iran-emrooz.net | Sun, 04.09.2011, 21:21
عصر ایران - تركیه در روزهای گذشته دو اقدام همزمان انجام داد؛ یکی علیه اسرائیل و دیگری [علیه ایران] اقدامی که قطعاً ناخرسندی تهران را به دنبال خواهد داشت:
اقدام نخست اخراج سفیر اسراییل از آنكارا به دلیل عدم عذرخواهی تل آویو از اقدام سال گذشته خود در حمله به كشتی تركیهای عازم غزه و كشتن ۸ شهروند تركیهای در این حادثه بود كه روز جمعه از سوی احمد داوود اوغلو وزیر خارجه تركیه اعلام شد.
در اقدام دوم نیز كه در همان روز صورت گرفت، وزارت خارجه تركیه با صدور بیانیهای اعلام كرد كه تا پایان سال جاری میلادی این كشور پذیرای استقرار رادارهای سیستم دفاع ضد موشكی خواهد بود كه بنا به اعلام مقامات آمریكایی به عنوان یك اقدام بازدارنده دفاعی در برابر تهدیدات موشكی ایران است.
این دو اقدام به ظاهر متناقض در شرایطی صورت پذیرفت كه بنا به عقیده بسیاری از ناظران امور تركیه، سیاست خارجی این كشور در سال های گذشته و به ویژه پس از انتصاب احمد داوود اوغلو (تئوریسین سیاست خارجی حزب حاكم اسلامگرای عدالت و توسعه) به سمت وزارت خارجه، تغییرات شگرفی یافته است.
بنا به عقیده بسیاری از ناظران ، داوود اوغلو از سال های گذشته نیزنقش نظریه پرداز اصلی سیاست خارجی دولت رجب طیب اردوغان را ایفا میكرده است، اما از زمانی كه رسما عهده دار سمت وزارت امور خارجه این كشور شده ، تمایلات و ایده های خود در زمینه سیاست خارجی را به طور آشكار تری به عرصه عمل گذاشته است.
اساس و شاكله سیاست خارجی داوود اوغلو تقویت نقش منطقهای تركیه به عنوان یك قدرت منطقهای و تثبیت جایگاه این كشور در مجموعه جهان اسلام و كشورهای خاورمیانه است .
داوود اوغلو معتقد است كه سیاست خارجی تركیه تا زمان به قدرت رسیدن حزب حاكم عدالت و توسعه ره به خطا برده و دستاوردی متناسب با تلاش های این كشور برای عضویت در كلوپ غرب عاید این كشور نساخته است.
از نظر داوود اوغلو تركیه یك كشور شرقی است و در مجموعه تمدنی جهان اسلام قرار دارد و این قابلیت را دارد تا هم به عنوان رهبر جهان اسلام عمل كند و هم اینكه به عنوان یك كشور الگو و الهام بخش دروازه تعامل جهان اسلام و خاورمیانه با غرب باشد و الگویی برای مدرنیزاسیون اسلامی .
در چارچوب این نگاه و این بازتعریف از نقش منطقهای، تمدنی و جهانی، داوود اوغلو تقویت نقش بازیگری تركیه در معادلات منطقهای ، به صفر رساندن سطح تنش با همسایگان و ایجاد رابطهای متوازن تر با اروپا و آمریكا را در دستور كار خود قرار داده است.
در سیاست خارجی جدید تركیه ، تاكید آنكارا بر تداوم تعاملات اقتصادی با غرب، به دست گرفتن بازارهای كشورهای خاورمیانه و ایفای نقشی بسیار فعال در معادلات منطقهای است .
داوود اوغلو معتقد است تركیه در دهه های گذشته از منطقه خاورمیانه غفلت ورزیده و همواره چشم به "در بسته اتحادیه اروپا" دوخته است. از نظر این سیاستمدار تركیهای ، غرب هیچ گاه تركیه را به عنوان كشوری خودی نخواهد پذیرفت و این تركیه است كه باید با تقویت نقش و جایگاه منطقهای و جهانی ، خود را به مجموعه جهان غرب و اتحادیه اروپا به عنوان یك وزنه غیر قابل چشم پوشی تحمیل كند.
در چارچوب این نگاه و این بازتعریف از نقش تركیه ، دولت رجب طیب اردوغان برای نفوذ در مجموعه جهان عرب و كشورهای خاورمیانه نیازمند فاصله گرفتن از اسراییل در عین ایجاد رابطهای متوازن تر با آمریكا است .
این همان خواستهای است كه اكثریت افكار عمومی تركیه نیز از آن حمایت میكنند و حركت در این مسیر تضمین گر تداوم حمایت بخش بزرگی از افكار عمومی این كشور از حكومت اسلامگرایان حاكم بر این كشور است .
دولت اردوغان به فراست دریافته است كه غرب به تركیه نیاز دارد و مانورهای ضد غربی و ضد اسراییلی آنكارا تاثیر چندانی در تمایل آنها بر حفظ تركیه به عنوان متحدی با نفوذ و مهم نخواهد گذاشت و از این رو دولتمردان حزب حاكم تركیه با زیركی همزمان با حفظ مراودات اقتصادی پرسود خود با كشورهای اروپایی و آمریكا ، شعارهای ضد اسراییلی و ضد امپریالیستی هم سر میدهند تا بدین وسیله هم برد معنوی خود در افكار عمومی جهان اسلام را تقویت كنند هم اینكه با به دست گرفتن حمایت اكثریت افكار عمومی این كشور همچنان صندوق های آرا را در قبضه خود داشته باشد.
اخراج سفیر اسراییل از آنكارا علاوه بر اینكه اقدامی در چارچوب سنت ملی گرایی در سیاست خارجی آنكاراست - كه مسبوق به سابقه است- اما در عین حال همزمانی این اقدام با تصمیم آنكارا بر پذیرش بخشی از سیستم دفاع موشكی ناتو در خاك خود نشان دهنده این واقعیت است كه دولتمردان آنكارا زیركانه همزمان با مانورهای ضد اسراییلی و آمریكایی ، در چارچوب سیاست واقع گرایانه و غیر آرمان گرایانه به حفظ و گسترش روابط پرسود سیاسی و اقتصادی خود با غرب ادامه خواهند داد.
در مجموع دولتمردان آنكارا با این دو تصمیم متناقض خود [در واقع درست و مکمل هم] به دو كشور رقیب منطقهای خود پیغامهایی فرستادند.
تركیه در ماههای گذشته بر سر مساله سوریه با ایران مشكلاتی دارد و اقدام این كشور در اعلام موافقت با استقرار رادارهای ناتو در خاك تركیه میتواند پیامی برای تهران باشد [که موشکهای شهابتان را که در حمایت از بشار اسد به رخ ما میکشید، در آسمان خودتان و بر سر خودتان منفجر خواهد شد] و همزمان تركیه با ضرب شست نشان دادن به اسراییل میخواهد خود را بیشتر به كشورهای عربی منطقه نزدیك كرده و جایگاه و نفوذ معنوی خود در میان افكار عمومی عرب را تقویت كند.
*عبارات داخل [] از «ایران امروز» است.
" width="640" />