری توسط این شعبه برای «الف خ» صادر شده كه مبلغ پرداخت نشده آن به بانك ها با 105 سند جعلی، یك هزار و 900 میلیارد تومان است.

در این حال گفته می شود این بخشی از اقدامات غیر قانونی "م. الف خ" به حساب می آید. اخبار از این حکایت می کند ابعاد فساد گسترده تر از این است و "م. الف خ" در پروژه های دیگر خود نیز از رانت و کارهای غیر قانونی سود برده است. رسانه های اصول گرا هم چون روزنامه کیهان و سایت مشرق از نقش"امضاهای طلایی" برای رشد و گسترش باند اقتصادی "م. الف خ" خبر می دهند. امضاهایی که برای دریافت وام و تسهیلات توسط چهره های با نفوذ سیاسی و اقتصادی صورت گرفته است.

وزیر اقتصاد امروز در این باره اظهار کرد که وزارت اطلاعات درگیر این کار شده است تا منابع برگردد، ضمن اینکه متخلفان این اختلاس دستگیر و در بازداشت بسر می‌برند.

"م.الف خ" کیست؟

"م. الف خ" فردی چهل ساله است که از سال 1385وارد فعالیت اقتصادی در ایران شده است. وی پیش از این در آلمان به سر می برده است. "م.الف خ" در یکی از روستاهای توابع شهرستان رودبار در استان گیلان متولد شده است. چهار برادر دارد که همه آن ها در شرکت های زیرمجموعه وی فعالیت داشته اند.

حتی برخی اخبار از بازداشت دو تن از برادران وی حکایت می کنند. این در حالی است که منابع خبری می گویند یکی دیگر از برادران وی از کشور گریخته است. نام تمامی برادران "م. الف خ" با حرف "م" آغاز می شود اما به دلیل ممنوعیت قضایی نمی توان نام کامل متهمان را منتشر کرد. یکی از برادران "م. الف خ" استاد بتن دانشگاه آزاد تهران جنوب است که نماینده شرکت برای حضور در کشور های خارجی بوده است و وظیفه انجام خریدها را نیز بر عهده داشته است.

"م. الف خ" دارای یک شرکت مادر (هلدینگ) با نام شرکت "امیر منصور آریا" است که در خیابان احمد قصیر تهران واقع شده است. این شرکت جزو صد شرکت برتر اقتصادی ایران نیز شناخته شده است. تمام اتفاقات پیرامون فعالیت های اقتصادی "م. الف خ" در این ساختمان ۵ طبقه رخ می دهد. "م. الف خ" فعالیت گسترده اقتصادی خود را در پنج استان کشور متمرکز کرده است. استان گیلان، استان لرستان، تهران، همدان و مرکزی. او صاحب یکی از مشهورترین آب معدنی های ایران است، رییس هیئت مدیره تیم فوتبال لیگ برتری داماش است. کارخانه بزرگ تولید نان صنعتی در همدان از پروژه های شرکت اوست. کارخانه ای که در سال 87 و پیش از مطرح شدن طرح هدفمند کردن یارانه ها در دستور کار آقای "الف خ" قرار گرفت. به نظر می رسد او با رانت اطلاعاتی این کارخانه را راه اندازی کرده است.

از پروژه های مهم شرکت "م. الف خ" می توان به طرح توسعه شرکت شفاف شیمی پلاست، طرح توسعه کارخانه آهن و فولاد لوشان، پارکینگ طبقاتی ماسوله، سنگ شکن لوشان، مجموعه ورزشی کوچصفهان و.. در استان گیلان اشاره کرد.

"م. الف خ" در استان لرستان نیز طرح هایی را در دست دارد؛ پروژه کارخانه شرکت صنایع غذایی گل گهر، کشت و صنعت شیروان اشترانکوه، کارخانه تولید سیلیکون متال بروجرد، مجتمع ورزشی دورود از جمله آن‌ها است.

شرکت آقای "م. الف خ" در استان مرکزی نیز یک پروژه را در دست دارد. طراحی کارخانه فرآوری لاستیک شهرک صنعتی زاویه پروژه ای است که در استان مرکزی دنبال می شود.

نکته جالب توجه این است که تمام این شرکت ها و پروژه ها از سال 86به بعد کار خود را آغاز کرده اند. برخی رسانه ها خبر داده اند که "م. الف خ" با در خواست یکی از چهره های با نفوذ دولتی وارد فعالیت اقتصادی در ایران شده است. او به کارهای اجتماعی مخصوصا در حوزه ورزش نیز علاقه ویژه ای دارد.

مجموعه ورزشی کوچصفهان و خرید امتیاز تیم فوتبال پگاه گیلان از جمله مهمترین فعالیت های "الف خ" در این حوزه است. امیر عابدینی رییس باشگاه داماش گیلان درباره چگونگی شکل گیری باشگاه داماش در گفت و گویی اظهار کرد: «وقتی آقای "م. الف خ" می خواستند باشگاه داماش را تاسیس کنند یک موسسه اقتصادی از مجموعه امیر منصور آریا داشتند که معتقد بودند در آن مجموعه باید یک موسسه اجتماعی فرهنگی هم وجود داشته باشد از همین رو به من پیشنهاد دادند که باشگاهی با همین نام داماش تاسیس کنم. این باشگاه در سال 1385 تاسیس شد و کار اولیه خود را با فوتبال از لیگ برتر آغاز کرد و تا امروز که گسترده شده است و در استان های گیلان، لرستان و تهران مشغول فعالیت است. و در رشته فوتبال، والیبال، بسکتبال و شنا فعالیت دارد.»

