بی بی سی: شورای امنیت سازمان ملل متحد آسمان لیبی را منطقه پرواز ممنوع اعلام کرده و ایران این تصمیم را مورد انتقاد قرار داده است.

اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد با صدور قطعنامه ای به منظور حفاظت از غیرنظامیان در برابر حملات حکومت لیبی، پرواز کلیه هواپیماها بر فراز این کشور را ممنوع کرده و به همه کشورهای عضو اجازه داده است برای اجرای این قطعنامه، برقراری آتش بس و حمایت از غیرنظامیان لیبیایی 'تمام تدابیر لازم' از جمله گزینه نظامی را اتخاذ کنند.

برای تصویب این قطعنامه، به رای مثبت نه کشور از پانزده عضو شورای امنیت نیاز بود و در رای گیری، ده عضو به این قطعنامه رای مثبت و پنج عضو دیگر، رای منفی دادند و در نتیجه، این سند با اکثریت آرا، اما بدون اتفاق آرا تصویب شد.

کشورهای روسیه و چین، که دارای حق وتو مصوبات شورا هستند، و آلمان، برزیل و هند به این قطعنامه رای ممتنع دادند.

روسیه و چین به طور سنتی هر اقدامی را که "ناقض حاکمیت" دولت ها می دانند با تردید تلقی می کنند، و نماینده آلمان نیز گفته است به دلیل "مخاطرات و خطرات" قابل توجه اجرای قطعنامه، از تایید آن معذور است.

این قطعنامه دومین قطعنامه تنبیهی شورای امنیت علیه حکومت سرهنگ قذافی است و برای نخستین بار، به کشورهای عضو سازمان اجازه توسل به گزینه نظامی برای دفاع از غیرنظامیان لیبیایی را داده است.

محتوای قطعنامه بر حفاظت از "غیرنظامیان و مناطق دارای جمعیت غیرنظامی" در برابر حملات نیروهای دولتی، به ویژه حملات هوایی، تاکید دارد.

پیش از رای گیری در شورای امنیت، معمر قذافی، رهبر لیبی هشدار داده بود که به مخالفان مسلح خود در شهر بنغازی، که مرکز اصلی آنان است، "رحم" نخواهد کرد.

هم زمان با مذاکرات اعضای شورای امنیت در مقر سازمان ملل متحد هم، نیروی هوایی لیبی مواضع شورشیان را در شهر بنغازی، دومین شهر بزرگ این کشور، بمباران کرد.

موسی ابراهیم، سخنگوی دولت لیبی، پنجشنبه در طرابلس گفته بود که اعمال منطقه پرواز ممنوع، غیرقانونی خواهد بود و مردم لیبی را علیه تهدید خارجی متحد خواهد کرد.

یک مقام دیگر دولت لیبی نیز هشدار داد که این کشور در صورت اعمال منطقه ممنوعه پروازی توسط جامعه بین المللی، تمام هواپیماهایی را که بر فراز دریای مدیترانه به پرواز در آیند هدف قرار خواهد داد.

کاخ سفید ساعاتی پس از تصویب قطعنامه شورای امنیت علیه لیبی در بیانیه ای نوشت که باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا، با دیوید کامرون، نخست وزیر بریتانیا، و نیکلا سارکوزی، رئیس جمهوری فرانسه، تماس تلفنی گرفته است و رهبران این سه کشور توافق کردند که لیبی باید فورا از همه شرایط قطعنامه پیروی کند و خشونت علیه جمعیت غیرنظامی متوقف شود.

در حالیکه انتظار می رود نیروی هوایی بریتانیا و آمریکا نقشی مهم در اجرای قطعنامه پرواز ممنوع بر فراز لیبی برعهده بگیرند، به گفته منابع رسمی، رهبران سه کشور توافق کردند اقدامات بعدی خود را هماهنگ سازند و برای اطمینان از اجرای موثر قطعنامه های شورای امنیت علیه لیبی، با کشورهای عرب و دیگر متحدان بین المللی همکاری کنند.

با وجود انتقاد مقامات و رسانه های دولتی ایران از معمر قذافی، رهبر لیبی، و اعلام حمایت از قیام مردم آن کشور، جمهوری اسلامی قطعنامه پرواز ممنوع را با ناخرسندی و نگرانی تلقی کرده است.

به گزارش رادیو و تلویزیون دولتی ایران، محمد خزاعی، نماینده جمهوری اسلامی در سازمان ملل، با اشاره به دو بند قطعنامه در مورد ممنوعیت پرواز بر فراز خاک لیبی و "اتخاذ تدابیر لازم" گفته است: "با توجه به این واقعیت که لازمه برقراری ممنوعیت پرواز، اقدام نظامی است، گنجاندن این دو بند در قطعنامه، زمینه چینی قدرت های غربی برای دخالت نظامی در لیبی است."

آقای خزاعی گفته است: "اکنون بسیاری از کشورهای صاحب نام منطقه، از کشته شدن بیشتر مردم بی گناه لیبی حمایت می کنند و قطعنامه کنونی را بهانه ای برای حضور نظامی در منطقه می دانند" اما از این کشورها نام نبرده و در موردنحوه حمایت آنها از عملیات حکومت لیبی علیه مردم نیز توضیحی نداده است.

