27 مهر 1387 / 18 اکتبر 2008

اردشیر محصص، چهرۀ درخشان فرهنگ و هنر ایران معاصر درگذشت. محصص در جهان طراحی و طرح‌پردازی نامی شناخته بود و منتقدان و صاحبنظران او را از طراحان بزرگ معاصر به شمار می‌آوردند.
با نام او بود که هنر طرح پردازی ایران معاصر، در صفحات روزنامه‌ها و ماهنامه‌ها و هفته‌نامه‌های پر اعتبار جهان راه یافت. در طی سالیان، آثار او چه به هنگام نمایش در نمایشگاهها و چه به صورت طبع و نشر درآلبومها و کتابها، تحسین و ستایش همگان را برمی انگیخت. چندین و چند بار جایزه‌ها و امتیازات هنری پر افتخار بین‌المللی به محصص تعلق گرفته بود.

با قلم او بود که طراحی جدید جهان در ایران راه یافت و از اقبال و تحسین روزافزونی برخوردار شد. هنر محصص در بستر تلاقی سنتهای طراحی و تصویری ایرانی (از نقشهای سفالینه‌ها و مجلسهای مینیاتور گرفته تا تصاویر کتابهای چاپ سنگی) و دستاوردهای هنر گرافیک جهان امروز گسترش می‌یابد و بارور می‌شود. هنری بیگانه با رونویسی و تقلید کور. امروزین، ایرانی و جهانی.

در سالهای دراز دوری از دیار و زندگی در این سو، اردشیر، فروتن و استوار و خستگی‌ناپدیر، هرگز و هیچگاه، حتی در اوج رنج تن و رنجوری جان، قلم از کف نگذاشت و همواره و همچنان افسانه و افسون دنیا و دنیاهائی را بر صفحۀ کاغذ و پارچه تصویر کرد. محصول کار او، چه از نظر حجم و میزان و چه از نظر تنوع و گوناگونی در سبک و موضوع، چشمگیر و شگفتی‌آفرین است. هم رنگ و روغن و هم سیاه قلم. هم طرح و طراحی و هم نقش و نقاشی. دلقکهای سیرک، حاجی‌فیروزها، تیرباران‌شده‌ها، نفرین‌شدگان، زنان در حجاب، میرزا رضا در زنجیر، مصدق در محکمۀ نظامی و بالاخره کوره های آدمسوزی و "هولوکاست". و بعد هم تصویرپردازی کتابها: از کتاب کلثوم ننه تا ‌وغ وغ ساهاب.

طنز تلخ اردشیر چهرۀ کریه حافظان نظم و پاسداران خشک‌اندیشی را نمایان می‌کرد، پرده از دروغ و فریب و زور و تزویر بر می‌گرفت و لبخند بر لب و شادی در دل می نشاند و همدلی می انگیخت. او خود زمانی گفته بود "کاریکاتور هنر رپورتاژ است. یک وقایع‌نگاری. من آنچه را می‌بینم می‌کشم. به نظر من کاریکاتورها اسناد یک عصرند".

محصص تصویرگر دوران ما بود. خاموش و بی اعتنا و بیخیال از کنار تلاطم و هیاهوی زمانه نگدشت و این چنین بود که هر آنجا که می‌بایست و می‌شایست خطها و نقشها و رنگهای قلم او فریاد خشم بر آوردند و آوای همدردی ‌سرودند. با زمان و در زمان خود زیست. محصص روشنگری، روشن‌بینی، روشنی و روشنائی بود. هنرمندی از دودمان عادلان و بیداردلان و ترقیخواهان و نوآوران. با تقوی و در اخلاق زیست.

دوست آرام ما دیگر دنیا را نقش نمی زند و ما دیگر در نقشهای او، گذشته و اکنون، شادی و اندوه، خشم و خروش خود را نمی‌یابیم. اردشیر، اردشیرِ دنیای ما بود. یادش بیدار و پایدار.

یرواند آبراهامیان - شجاع آذری - داریوش آشوری - آذر اشرف - احمد اشرف - رحیم اصغرزاده - صدرالدین الهی - رضا براهنی - علی بنو عزیزی - سهراب بهداد - ناصر پاكدامن - ایرج پزشكزاد - شهرنوش پارسی‌پور - عباس توفیق - علی‌اصغر حاج سیدجوادی - حسن حسام - ناهید حقیقت - منصور خاكسار - نسیم خاكسار - هادی خرسندی - علی خوانساری - محمدرضا خوبروی پاك - اسماعیل خوئی - زهره خیام - رضا دقتی - منوچهر دقتی - بهرام رحمانی - ناصر رحمانی‌نژاد - رامین روحانی - مجید روشنگر - سعید رهنما - ناصر زراعتی - اكبر سردوزامی - آنا عنایت - محمود عنایت - منصور فرهنگ - شهرام قنبری - فرهاد كاظمی - احمد كریمی حكاك - هوشنگ كشاورز صدر - مهناز متین - مریم متین‌دفتری - هدایت متین‌دفتری - مهشاد محیط - توفیق مردانی - رضا مرزبان - ناهید مظفری - بهروز معظمی - ژیلا معظمی - هایده مغیثی - بهمن مقصودلو - ابراهیم مكی - شهریار مندنی‌پور - ناصر مهاجر - باقر مؤمنی - مرتضی میرآفتابی - شیدا نبوی - فیروز نجومی - نیكزاد نجومی - علی ندیمی - شیرین نشاط - مجید نفیسی - پرتو نوری علا - وحید نوشیروانی - بهمن نیرومند - حورا یاوری - محسن یلفانی.


***

واپسین دیدار با اردشیر

با اندوه بی‌پایان درگذشتِ نقاش و طراح پرآوازۀ معاصر، اردشیر محصص را به آگاهی می‌رسانیم. زندگی پربار و ارزشمند اردشیر به ناگهان در روز پنج‌شنبه 18 مهر 1387 / 9 اکتبر 2008 در شهر نیویورک به پایان رسید.
مراسم تشییع و خاکسپاری اردشیر محصص در ساعت ۱۰ صبح روز شنبه ۲۵ اکتبر برگزار خواهد شد.

دوستان اردشیر

- نشانی محل برگزاری مراسم واپسین دیدار و تشییع:

Crestwood Memorial Chapel
212 Bleecker Street
New York, New York 10012
Phone: 212 431 6712
http://www.crestwoodmemorialchapel.com/

- نشانی گورستان محل خاکسپاری:

The Green-Wood Cemetery
500 - 25th Street
Brooklyn, New York 11232-1317
Phone: 718-768-7300
http://www.green-wood.com/