پنجشنبه ۹ فروردين ۱۴۰۳ - Thursday 28 March 2024
ايران امروز
iran-emrooz.net | Fri, 01.10.2010, 17:55


خبرآنلاین: مسئولان سازمان زندانهای کشور از تراکم فوق العاده زیاد زندانیان در زندانهای کشور خبر می دهند و می گویند تعداد زندانیان، نسبت به سال گذشته، بیش از 35 درصد افزایش یافته. آنها می گویند متوسط جهانی حضور شهروندان در زندان، 123 نفر در هر یکصدهزار نفر است، در حالی که آمار نشان می دهد در برخی استانهای ایران، تعداد زندانیان بیش از سه برابر، حد معمول در جهان است.

به طور مثال، استان خراسان جنوبی که دارای بیشترین تراکم زندانی در کشور است، در مردادماه امسال، به ازای هر صدهزار خراسانی، 410 نفر را در بند دید.

آماری که روز به روز بالا می رود

یکی از مقامات سازمان زندانها درباره آخرین آمار تعداد زندانیان کشور، می گوید: تا پایان ماه گذشته بیش از 204 هزار نفر در زندانهای کشور محبوس بودند.

بنا به اظهارات محمد علی زنجیره ای، معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور، آمار کل زندانیان کشور نسبت به سال قبل افزایش 35 درصدی را نشان می‌دهد.

این در حالی است که آمارهای رسمی نشان می دهد در نیمه نسخت سال 89، تعداد زندانیان به طور مداوم در حال افزایش بوده است. زندانیان ایران از نزدیک به 182 هزار نفر در فروردین امسال، به 186 هزار و 485 نفر در اردیبهشت و نزدیک به 194 هزار نفر در خرداد افزایش یافته اند. مقامات امور زندانیان کشور می گویند در تیر 89، نزدیک به 200 هزار نفر در زندانهای کشور، از دیدار خانواده محروم بوده اند و این میزان با نزدیک به 4 هزار نفر افزایش در مردادماه امسال به 204 هزار و 365 نفر رسیده است.

این در حالی است که ماه های مختلف در سال گذشته، شاهد کاهش و افزایش دوره ای زندانیان بوده، به طور مثال ماه های خرداد، تیر و مرداد سال گذشته، افراد کمتری نسبت به اردیبهشت ماه، شب را زیر سقف زندان خوابیده بودند.

با این همه به نظر می رسد آمار ورودی به زندانهای کشور نسبت به خروجی افراد از محبس، پیشی گرفته و با توجه به روند موجود، شاید پیش بینی آینده ای با مشکلات فراوان برای زندانیان و زندانبانان، چندان سخت نباشد.

زندان یک دو شبه

با وجودی که مقامات ارشد زندانبانی می گویند زندان برای جامعه و حاکمیت یک ضرورت است، با این وجود از آرای زندانهای کوتاه مدت که توسط برخی قضات صادر می شود، ابراز نارضایتی می کنند. به عنوان مثال، غلامحسین اسماعیلی رئیس سازمان زندانها در یکی از جلسات استانی در حضور همکاران خود گفته بود: "از ضرورت (زندان) باید در حد ضرورت استفاده شود و به این معنی نیست که به عنوان قاضی قلم در دست ما است بسیاری از متهمین را یکی دو شب به زندان بفرستیم چراکه زندان محل اصلاح وتربیت است و برنامه دارد."

این مقام ارشد قضایی در ادامه سخنان خود از قضات خواسته بود یا زندانیان را به زندان نفرستند و یا برای آنها مدت زمانی بیش از 6 ماه حبس را در نظر بگیرند تا اقداماتی که به تعبیر وی "برنامه برای اصلاح و تربیت" زندان است، تاثیرگذار شود. اسماعیلی در ادامه انتقاد خود از نحوه صدور آرای حبسهای کوتاه مدت گفته بود: "اصلاح و تربیت زندذانی منوط به این است که حداقل 6 ماه در زندان بماند و یک شب و دوشب نه تنها اثر تربیتی ندارد بلکه افزایش زندانها را در پی دارد لذا از ضرورت زندان باید در حد ضرورت استفاده شود."

همچنین غلامحسین اسماعیلی در نخستین همایش روسای حوزه‌های قضایی دادگستری استان اصفهان با اشاره به افزایش زندانیان در کشور، گفته بود: "بازداشت‌های مکرر یک فرد به جرم اعتیاد نیز به این وضعیت دامن‌زده که صحیح نیست و با سیاست کاهش جمعیت کیفری نیز که سیاست مصوب نظام است، منافات دارد."

مواد مخدر، عامل اول ورود به زندان

با وجود تصویب و اجرای قوانین سختگیرانه زیادی که در رابطه با تولید، قاچاق، فروش، نگهداری و مصرف مواد مخدر در کشور وجود دارد، باز هم جرایم مربوط به مواد افیونی، بیشترین میزان ورودی به زندانها را تشکیل می دهد.

