ایران بزرگ‌ترین دشمن مطبوعات و زندان روزنامه نگاران در گزارشات جهانی است.

یادداشتی از علی مزروعی رئیس انجمن روزنامه نگاران ایران بمناسبت «روز جهانی آزادی مطبوعات»:

روز ۱۳ اردیبهشت (سوم ماه می‌) بنام «روز جهانی آزادی مطبوعات» نامگذاری شده است تا دراین روز در سراسر جهان از مقام روزنامه نگاران و همه آنانی که در عرصه فعالیتهای رسانه‌ای سهم و نقش دارند تجلیل و قدردانی شود اما در عمل اینروز به روز بیان سوگنامه روزنامه نگاران و مطبوعات و بازگویی مسائل و مشکلات و موانعی که این‌ها در انجام کار و وظیفه حرفه‌ای خود با آن‌ها مواجه‌اند و گردش آزاد اخبار و اطلاعات را مختل می‌سازند، تبدیل گشته است. در اینروز آمار بالابلندی از روزنامه نگارانی که در راه انجام وظیفه طی سال گذشته کشته شده یا به قتل رسیده‌اند، به زندان افتاده‌اند یا ناچار به ترک شغل شده‌اند و مطبوعاتی که از ادامه فعالیت بدلیل توقیف یا سانسور و فشار بازمانده‌اند، ارائه می‌شود و با این حال برادامه کار آزادانه و مستقل روزنامه نگاران و مطبوعات تاکید و تصریح می‌شود و از همه روزنامه نگارانی که در این فضای سخت به کار خود ادامه داده‌اند و همه خطرات این حرفه را بجان خریده‌اند، و به ویژه آنانی که در اینراه آسیب فراوان دیده‌اند، تجلیل و قدردانی می‌شود.

مطبوعات را رکن چهارم دمکراسی و مردمسالاری لقب داده‌اند یعنی اینکه اگر درکشوری حاکمیت قانون بطور کامل برقرار بوده و اصل تفکیک و استقلال قوای مجریه، مقننه و قضائیه (دولت، مجلس و دستگاه قضایی) ساری و جاری باشد و این‌ها نقش و کارشان را به درستی انجام دهند با اینهمه بدون وجود مطبوعات آزاد و مستقل این مردمسالاری ناقص و ناتمام است. حال تصور کنید در کشوری و نظامی که کمیت این‌ها لنگ می‌زند مطبوعات و روزنامه نگاران چه پایگاه و جایگاهی می‌توانند داشته باشند؟ درایران استبدادی دوره قاجار، مطبوعات از دل حاکمیت برآمد و به آن به عنوان ابزاری تبلیغی برای حکومت نگاه می‌شد اما روند تحولات زمانه مطبوعات را بتدریج از یوغ حکومت استبدادی‌‌ رها ساخت و به ابزاری در دست مردم برای دستیابی به عدالت و آزادی در نهضت مشروطیت تبدیل ساخت و از آنزمان تا امروز روزنامه نگاران و مطبوعات در میانه بند حکومت و آزادی راه پیموده‌اند و در کانون اصلی تحولات سیاسی و اجتماعی ایران قرار داشته و نقشی تعیین کننده و سرنوشت ساز را در این میدان بازی کرده‌اند، والبته در این عرصه هزینه‌های بس سنگین پرداخته و روزنامه نگارانی هم جان بر سر عهد و پیمان و وظیفه خویش نهاده‌اند.

تاریخ مطبوعات و روزنامه نگاران در ایران از بدو کار تا به امروز فراز و فرودهای فراوانی را پیموده است که بازگویی آن جز چشم پرآب و دل پرخون را طاقت نیست. فقط در دو سال گذشته بیش از ۱۵۰ روزنامه نگار به بند و زندان کشیده شده‌اند با آن وضعی که همه می‌دانیم که ۳۲ نفر آن‌ها هنوز در زندان به سر می‌برند و برخیشان با محکومیت‌های سنگین عجیب و غریب چند سال محرومیت از فعالیت مطبوعاتی و زندان روبرو و با مجرمان زندانی خطرناک هم بند شده‌اند. بیش از چهل مطبوعه توسط هیات نظارت برمطبوعات توقیف و تعطیل شده و ده‌ها روزنامه نگار بیکار شده‌اند و بدلیل نبود امنیت شغلی و استقلال حرفه‌ای بناچار یا این حرفه را ترک کرده‌اند و یا ترک یار و دیار کرده و آواره دنیا گشته‌اند تا شاید از تخصص و دانش خود در جایی دیگر بهره گیرند و گذران عمر و زندگی کنند. ازهمه بد‌تر و رنج آور‌تر اینکه «انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران» که می‌توانست و می‌باید در روزگار سختی و تعب یار و یاور روزنامه نگاران و خانه امید آن‌ها باشد بدون ارائه حکمی قضایی دربش پلمب شده و هیچ مرجعی پاسخگوی این اقدام بلاوجه و غیرقانونی نیست و همه تلاش‌ها برای پیگیری این موضوع و فک پلمپ و بازگشایی انجمن بروی نزدیک به چهار هزارعضوش اب‌تر مانده است، والبته در این گیرودار چهارعضو هیات مدیره انجمن نیز از بازداشت و بند مصون نمانده‌اند.

