بی بی سی: یک نظرسنجی تازه در افغانستان حاکی از آن است که افغان ها نسبت به شرایط کشورشان خوشبینی بیشتری احساس می‌کنند.

بنیاد آسیا در گزارشی با عنوان "افغانستان در سال ۲۰۱۰ - بررسی مردم افغانستان" گفته است که در مقایسه با نظرسنجی انجام شده در سال گذشته میلادی، درصد بیشتری از مردم افغانستان نسبت به وضعیت و آینده کشورشان خوشبین هستند.

نتیجه این نظر سنجی بر اساس مصاحبه بیش از ششصد و سی پرسشگر با حدود ششهزار و پانصد نفر از ساکنان سی و چهار ولایت افغانستان به دست آمده که از ۱۸ ماه ژوئن تا ۵ ژوئیه سال جاری صورت گرفته است.

هدف از این نظرسنجی یافتن دیدگاه مردم افغانستان درباره جنبه های مختلف زندگی در این کشور از لحاظ امنیت، شرایط اقتصادی، نحوه حکومتداری، ارزش های دموکراتیک، موقعیت زنان و وضعیت اجتماعی بوده است.

با توجه به ادامه روند خشونت در افغانستان، نظر پرسش شوندگان در مورد تغییر احتمالی در شرایط امنیتی کشورشان اهمیت قابل توجهی دارد و براساس این نظر سنجی، ۴۴ درصد از آنان گفته اند که در این زمینه، کشورشان در مسیر درست حرکت می کند در حالیکه رقم مشابه در نظرسنجی سال گذشته ۴۲ درصد بود.

در همانحال، ناامنی، شامل حمله به افراد، خشونت و تروریسم، همچنان مهمترین عامل نگرانی بیش از یک سوم از پرسش شوندگان به خصوص ساکنان مناطق جنوب شرق، غرب و جنوب غربی کشور بوده است.

پس از ناامنی، بیشترین عامل ناخرسندی و نگرانی پرسش شوندگان چه در سطح ملی و چه در سطح منطقه ای، به موضوع بیکاری ارتباط داشته است.

در مجموع، ۲۸ درصد از پرسش شوندگان بیکاری را مهمترین معضل اجتماعی و اقتصادی کشورشان توصیف کردند و پس از آن، کمبود برق (۲۸ درصد)، نامناسب بودن شبکه راهها (۲۴ درصد)، دسترسی به آب (۲۲ درصد) و فقدان امکانات کافی پزشکی و درمانی (۱۷ درصد) را به عنوان مهمترین مشکلات خود مطرح ساختند.

در این نظرسنجی، بیش از نیمی از پرسش شوندگان اظهار داشتند که نسبت به امنیت شخصی در منطقه محل سکونت خود نگرانی‌هایی دارند و در برخی مناطق از افزایش میران جرایم به عنوان عوامل نا امنی سخن گفتند.

نا امنی و سیاست مصالحه

در مورد افزایش جرایم، ۱۷ درصد از پرسش شوندگان گفتند که خود یا اعضای خانواده آنان در معرض اقدامات مجرمانه قرار گرفته اند که بیشترین موارد به ضرب و شتم، اخاذی، و انواع سرقت ارتباط داشته است.

این نظرسنجی نشان می دهد که با گذشت زمان، ترس از مشارکت در فعالیت های اجتماعی افزایش یافته و اگرچه ۵۱ درصد از پرسش شوندگان گفتند که از مشارکت در حل و فصل اختلافات محلی ابایی ندارند، اما این تنها مورد از فعالیت اجتماعی است که با ترس از واکنش خشونت آمیز همراه نیست.

در واقع، درصد کسانی که از مشارکت در رای گیری های انتخاباتی هراس دارند به شدت افزایش یافته و از ۵۱ درصد در سال گذشته به ۶۰ درصد در سال جاری رسیده است و این افزایش از تمامی مناطق کشور گزارش شده است.

همزمان، بسیاری از شرکت کنندگان در این نظرسنجی حمایت خود را از سیاست دولت در مورد حل و فصل مسایل امنیتی از طریق مذاکره و مصالحه با گروه های مسلح مخالف ابراز داشتند به نحوی که شمار حامیان این سیاست نسبت به سال گذشته افزایش قابل چشمگیری یافته و از ۷۱ درصد به ۸۳ درصد رسیده است.

در مورد این بخش از نظرسنجی، گزارش بنیاد آسیا حاکی از آن است که ۸۱ درصد از پرسش شوندگان گفته‌اند که با سیاست حمایت مادی از شورشیانی که اسلحه خود را بر زمین می گذارند موافقند، در حالیکه این رقم در سال گذشته تنها به ۷۱ درصد می رسید.