عابدینی در ادامه از نقش روح الله قهرمانی چابک استاندار گیلان در گسترش فعالیت های "م. الف خ" در این استان گفت: «آقای قهرمانی به ما پیشنهاد داد با توجه به فعالیت های اقتصادی مان در این استان، کار باشگاه داماش را در استان گیلان آغاز کنیم.» روح الله قهرمانی چابک استاندار گیلان با حکم محمد رضا رحیمی معاون اول رییس جمهور در خرداد ماه سال 89 به سمت عضو هیئت مدیره منطقه آزاد انزلی منصوب شد.

همکاری تمام قد استاندار گیلان با گسترش فعالیت های "م. الف خ" در این استان یکی از نشانه های نقش چهره های دولتی در چاق شدن این فعال اقتصادی ظرف مدت بسیار کوتاه 5 سال دارد. پنج سالی که در راستای اجرای اصل 44 قانون اساسی بسیاری از شرکت های دولتی به بخش خصوصی واگذار شد.

"م. الف خ" نیز با استفاده از فرصت ایجاد شده و با یاری دست های پنهان به طرز شگفت انگیزی در فعالیت اقتصادی خود رشد کرد. تا در مرحله پایانی آن یعنی تاسیس بانک آریا دستش رو شد و بعد از گذشت زمانی کوتاه پرده بر افتاد و دم خروس اختلاس نمایان گردید. تا با این اتفاق چهره زشت فساد در نظام بانکی کشور نیز رو شود. به نظر می رسد با روشن شدن ابعاد دیگر فعالیت های اقتصادی "م. الف خ" و باند پر قدرتش باید منتظر افشای فساد در دیگر نهادهای کشور نیز بود.


اسامی بانك‌های درگیر اختلاس اعلام شد

قانون:‌ اسامی بانك‌های درگیر در پرونده اختلاس 2 هزار و 800 میلیارد تومانی منتشر شد.

مدیر عامل سابق بانك صادرات ایران ضمن اعلام مطلب فوق در گفت‌و‌گو با خبرنگار قانون در این خصوص گفت: بانك‌های رفاه كارگران، پارسیان، سامان، سپه، ملی و صادرات شش بانك از هفت بانكی هستند كه در این پرونده درگیر هستند و باید پاسخگوی اتفاقات رخ داده باشند.

احمد حاتمی یزد در خصوص نام بانك هفتم درگیر اختلاس گفت: از آنجا كه رقم سوء استفاده از بانك هفتم بسیار پایین است بهتر است نام آن را در كنار نام بانك‌های دیگر منتشر نكنیم.

او گفت: دو سوم از این سوء‌استفاده‌ها در بانك ملی رخ داده است و باید مسئولان بانك ملی پاسخگو باشند كه چه اتفاقی رخ داده است.

وی در جواب این سئوال كه آیا شما هم این اختلاس را سیاسی می‌دانید یا خیر گفت: قطعا این اختلاس سیاسی است. قطعا بانك‌ها زیر فشاری بوده‌اند كه ما نمی‌دانیم از كجاست والا نمی‌شود بانك‌ها درگیر اختلاس به این بزرگی و در این ابعاد باشند و موضوع سیاسی نباشد .

این فعال بانكی در جواب این پرسش كه نتیجه چنین اختلاسی برای سیستم بانكی چه می‌شود، گفت: فكر می‌كنم بانك صادرات و بانك‌های دیگر دعوایی را به دادگاه می‌برند و اگر در این بررسی بانك صادرات محكوم شود بانك صادرات دچار مشكلاتی می‌شود. هم از نظر اعتبار داخلی و خارجی و هم در صورت‌های مالی.

او با اشاره به این كه قیمت سهام این بانك در بورس هم تحت تاثیر قرار می‌گیرد، گفت: البته مقصر بانك‌های دیگر هم هستند. به هر حال به نظر می‌رسد بانك های دیگر LC ها را DISCOUNT كرده بودند.

او گفت: به طور متوسط بیست درصد از این ارقام در دست بانك‌های درگیر است و در درآمد آنها منظور شده است.آنها روی درآمدی كه واقعی نیست باید مالیات بدهند . به هر حال آنها درآمدی موهوم را به حساب آورده بودند پس باید این نكته را به سرعت اصلاح كنند و بعد نیز جستجو كنند كه این اموال كجا رفته است.

این فعال بانكی ادامه داد: بهتر است مدیران بانكی برای درآمدی كه واقعی نیست ذخیره بگیرند.

او گفت: به هر حال اسكناسی كه از بانك خارج نشده بلكه پولی از این حساب به حساب دیگری رفته و از حساب دیگر به حسابی دیگر منتقل شده است. از طریق روابط زنجیره‌ای باید مشخص شود كه این پول از كجا سر درآورده است. این موضوع كه معلوم شود تكلیف سوء‌استفاده سیاسی این اختلاس هم معلوم می‌شود و من در تعجبم كه چرا این اقدام صورت نمی‌گیرد.