سرکار خانم بدرالسادات مفیدی عضو هیات مدیره و دبیر انجمن، که پیگیر کار فک پلمپ انجمن بود، در دیماه سال ۸۸ بدلیل انجام مصاحبه بازداشت و پس از شش ماه زندانی آزاد شد اما در دادگاهی غیرعلنی به شش سال زندان محکوم شده و در انتظار اجرای حکم بسر می‌برد. شمس الواعظین عضو هیات مدیره و نایب ریئس انجمن و سخنگوی انجمن دفاع از آزادی مطبوعات بدلیل انجام مصاحبه در دیماه سال ۸۸ بازداشت و پس از دوماه زندانی آزاد شد، وی نیز در دادگاهی غیرعلنی به یکسال زندان محکوم شده و درانتظار اجرای حکم بسر می‌برد. محمد رضا مقیسه عضو علی البدل هیات مدیره انجمن از مهرماه سال ۸۸ بازداشت و زندانی شده است که هنوز در زندان به سر می‌برد. و علیرضا رجایی عضو هیات مدیره انجمن در روز یکشنبه هفته گذشته و در آستانه روز جهانی آزادی مطبوعات بازداشت و زندانی شد. دراینجا همچنین جا دارد از روزنامه نگارانی همچون احمد زیدآبادی، مسعود باستانی، عیسی سحر خیز، بهمن احمدی عمویی، کیوان صمیمی، مهدی محمودیان، عمادالدین باقی، سید مسعود لواسانی، محمد نوری زاد و هنگامه شهیدی که ماههاست در زندان به سر می‌برند نام بریم و مقاومت آن‌ها را در پاسداری از آزادی و شرافت انسانی و قلم ارج نهیم. قطعا نام این روزنامه نگاران در صحیفه آزادیخواهی مردم ایران ثبت خواهد شد. و البته این کارنامه سیاه حاکمیت، ایران را به بزرگ‌ترین دشمن مطبوعات و زندان روزنامه نگاران در گزارشات جهانی تبدیل کرده است.

یاد آور می‌شود انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران از بدو تاسیس درمهرماه سال ۷۶ همواره مورد حمله و هجوم افراد و گروه‌هایی بوده که هنری جز تخریب و ضدیت با نهادهای مدنی و آویزان شدن به قدرت نداشته‌اند و این‌ها از اینکه نهادی صنفی مستقل از قدرت و حاکمیت توانسته بود شکل بگیرد و اعتماد بیش از دو سوم روزنامه نگاران ایران را جلب و بطور مستقل به کار ادامه دهد حرص می‌خوردند و مترصد فرصت بودند که یا آنرا از طرق شبه قانونی تسخیر کنند و اگر این نشد به هرگونه می‌توانند آنرا منحل وتعطیل کنند و ظاهرا کودتای انتخاباتی خرداد سال ۸۸ این فرصت را به آن‌ها داد که دفتر انجمن را پلمپ و روزنامه نگاران را از خدمات این نهاد صنفی محروم کنند تا محرومیتی دیگر برانبوه محرومیت‌های این قشر بیفزایند و اثبات کنند که روزنامه نگار آزاد و مستقل بودن دراین ملک چه بهای گرانی دارد؟ در همین جا به عنوان فردی که ار ابتدای تاسیس «انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران» تاکنون مسئولیت ریاست هیات مدیره این نهاد را به عهده داشته‌ام شهادت می‌دهم و تصریح و تاکید می‌نمایم که همه فعالیت‌های این نهاد در چارچوب قوانین جاری در جمهوری اسلامی بوده و هیچگونه جرم یا خطایی که توجیه گر پلمپ دفتر انجمن یا به بند و زندان کشیدن اعضای هیات مدیره انجمن از سوی حاکمیت باشد، انجام نشده است و جای بسی تاسف است که در سالروز جهانی آزادی مطبوعات ما با چنین وضعیت و کارنامه‌ای درایران در رابطه با مطبوعات و روزنامه نگاران مواجهیم.

