همزمان با گذشت ۴۲۸ روز از تعلیق عملیات سوآپ نفت ایران، بزرگترین پایانه نفتی ایران به دلیل توقف این تجارت در مرز تعطیلی کامل قرار گرفته است.

به گزارش مهر، با گذشت نزدیک به ۱۳ سال از آغاز سوآپ نفت کشورهای حاشیه دریای خزر از مسیر ایران به خلیج فارس، فروردین ماه سال گذشته با عدم تمدید قرارداد چهار شرکت خارجی، حجم سوآپ نفت خام ایران به صفر رسید.

مسئولان وقت وزارت نفت یکی از مهمترین دلایل توقف سوآپ نفت از کشورهای حاشیه دریای خزر را حفظ منافع ملی عنوان کرده و اعلام کردند: در ۱۳ سال گذشته سوآپ نفتی انجام نمی شده بلکه ایران به یکی از خریداران نفت کشورهای همسایه تبدیل شده بود.

عدم خرید نفت صادراتی ایران در خلیج فارس هم به عنوان یکی از دلایل توقف سوآپ نفت از دریای خزر نام برده می شود و برخی از مدیران شرکت ملی نفت معتقد بودند با توقف این تجارت امکان بازاریابی برای نفت ایران فراهم می شود.

با عدم تمدید قراردادهای سوآپ نفت چهار شرکت بین المللی سلکت انرژی تریدینگ، دراگون اویل امارات، ویتول سوئیس، کاسپین اویل دولوپمنت ایرلند، این شرکتها در نهایت با استفاده از سایر مسیرهای غیر اقتصادی همچون خط لوله بی.تی.سی باکو ـ نووروسیسک، باکو ـ سوپسا و کنسرسیوم خط لوله کاسپین، نفت صادراتی ترکمنستان و قزاقستان را به بازارهای هدف منتقل می کنند.

بزرگترین پایانه نفتی ایران در خزر تعطیل شد

در حال حاضر پایانه نفتی شمال (بندر نکا) بزرگترین پایانه نفتی ایران در دریای خزر به شمار می رود که پیشتر هدف از ساخت این ترمینال نفتی استفاده از موقعیت استراتژیک جغرافیایی ایران برای سوآپ و ترانزیت نفت بوده است.

در برنامه چهارم توسعه به طور متوسط روزانه یکصد تا ۱۵۰ هزار بشکه طلای سیاه از پایانه نفتی شمال از کشورهای آسیای مرکزی و حوزه دریای خزر برای تحویل در خلیج فارس سوآپ می شده است.

این در حالی است که مطابق با اهداف برنامه پنجم توسعه باید حجم سوآپ نفت خام ایران از متوسط سالانه ۵ میلیون تن نفت (حدود ۱۰۰ هزار بشکه در روز) به ۱۸ میلیون تن در سال (۳۱۷ هزار بشکه در روز) افزایش یابد.

هم اکنون با تاسیسات موجود در پایانه نفتی نکا شامل مخازن ذخیره سازی و شبکه خطوط لوله امکان سوآپ روزانه ۵۰۰ هزار بشکه نفت برای تحویل به پالایشگاههای تهران و تبریز وجود دارد که با گذشت ۴۲۸ روز از توقف سوآپ نفت، تاسیسات و مخازن این پااینه نفتی هم بدون استفاده باقی مانده است.

در همین حال یکی از مسئولان شرکت ملی نفت با بیان اینکه مهمترین ماموریت از ساخت پایانه بندر نکا سوآپ نفت است، گفت: با توقف عملیات سوآپ، این فرصت فراهم شد که تعمیرات، بازسازی اسکله ها، رنگ آمیزی تاسیسات و رسوب زدایی مخازن نفت انجام شود.

از سوی دیگر همزمان با توقف فعالیتهای اصلی پایانه نفتی نکا، انتقال متخصصان و کارشناسان این ترمینال نفتی به پایانه های نفتی خارگ و بندر عسلویه آغاز شده است ضمن آنکه در شرایط فعلی ۹ مخزن ذخیره سازی این بندر به دلیل توقف سوآپ نفت بدون استفاده مانده است.

یکی دیگر از ماموریتهای پایانه نفتی شمال واردات بنزین و گازوئیل مورد نیاز کشور بود که با اجرای قانون هدفمندی یارانه ها، کشور از واردات فرآورده های نفتی به طور کامل خودکفا شده است.

در حال حاضر با توقف سوآپ و واردات بنزین و گازوئیل ۹۵ درصد از ظرفیت پایانه بندر نکا بدون استفاده مانده است و پنج درصد ظرفیت باقیمانده به صورت موردی برای سوآپ فرآورده های نفتی توسط بخش خصوصی مورد استفاده قرار می گیرد.

تدوین طرح توسعه برای پایانه نفتی تعطیل شده!

به گزارش مهر، با گذشت ۱۴ ماه از توقف عملیات سوآپ نفت ایران تاکنون مسئولان شرکت ملی نفت هیچ پاسخ روشنی درباره زمان از سرگیری این تجارت سودآور اعلام نکرده اند.

احمد قلعه بانی اسفند ماه سال گذشته در جمع خبرنگاران درباره آخرین وضعیت از سرگیری تجارت سوآپ نفت ایران با بیان اینکه سوآپ نفت باید از نظر اقتصادی برای کشور منافع به همراه داشته باشد، گفته بود: شرکت خارجی سوآپ کننده نفت باید نفت خود را در خلیج فارس به خریداران بین المللی تحویل دهد.

مدیرعامل شرکت ملی نفت با اعلام اینکه برآوردهای اقتصادی نشان می دهد ۵ تا ۶ دلار به ازای هر بشکه هزینه مناسب و اقتصادی برای سوآپ نفت از کشورهای حاشیه دریای خزر به شمار می رود، اظهار کرده بود: مذاکرات شرکت ملی نفت ایران با برخی از شرکتهای خصوصی و خارجی در حال انجام است.

به گفته وی در انجام عملیات سوآپ شرکت نفت نباید فروشنده نفت سوآپ باشد و این در حالی است که در سالهای گذشته ایران باید علاوه بر نفت صادراتی خود نفت سواپ را هم در بازارهای بین المللی بازاریابی می کرد.

همزمان با نامشخص بودن زمان از سرگیری سوآپ نفت ایران، شرکت ملی نفت برای توسعه این ترمینال نفتی برنامه های توسعه ای تدوین کرده است به طوری که هم اکنون ساخت ۴۵۰ هزار بشکه مخازن ذخیره سازی نفت در این ترمینال وارداتی آغاز شده است.

ساخت حوضچه فراگیر، احداث خطوط لوله انتقال زیر دریایی نفت از سامانه (SAL) به مخازن ساحلی، موج شکن و برخی از تاسیسات جانبی نفت هم از دیگر برنامه های طرح توسعه پایانه نفتی بندر نکا به شمار می رود.