با اینهمه، در حالیکه ۸۸ درصد از مردان از سیاست نرمش در برابر شورشیان به منظور خاتمه دادن به نا امنی حمایت می کنند، نسبت زنانی که با چنین سیاستی هم عقیده هستند از ۷۸ درصد بیشتر نمی شود که احتمالا حاکی از نگرانی آنان از پی آمدهای اجتماعی سازش بین دولت و شورشیان مسلح است.

نظر سنجی بنیاد آسیا نشان می دهد که ارزیابی افغان ها از شرایط اقتصادی کشورشان در سال جاری نسبت به سال گذشته مثبت تر شده و تعداد بیشتری از آنان از سطح بالاتر رفاه خانوار، عرضه مناسبتر کالا در بازار، کیفیت بهتر مواد خوراکی و افزایش فرصت های شغلی ابراز رضایت کرده اند.

بخش دیگری از این نظرسنجی به دیدگاه مردم نسبت به تشکیلات حکومتی و دولتی در سطح ملی و منطقه ای ارتباط داشته است.

در سال جاری، ۷۳ درصد از پرسش شوندگان گفته اند که از عملکرد دولت در سطح ملی رضایت دارند که بیش از رقم ۷۱ درصد در سال گذشته و ۶۷ درصد در سال ۲۰۰۸ بوده است.

دموکراسی و آزادی بیان

از نظر عملکرد نهادهای محلی، رضایت پرسش شوندگان از شوراهای ولایتی بیش از سایر نهادها بوده (۷۸ درصد) و پس از آن به ترتیب ادارات ولسوالی (۶۱ درصد) و شهرداری ها (۵۳ درصد) قرار داشته اند.

نظرسنجی بنیاد آسیا بخش دیگری را نیز به ارزیابی مردم از آزادی بیان در افغانستان اختصاص داده است.

این بررسی نشان می دهد که در سطح ملی، ۲۵ درصد از پرسش شوندگان گفته اند که در مقایسه با سال گذشته، احساس می کنند با امنیت بیشتری می توانند نظرات خود را ابراز کنند در حالیکه ۱۷ درصد نظری مخالف این داشته و عواملی مانند هراس از به خطر افتادن امنیت شخصی، شرایط امنیتی منطقه ای و حضور طالبان را عوامل سلب آزادی بیان دانسته‌اند و ۱۱ درصد نیز گفته اند که دولت محدودیت هایی را در این زمینه ایجاد کرده است.

در مورد عملکرد نظام سیاسی کشور، ۸۱ درصد از پرسش شوندگان از مبانی نظام دموکراتیک مانند حقوق مساوی و برگزاری انتخابات برای تعیین حکومت حمایت کرده اند که نسبت به سال گذشته اندکی افزایش یافته اما همچنان از ارقام مربوط به سال های اول انجام این نظرسنجی پائین تر است که می تواند نشانه سرخوردگی از عدم تحقق انتظاراتی باشد که پس از سقوط طالبان در میان مردم پدید آمده بود.

در عین حال، حدود سه چهارم از پرسش شوندگان از انتخابات آزاد حمایت کرده اند هر چند اعتماد عمومی نسبت به برخی نهادهای مرتبط با برگزاری انتخابات، مانند کمیسیون مستقل انتخارات و احزاب سیاسی نسبت به سال گذشته اندکی کاهش یافته است.

بررسی سال جاری نشان می دهد که اکثر پرسش شوندگان همچنان از فساد در جنبه های گوناگون زندگی و سطوح مختلف حکومتی ناخرسند هستند و درصد کسانی که فساد را یکی از مشکلات اصلی افغانستان می دانند، نسبت به سال گذشته بیشتر و به یکی از عوامل اصلی بدبینی نسبت به حکومت تبدیل شده است.

گزارش تفصیلی بنیاد آسیا که در سایت اینترنتی این سازمان نیز قابل دسترسی است نحوه انجام نظرخواهی و نتایج به دست آمده را برحسب مناطق و خصوصیات دیگری اجتماعی پرسش شوندگان شرح داده و نتایج به دست آمده را بر همین اساس طبقه بندی کرده است.

بنیاد آسیا یک سازمان غیر انتفاعی و غیردولتی است که هدف خود را توسعه صلح آمیز، عادلانه و شفاف در کشورهای منطقه آسیا و حوزه اقیانوس آرام عنوان کرده و گفته است که از اقدامات دولت ها در زمینه هایی مانند بهبود شیوه زمامداری، حکومت قانون، حمایت از جامعه مدنی، توانمندسازی زنان، اصلاحات و توسعه اقتصادی اعلام کرده است.

این بنیاد برای نخستین بار در سال ۲۰۰۴ از طریق نظرسنجی به ارزیابی مردم افغانستان از شرایط کشورشان مبادرت ورزید و نتیجه این تحقیقات را انتشار داد.