بیانیه‌ی كانون نویسندگان ایران
در اعتراض به سانسور در نمایشگاه بین‌المللی كتاب تهران

این كه واژه یا واژه‌هایی در محاق توقیف جان می‌بازند حدیثی چندان تازه نیست؛ این نیز كه حاصل اندیشه‌ی نویسندگان، شاعران، مترجمان، محققان، هنرمندان، و دیگر دست‌اندركاران حوزه‌ی رسانه‌ها در فضای خوف‌آلود سانسور مجال ظهور پیدا نمی‌كند حدیثی مكرر است.

این كه زحمات اهل فرهنگ و اندیشه، ناشران مستقل و تمامی گردانندگان حوزه‌ی چاپ و نشر در آخرین مراحل ورود به بازار كتاب با خمیرشدن بر باد می‌رود، روندی است كه در این دیار سابقه‌یی ننگین و طولانی دارد. این نیز كه كتاب‌خانه‌ها مورد یورش قرار گیرند و فضای آشویتس‌وارِ كتاب‌سوزان از بوی سوختگی كلمات پُر شود در ایران بی‌سابقه نیست؛ حتی گاه عاشقانِ كتاب برای نجات جان خود یا انسان‌های دیگر به ناگزیر خود كتاب‌های‌ خویش را به آتش كشیده‌اند.

این كه به كامپیوترهای اداره‌ی متولّی كتاب فرمان داده شود كلمات مجرم را شناسایی كنند دیری است كه به عادت سانسورچیان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تبدیل شده است. این نیز روندی رو به فزونی است كه چند سالی است نه‌تنها از حضور برخی از ناشرانِ مستقل در نمایشگاه كتاب جلوگیری می‌كنند، بلكه آن‌ها را در چنان تنگنا‌های حرفه‌ئی قرار داده‌‌اند كه شماری از این ناشران، برای تن ندادن به تهدید و توهین و تحقیر، عطای ورود به نمایشگاه كتاب و رویارویی با برگزاركنندگان آن را به لقایش بخشیده‌اند و نامشان به خطی از خطوط قرمز وزارت ارشاد تبدیل شده است.

اما تازگی دارد كه امسال در بیست‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی كتاب، كه برگزاركنندگان آن در بوق‌های تبلیغاتی‌ خود صلای ترویج و توسعه‌ی فرهنگِ كتاب‌خوانی سر می‌دهند، گذشته از این كه شماری از ناشرانِ سرشناس اجازه‌ی ورود به نمایشگاه را پیدا نكردند و ورود برخی نیز مشروط و ملتزم پذیرفته شد، برگزاركنندگان نه‌تنها با ایجاد گشت‌های نامحسوس و سانسورچی‌های آنلاین فضایی رعب‌آور ایجاد كرده‌اند، كه پا را از این فراتر نهاده و در آستانه‌ی نمایشگاه كتاب در حركتی بی‌سابقه پروانه‌ی نشر تنی چند از ناشران را لغو و برخی از آن‌ها را به مراجع امنیتی احضار كردند.

كانون نویسندگان ایران كه بنا بر منشور خود آزادی اندیشه و بیان بی‌هیچ حصر و استثنا را حق مسلّم همگان می‌داند، فشار روزافزون بر ناشران مستقل را به‌شدت محكوم می‌كند و نسبت به روند رو به افزایش سانسور، اختناق و سركوب فرهنگی هشدار می‌دهد.

كانون نویسندگان ایران
۱۶ اردیبهشت ۸۹