محمد عرب مازار

۱- آیا روال افزایش نرخ ارز ادامه خواهد داشت؟
بله. از خیلی ماه پیش زمزمه‌ی قیمت‌هایی خیلی بالاتر از وضع فعلی در میان فعالان اقتصادی وجود داشته، و از روی قیمت‌هایی که بازار آتی طلا به خود می‌دید، می‌توان قطع به یقین دانست که دلار قیمت‌هایی بالاتر از این را هم خواهد دید.

۲- آیا رییس جدید بانک مرکزی می‌تواند کاری کند؟
خیر. تغییر مقامات اقتصادی در این وضعیت چندان کمکی نمی‌کند. از آن بغرنج تر این که، هر حرکت درستی از بانک مرکزی، با افزایش قیمت همراه خواهد بود.

۳- سیاست‌های درست ارزی در این شرایط چه هستند؟
قطع ارز برای تمام مسافران زیارتی و غیر زیارتی؛ قطع ارز برای تمام دانشجویان خارج از کشور؛ قطع ارز برای تمام واردات به جز مواد غذایی؛ قطع یارانه‌ی آب و برق و بنزین، آزاد سازی کامل معاملات دلار. کمابیش همه‌ی این سیاست‌ها قیمت دلار را افزایش خواهند داد.
این‌های سیاست‌هایی هستند که در کشورهایی که با مردمشان صادق هستند به آن‌ها سیاست‌های ریاضتی گفته می‌شود. در کشور ما معمولا این شرایط، شرایط «بدر و خیبر» نامیده می‌شود.

۴- آیا سیاست گذاری اقتصادی چیزی را درست خواهد کرد؟
ممکن است، اما تاثیر آن جزیی است. از آفتاب واضح تر است که شرایط فعلی بیش از آن که وابسته به سیاست اقتصادی باشد، وابسته به سیاست خارجی کشور است که متاسفانه از اختیار خارج شده و آقای روحانی هم به اصلِ عربده جوی خودش بازگشته است. دونالد ترامپ به دنبال دشمن است و ما با خوشحالی خودمان را جلو انداخته ایم. مرحبا.

۵- وضعیت تورم چه خواهد شد؟
تورم یکی از شاخص‌هایی است که اتورگرسیون زیادی دارد. یعنی تورم فصل بعد، با تقریب خوبی از تورم فصل قبل قابل حدس زدن است. با توجه به مجموعه‌ی شواهد، تورم امسال در سطوحی بالاتر از ۴۰ درصد خواهد بود. مضاف بر آن، تورم ایران حداقل دو یا سه سال ادامه خواهد داشت و بسیار بعید است که قبل از سه سال به سطوح یک رقمی نزدیک شود.

۶- در وضعیت تورمی چه کنیم؟
در شرایط تورمی، بهترین کار مصرف سریع ترِ کالای مصرفی بادوام است. اگر در برنامه‌تان قصد خرید یخچال یا مبل یا پلی‌استیشن داشته‌اید، همین امروز آن را بخرید.

۷- آیا ونزوئلا می‌شویم؟
بعید است. آن چه در مجموعه مدیریت جمهوری اسلامی دیده می‌شود، این است که اگرچه بهترین موقعیت‌ها را از دست می‌دهد، اما در نهایت به عقلانیت تن می‌دهد.
از این لحاظ، قابل حدس است که حاکمیت ایران، قبل از آن که به تکینگی بی‌بازگشت برسد، وضعیت را کنترل کند. هرچند که ممکن است طولانی باشد.

۸- آینده اجتماعی ایران چه می‌شود؟
حالا که واضح شده که دولت (حاکمیت) قابلیت کنترل کل اقتصاد را ندارد؛ به تدریج خود را از اقتصاد کنار خواهد کشید.
نتیجه‌ی مستقیم آن، این است که دخالت حاکمیت در امور اجتماعی و خصوصی مردم هم بدون شک کمتر خواهد شد. مردمی که به حکومت نیاز ندارند، به آن اجازه‌ی دخالت در امور خصوصی خود را نخواهند داد.
پیش‌بینی من این است که آزادی‌های اجتماعی، حتی اگر در کوتاه مدت سرکوب شدید شوند، در میان مدت به شدت رشد خواهند کرد.

۹- مردم ایران چه مسئولیتی دارند؟
هیچ مسئولیتی. تا همین جا هم موقرانه و معصومانه سیاست‌های ابلهانه را تحمل کرده‌اند.مشخص است که حاکمیت قصد دارد وضعیت فعلی را تحمل کند تا زمانه ترامپ بگذرد و بعد ببینند که با رییس جمهور بعدی چه می‌کنند. در این شرایط، مردم ایران نه فقط مسئولیتی ندارند، بلکه کار خاصی هم ازشان ساخته نیست. آینده‌ی ایران در دستان پرتوان استورمی دنیلز است و رای مردم آمریکا.

۱۰- آیا وضعیت فعلی مزایایی هم دارد؟
بله. اولا حاکمیت متوجه شده که شترسواری دولا دولا تا ابد ادامه پیدا نمیکند و زبل بازی هزینه دارد، بنابراین طوفان ترامپ که بگذرد سریعتر آماده به کرنش قهرمانانه است.
دوم این که با توجه به افول ریال، بدهی دولت کوچک تر شده است.
سوم این که شرایط بحرانیِ نزدیک به فروپاشی، موجب نزدیک شدن دو جناح کشور می‌شود، و ممکن است برای اصلاحات اقتصادی متحد شوند ( به جای این که از اصلاح اقتصادی برای ضربه زدن به رای رقیب استفاده کنند).
آزادی‌های اجتماعی هم که در میان مدت افزایش خواهد یافت.

۱۱- حالا ما چه کار کنیم؟
هیچ کاری بهتر از کنارگذاشتن اعصاب خردی نیست. برخلاف تمام آن چه که چپ گراها خواسته‌اند به شما القا کنند، شادمانی و احساس رضایت از زندگی شما عمیقا درونی است. قیمت دلار چه ۱۰ هزار و چه ۱۵ هزار، تاثیری در این نخواهد داشت که شما با دوستان و خانواده‌ی همدل دور هم جمع شوید و به معاشرت و مکالمه و مغازله مشغول شوید.
از چک کردن هرروزه‌ی قیمت‌ها، سرزدن به شبکه‌های اجتماعی، یا تماشای صداوسیما یا ماهواره کم کنید و به جای آن به خواندن رمان، یادگرفتن برنامه نویسی، یا ورزش کردن مشغول شوید.