iran-emrooz.net | Thu, 04.02.2010, 11:23
کلمه: به نظر میرسد که در مناقشه اتمی ایران با جامعه جهانی تحرکات تازهای بهوجود آمده است. اگر چه این تحرکات پیشتر از آنچه نمایان باشد، بیشتر پشت پرده است اما با موشکافی سخنان مسئولان جمهوری اسلامی ایران و گزارش رسانهها میتوان نشانههای تازهای در ارتباط با آنها را کشف کرد.
به گزارش سایت دیپلماسی ایرانی، برخی منابع خبری نزدیک به اصولگرایان مخالف دولت در تاریخ ۱۱ بهمن گزارش دادند که ظاهرا برنامهای برای خروج اورانیوم در بیخبری افکار عمومی مد نظر است. دویچه وله به نقل از آسوشیتدپرس گزارش داد که متکی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران برای آژانس بینالمللی انرژی اتمی نامهای نوشته و آمادگی ایران را برای انجام معامله هستهای اعلام کرده است. در این نامه ایران از آژانس بینالمللی خواستار یک آلترناتیو شده است.
جزئیاتی از این معامله منتشر نشده است اما آینده نیوز به نقل از منابع غربی نوشته که ارسال سریع اورانیوم غنیشده ایران و یک سال انتظار برای تبدیل اورانیوم به میله سوخت از فرازهای مهم توافق هستهای ایران با غرب محسوب میشود.
متکی در مصاحبه خود با آسوشیتدپرس گفته است که انجام معامله بر روی میز قرار دارد اما دولت ایران قصد دارد این تبادل همزمان انجام شود.
بر پایه این اظهارات متکی میتوان گفت که همزمانی تحویل دادن اورانیوم غنیشدهی ایران و تحویل گرفتن میلههای سوخت همان آلترناتیوی باشد که ایران خواستار آن شده است.
متکی در مصاحبه خود همچنین از شروع رفت و آمدها برای انجام معامله هستهای سخن گفته و ابراز امیدواری کرده که این معامله در زمان بسیار کوتاهی به انجام برسد.
وی در این باره گفت: «ممکن است این معامله چند ماه طول بکشد ولی کشورهای طرف معامله از هماکنون میتوانند اورانیوم ۲۰ درصدی را برای استفاده ایران آماده کنند.»
به گفته این منابع خبری یوکیا آمانو دبیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی مانند یک میانجی برای انجام معامله هستهای برای خارج کردن بخش اعظم اورانیوم تولید شده ایران از کشور عمل میکند. این اظهارات جای تردید زیادی باقی نمیگذارد که ایران پیشنهاد اولیه آژانس را پذیرفته است.
از سوی دیگر به موازات این اخبار خبرهایی به گوش میرسد که حکایت از رایزنی ایران با فرانسه و برزیل در کنفرانس داووس در سوئیس برای خروج ایران از بنبست فعلی است.
در هفتههای گذشته فشار جامعه جهانی بر ایران به گونهای چشمگیر افزایش یافت. این فشار تنها در سخنان دولتمردان کشورهای طرف مذاکره به چشم نمیخورد بلکه در برخی اقدامات عملی نیز خود را نشان میداد.
گرچه دولت چین همچنان بر ادامه گفتوگوها با ایران تاکید دارد اما دولتهای غربی تاکید میکنند که در صورت عدم تمکین ایران تحریمهای شدیدتر و حتی فلجکنندهای را علیه این کشور وضع خواهند کرد. روسیه نیز پیشتر از رد پیشنهاد مبادله اورانیوم در خاک خود توسط ایران ابراز ناخرسندی کرده است.
روز یکشنبه ۳۱ ژانویه روزنامه نیویورکتایمز گزارش داد که ایالات متحده امریکا به تحرکات نظامی خود در منطقه خلیج فارس افزوده است. این روزنامه به نقل از مقامات رسمی دولتی نوشت که امریکا با شتاب در کشورهای حوزه خلیج فارس چون کویت، قطر، بحرین و امارات متحدهی عربی، سیستم پدافند موشکی مستقر کرده است.
علاوه بر آن قرار است از این پس ناوهای جنگی امریکا از نوع اگیز در آبهای خلیج فارس تردد کنند. این کشتیها به رادارهای ویژهای مجهزند و میتوانند موشکهای میانبرد شلیک شده را در هوا منهدم کنند.
ناظران سیاسی این اقدامات را در رابطه با بنبست مناقشه اتمی با ایران ارزیابی میکنند.
مایک مولن فرمانده ستاد ارتش امریکا ماه پیش گفته بود، اگر پرزیدنت باراک اوباما در مناقشه اتمی با ایران ناچار به استفاده از ابزار نظامی شود، نیروهای این کشور باید آماده باشند.
نشانههای دگرگونی در مواضع هستهای ایران
دکتر حسین سلیمی، استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل سیاست خارجی
سایت دیپلماسی ایرانی
به نظر میرسد که اگر قرار باشد تحولی در دیپلماسی یا مواضع ایران رخ دهد، به بیان یا زبان دیگری ظهور خواهد یافت؛ نشانههای این دگرگونی وجود دارد. مقامهای ایرانی اعلام میکنند که تبادل سوخت را به طور اساسی پذیرفتهاند و قصد دارند در مورد مکانیسم و شیوههای اجرایی این کار بحث و گفت و گو کنند خود نشانهای برای این موضوع است.
اما در این بحث که یک موضع مبهم که در جریان مذاکرات بالا و پایین میشود این بار بتواند مانع برخی اقدامات علیه ایران شود مورد تردید است چراکه در بیانات کشورهای غربی (۱+۵) دیده میشود که مواضع مبهم و حرکت سینوسی سیاستهای ایران برای خرید زمان است. لذا به نظر میرسد که این بار موضع مبهم نتواند مانع گسترش فشارها بر علیه ایران باشد مگر این که تهران و غرب به توافقی جدی در این زمینه دست یابند.
غرب و تحریمها
این طور که از اظهارات مقامهای غربی برمیآید همان طور که در استراتژی جدید ایالات متحده امریکا نیز مطرح بود به نظر میرسد اگر مسیر مذاکره به انجام نرسد غرب دو کار را به طور همزمان پیگیری خواهد کرد؛ اول ایجاد سپر دفاعی موشکی در اطراف ایران که به گونهای سامانههای دفاع موشکی را برای مهار قدرت موشکی ایران در کشورهای مختلف تقویت میشود و دوم طرح و تصویب تحریمهای جدیدی که بسیاری از آنها ممکن است متوجه اشخاص، نهادها و موسسات مشخص در ایران باشد.
در واقع از بیان غرب مشهود است که آنها به دنبال تحریمهای عمومی که بخواهد شرایط کلی اقتصاد ایران را تحت تاثیر قرار داده و مردم ایران را متضرر کند، مد نظر نیست و آنها بیشتر مایلند موسسات خاصی را که دست اندرکار فرایندها و پروژههای هستهای و موشکی ایران هستند را تحت فشار قرار دهند.