نفوذ این مواد در جامعه و حتی داخل زندان به قدری است که سخنگوی تازه منصوب شده قوه قضائیه در اولین کنفرانس مطبوعاتی خود، قسمتی از سخنانش را درباره مواد مخدر در زندانها، اختصاص داد. غلامحسین محسنی اژه ای در پاسخ سوال خبرنگاری درباره وجود مواد مخدر در زندان‌ها، می گوید: "رد نمی‌کنم که مواد مخدر داخل زندان‌ها وجود دارد. من از روزهای اول که دادستان کل کشور شدم نامه‌ای به رییس سازمان زندان‌ها نوشتم و گفتم حتی اگر نیاز به هزینه‌ی بالایی داشته باشد نباید اجازه دهیم مواد داخل زندان برود. البته الان اقداماتی انجام شده، دستگاهی خریداری شده تا بتوانند از طریق آن کنترل بیشتری انجام دهند."

این در حالی است که از سوی مقامات زندانها بارها اعلام شده است جرایم مواد مخدری، بیش از 50 درصد پرونده های ورودی به زندانها را ساخته است. به گفته رئیس سازمان زندانها، حدود 20 درصد زندانیان، پس از طی دوران مجازات خود، بار دیگر به زندان بار می گردند. هر چند به گفته وی درصد بسیاری از افراد در "دروان بازگشت به زندان" به صورت کوتاه و در حد چند روز به زندان می روند.

با این همه، آمارها نشان می دهد حضور زندانیان مالی، به خصوص محکومان به پرداخت دیه، نسبت به سال گذشته در زندانها بسیار کمتر شده است. جولایی، رئیس ستاد دیه کشور در این باره می گوید: "با تصویب قانون جدید بیمه شخص ثالث که از آن به عنوان وثیقه استفاده خواهد شد، میزان ورودی زندانیان بدهکار دیه به زندانها بسیار کم خواهد شد."

وی همچنین با اشاره به آمار زندانیهای تصادفات می گوید: "در ۶ ماه اول سال ۸۷، حدود ۹ هزار نفر به دلیل تصادف وارد شدند ولی بعد از تصویب این قانون در مدت زمان ۲۲ ماه بعد از آن، فقط یک هزار نفر روانه زندان شده اند." به بیان دیگر، میزان ورودی زندانیهای تصادفی ئو محکوم به پرداخت دیه، در دو سال گذشته، از سالانه 18 هزار نفر به سالی 500 نفر رسیده، یعنی کمتر از 3 درصد قبل.

سرانه زندانی، چند برابر معمول جهان

ولی با وجود تصویب قوانینی که باعث می شد حضور زندانیان در پشت میله ها، کمتر و کمتر شود، عملا وضعیت زندانهای ایران، مطلوب نشده است. به گفته رئیس سازمان زندانها نرخ متوسط زندانی در جهان 132 زندانی به ازای هر 100 هزار نفر است. در حالی که این میزان در برخی استانهای کشور به بالای 400 نفر به ازای هر 100 هزار نفر رسیده، یعنی بیش از 3 برابر استاندارد زندانیان در جهان.

آمار رسمی می گوید استانهای خراسان جنوبی با 410 زندانی در هر 100 هزار جمعیت، بالاترین نرخ محبوسین کشور را دارد. پس از آن استان همجوارش یعنی خراسان رضوی با 393 نفر در هر 100 هزار شهروند و در رتبه سوم نیز استان قم با 391 هزار زندانی در 100 هزار شهروند، قرار گرفته. با وجود این، استانهایی مانند چهارمحال و بختیاری دارای سرانه زندانی اندکی است که البته هنوز با نرخ معمول زندانیان در جهان، فاصله دارد. شهرکرد با داشتن 137 زندانی در هر 100 هزار جمعیت، کمترین شهر زندانی پرور کشور است.

با این وجود، آمارهای ارائه شده از سوی مقامات ارشد زندان در ایران، متفاوت است. اسماعیلی، رئیس سازمان زندانها، میزان حضور افراد در زندانها را 348 زندانی در هر 100 هزار زندانی اعلام کرده، در حالی که محمدعلی زنجیره ای، معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور این شاخص را در ایران 271 نفر عنوان کرده، اکنون اگر این میزان 348 یا 271 نفر در صدهزار نفر باشد، تفاوتی نمی کند، زیرا وضعیت زندانهای ایران، مدتهاست از خط قرمز عبور کرده. این را می توان به خوبی از سخنان مقامات ارشد زندان نتیجه گیری نمود، زیرا آنها می گویند تراکم جمعیت در برخی زندانهای ایران از 300 درصد نیز عبور کرده است.

اسماعیلی رئیس سازمان زندانها با بیان اینکه ظرفیت ندامتگاه های کشور حدود 80 هزار نفر است، می گوید: "تراکم در زندانها از 20 تا 300 درصد است و جمعیت حاضر در ندامتگاه ها بیش از ظرفیت اسمی است." بنابراین، برای 164 هزار نفر زندانی اضافه بر ظرفیت زندانها، هیچ امکانی در نظر گرفته نشده. یعنی این زندانیها، سربار 80 هزار زندانی ای هستند که بودجه و امکانات از سوی قوه قضائیه برای نگهداری آنها، پیش بینی شده. پس بیراه نیست اگر در زندانها، مواردی مانند شیوع مواد مخدر، بیماریهای واگیر مانند ایدز و هپاتیت، به وفور مشاهده شود.



 

ايران امروز (نشريه خبری سياسی الکترونیک)
«ايران امروز» از انتشار مقالاتی كه به ديگر سايت‌ها و نشريات نيز ارسال می‌شوند معذور است.
استفاده از مطالب «ايران امروز» تنها با ذكر منبع و نام نويسنده يا مترجم مجاز است.
Iran Emrooz©1998-2024