«روز جهانی آزادی مطبوعات» هرساله توسط «انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران» پاس داشته و تلاش می‌شد با تکیه بر معیارهای حرفه‌ای از پنج روزنامه نگار بر‌تر قدردانی و تجلیل شود و این سنت حسنه برای رونق بخشی به کار روزنامه نگاری در کشورمان جاافتاده بود ولی دوسال است با پلمپ دفتر انجمن و تحمیل شرایط امنیتی امکان چنین پاسداشت و اقدامی از انجمن گرفته شده است و اینهم نشانه دیگری از وضعیت سخت و دشوار روزنامه نگاری در کشورمان است و اینکه در روزی که بنام «روزجهانی آزادی مطبوعات» نامگذاری شده است سوته دلان مطبوعات حتی نمی‌توانند گردهم آیند و در عزای کارشان گریه کنند! با همه این احوال تجربه اینکار و تاریخ معاصر روزنامه نگاری در ایران نشان داده است که روزنامه نگاران جان سخت‌تر از آنند که تصور می‌شود و چو در بندند سر از روزن درآرند! امروزه روزگاری است که گردش آزاد اطلاعات و اخبار و جان آگاهی از اجزای لاینفک زندگی جاری همه شهروندان شده است و اخبارو اطلاعات همچون آب از مجاری فن آوری‌های نوین ارتباطات راه خود را بسوی مخاطبان می‌یابد و به عمق خانه‌ها نفوذ می‌کند و دولتهایی که هنوز درپی اعمال مهندسی اخبار و اطلاعات و سانسور و توقیف مطبوعات و آزادی‌اند جز هزینه دادن و آب درهاون کوبیدن کاری نمی‌کنند. راه رشد ملت‌ها و کشور‌ها در آزادی است و مطبوعات آزاد و مستقل اصلیترین نماد آزادی در هرکشورند و همانگونه که در ابتدا آمد دموکراسی و مردمسالاری با هرعنوانی بدون وجود مطبوعات آزاد و مستقل و منتقد معنا و مفهوم ندارد. و روزنامه نگاران متعهد‌ترین افراد ملتند چراکه از سر دغدغه و مسئولیت اجتماعی وارد این حرفه شده‌اند و همه خطرات را بجان می‌خرند تا راه رشد و پویایی را بروی مردم و کشورشان هموار نمایند. روزنامه نگاران و مطبوعات بزرگ‌ترین خدمت را به حکومت‌ها و حاکمان، حتی به آنانی که تحملشان نمی‌کنند، می‌کنند چرا که آن‌ها با نقد وضعیت موجود و برشماری آسیب‌ها و ضعف‌ها حکومتگران را برای اصلاح امور به هوش می‌آورند و مبارزه با فساد و تباهی در درون نهادهای حکومتی بدون وجود مطبوعات آزاد و مستقل و روزنامه نگاران شجاع و پیگیر ممتنع است. از اینرو و همانگونه که در بیانیه‌های متعدد «انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران» آمده است روزنامه نگاران و مطبوعات آزاد و مستقل به واقع یار و یاور حاکمان هستند اگر خواستار اصلاح امور و حکومتی پاک و کارآمد باشند و نامهربانی با روزنامه نگاران و توقیف مطبوعات در حکومتی که این ادعا را دارد توجیه ناپذیر است. و چقدر خوب بود که در «روزجهانی آزادی مطبوعات» همه روزنامه نگاران در بند آزاد می‌شدند، مطبوعات توقیف و تعطیل شده به عرصه فعالیت باز می‌گشتند، امنیت شغلی و استقلال حرفه‌ای روزنامه نگاران تامین و تضمین می‌شد، دفتر انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران بروی صاحبانش باز می‌شد، مسئولان مرتبط با مطبوعات از افراد این حرفه انتخاب می‌شدند و یا لااقل با این حرفه آشنایی می‌داشتند،...

در پایان «روزجهانی آزادی مطبوعات» را به همه همکاران رسانه‌ای خود در سراسر جهان تبریک می‌گوئیم. و آرزو می‌کنیم سال در پیش رو برای همه روزنامه نگاران جهان عاری از هرگونه سختی و دشواری باشد و به ویژه درکشورمان وضعیت روزنامه نگاران آنگونه نباشد که گزارش شد و تغییر اساسی یابد.