تهدید به حمله

آلن ژوپه، وزیر امور خارجه فرانسه که برای شرکت در جلسه شورای امنیت به نیویورک سفر کرده بود در این جلسه گفت: "جهان هم اکنون شاهد یکی از بزرگترین انقلاب ها در تاریخ است؛ در شمال آفریقا، در منطقه خلیج فارس مردم عرب خواهان دموکراسی هستند."

او گفت که فرانسه و کشورهای متحدش تنها چند روز یا حتی چند ساعت برای دست زدن به اقدام پیشگیرانه علیه نیروهای سرهنگ قذافی فرصت دارند.

فرانسیس فیون، نخست وزیر فرانسه نیز گفته است که این کشور احتمالا "ظرف چند ساعت" پس از تصویب این قطعنامه علیه نیروهای معمر قذافی وارد عملیات نظامی خواهد شد.

این قطعنامه، که پیشاپیش مورد حمایت اتحادیه عرب نیز قرار داشته است، به تمام کشورها اجازه می دهد که به طور یکجانبه یا در چارچوب ترتیبات منطقه ای از عدم پرواز هواپیماها در لیبی اطمینان حاصل کنند و از ورود مزودوران خارجی به این کشور با هدف پیوستن به نیروهای حکومتی، ممانعت به عمل آورند.

این قطعنامه همچنین با گسترش تحریم های بین المللی علیه حکومت سرهنگ قذافی، مسدود شدن دارایی های شرکت ملی نفت لیبی و بانک مرکزی این کشور را نیز خواستار شده است.

سوزان رایس، سفیر آمریکا در سازمان ملل متحد، گفته است که جامعه بین المللی نباید برقراری منطقه ممنوعه پروازی در لیبی را کافی بداند و افزوده است: "ما باید تدابیری را مد نظر قرار دهیم که شامل منطقه پرواز ممنوع شود و احتمالا از آن هم فراتر می رود."

این قطعنامه که پیش نویس آن از سوی لبنان، بریتانیا و فرانسه ارائه شده بود، خواستار برقراری فوری آتش بس در لیبی می شود و به سایر کشورها اجازه می دهد که با اتخاذ همه تدابیر لازم از مردم غیرنظامی لیبی به ویژه ساکنان شهر بنغازی محافظت کنند.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، خالد کایم، معاون وزارت خارجه لیبی، در واکنش به مصوبه شورای امنیت گفته است که این رای به منزله "درخواست از لیبیایی ها برای کشتن یکدیگر است".

بنا به گزارش ها، او گفته است: "این قطعنامه نشان دهنده نگاه پرخاشگرانه جامعه جهانی است که وحدت لیبی و ثبات آن را تهدید می کند."

مارک ماردل، سردبیر بخش آمریکای شمالی بی بی سی، به نقل از منابع دیپلماتیک می گوید که اولین حملات به نیروهای دولتی لیبی، ممکن است به فاصله کوتاهی پس از تصویب قطعنامه آغاز شود.

وی به نقل از این منابع گزارش می دهد که به احتمال زیاد در مرحله اول، جنگنده های بریتانیا و فرانسه با حمایت تدارکاتی کشورهای عرب، این عملیات را آغاز خواهند کرد اما بعید است که آمریکا در دور اول حملات شرکت داشته باشد.

دیپلمات های فرانسوی می گویند که تاکنون پنج کشور عرب هم ابراز آمادگی کرده اند که در صورت لزوم، در عملیات نظامی علیه لیبی مشارکت کنند.

شورای امنیت در روز ۲۶ فوریه نیز با تصویب قطعنامه ۱۹۷۰ حکومت لیبی را تحریم کرد و خواهان تحقیقات بین المللی درباره اتهام وقوع جنایات جنگی توسط نیروهای معمر قذافی شد.

همزمان، از لیبی خبر می رسد که ارتش این کشور گفته است که خود را برای برقراری آتش بس از روز یکشنبه آماده می کند تا مخالفان "بتوانند سلاح های خود را به زمین بگذارند" و خبرگزاری رسمی لیبی به نقل از مقامات نظامی این کشور اعلام کرده است که شورشیانی که خود را تسلیم کنند، مشمول عفو عمومی می شوند.

مخالفان مسلح معمر قذافی در مقابل حملات نیروهای دولتی برای باز پس گرفتن کنترل شهر بنغازی، پایگاه اصلی مخالفان، مقاومت کرده اند و شاهدان عینی در بنغازی می گویند که روز گذشته، هواپیماهای دولتی نقاطی را در نزدیکی فرودگاه این شهر هدف حملات هوایی قرار داده اند.

روز پنجشنبه، تلویزیون دولتی لیبی گزارش داد که نیروهای حکومتی به حومه شهر بنغازی رسیده اند و به زودی حملات خود را به این شهر آغاز می کنند اما سخنگوی نیروهای مخالف این ادعا را رد کرده و گفته است که این شهر آمادگی مقاومت در برابر معمر قذافی را دارد.