خبرنامه امیرکبیر: یک نشریه دانشجویی از آغاز تغییرات گسترده در رشته «مطالعات زنان» در راستای طرح «اسلامی شدن دانشگاه‌ها» خبر داد. این تغییرات توسط «گروه مطالعات زنان دانشگاه تهران» پیشنهاد و به تصویب رسیده است.

به گزارش خبرنامه امیرکبیر نشریه دانشجویی صبح، که به صورت روزانه در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران منتشر می‌شود، با انتشار این خبر در شماره امروز خود آورده است: «فروردین سال گذشته (۸۶)، وقتی حساب احضارها، تعلیق‌ها، بازداشت‌ها، دادگاه‌ها و وثیقه‌ها از دستمان در رفته بود و گرم اخبار جدیدی در مورد به روی کار آمدن طرح ارتقای امنیت اجتماعی بودیم، درست بیخ گوشمان در طبقه پنجم دانشکده، انقلاب فرهنگی خیلی آرام و بی سر و صدا در جریان بود.»

طرح بازنگری در رشته «مطالعات زنان» طی جلساتی در فروردین ۸۶ در دانشکده علوم اجتماعی به تصویب رسیده است. بانی اصلی این تغییرات «دکتر کچوئیان»، یکی از اساتید متنفذ و تندرو این دانشکده، بوده است. کچوئیان پیش از آغاز این تغییرات از سوی رهبری به عضویت شورای عالی انقلاب فرهنگی منصوب شد. از جزئیات تغییرات اعمال شده در رشته مطالعات زنان هنوز اخبار زیادی منتشر نشده، اما در روزهای آینده باید منتظر انتشار اخبار جدیدتری در این زمینه بود.

در جلساتی که به این منظور برگزار شده ظاهرا خانم دکتر حمیرا مشیرزاده، از اساتید علوم سیاسی دانشگاه تهران، نیز حضوری فعال داشته است. در نشریه صبح در این باره گفته شده: «پیشنهاد تدریس دروس “زن در دین و فلسفه” و “معرفت شناسی رشته مطالعات زنان” از سوی استادی که همواره از جامعه شناسی اسلامی سخن می‌گوید، چندان دور از انتظار نبود، اما کسی توقع نداشت استاد زنی که تز دکترایش به یکی از معتبرترین کتب نظریه فمنیستی بدل شده است، با او هم داستان شود.»

از دکتر «جوادی یگانه»، یکی از اساتید دانشکده علوم اجتماعی، نیز به عنوان فردی یاد می‌شود که مسئول اجرایی شدن این مصوبات شده است. دکتر جوادی یگانه خاطرنشان کرده است: «این بازنگری به زودی در همه گروه‌های دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران به اجرا درخواهد آمد.»

ایجاد تغییرات در رشته «مطالعات زنان» از زمان روی کار آمدن رئیس جدید «گروه مطالعات زنان» در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران آغاز شد. این تغییر تقریبا هم زمان با تغییر دولت و روی کار آمدن محمود احمدی نژاد بود. اولین تغییرات ایجاد شده در این رشته تغییر درس «نظریه‌های فمینیستی» به «نقد نظریه‌های فمینیستی» بود. همان زمان یکی از اساتید سابق این گروه از این تغییر با عنوان «فتح گروه توسط موتلفه» یاد کرد. مدیر سابق گروه مطالعات زنان خانم دکتر شادی طلب و مدیر فعلی آن دکتر «سهیلا صادقی» است.

به گزارش خبرنامه امیرکبیر پس از این تغییر در مدیریت گروه مطالعات زنان و سیطره اساتید همگام با دولت بر این رشته، فشار بر دانشجویان این رشته که هم زمان در حوزه زنان فعالیت می‌کردند از سوی این اساتید افزایش یافت. تا آن جا که که این اساتید حتی از طرح مسائل خصوصی این دانشجویان در سر کلاس درس، به منظور خورد کردن شخصیت آن‌ها، ابایی نداشتند.

جالب آن که در کنکور کارشناسی ارشد سال گذشته نیز شاهد روند «اسلامی شدن» بودیم. به عنوان مثال در رشته «مطالعات زنان» بسیاری از سوالات حول «میزان فرو کردن زن در خاک به هنگام سنگسار»، «شرایط اثبات زنا»، «چند همسری»، «حق حبس» و… دور می‌زد: «اگر بخواهید مطالعات زنان بخوانید نیازی نیست از جامعه شناسی جنسیت، تاریخ زنان ایران یا حتی جامعه شناسی خانواده چیزی بدانید. منابع آزمون این رشته علاوه بر منابع مشترک سایر گرایش‌های علوم اجتماعی، شامل “حقوق زن در اسلام” و “مبانی روان شناسی” است. بعد هم باید سر جلسه کنکور بنشینید و به سئوالات مربوط به میزان فرو کردن زن در خاک به هنگام سنگسار، شرایط اثبات زنا، چند همسری، حق حبس و دیگر سئوالاتی که آشکارا به میثاق‌های حقوق بشر و تلاش‌های فعالین زن دهن کجی می‌کند، جواب دهید. اما اگر همه این مراحل را با موفقیت پشت سر گذاشتید، این “نقد نظریه‌های فمنیستی” و “زن در دین و فلسفه” است که انتظارتان را می‌کشد.»

نشریه دانشجویی صبح در ادامه گزارش خود آورده است: «پیش از انقلاب کتابی در نقد مارکسیسم چاپ شده بود که مدتی بعد ممنوع اعلام شد. چرا که صفحات مربوط به توضیح نظریات مارکسیستی اش خوراک فکری چپ‌ها شده بود و نقدهایش هم سطحی تر از آن بود که خواننده ای داشته باشد. حالا هم کتابفروشی‌ها و کتابخانه‌ها پر است از آثاری از این دست در نقد فمنیسم. رشته مطالعات زنان در سال‌های پایانی دهه هفتاد توسط یکی از روحانیون پژوهشگر این حوزه، حجة الاسلام مهدی مهریزی، وارد ایران شد. طراحان با همان اعتماد به نفس ایدئولوژیک همیشگی تصور می‌کردند، با چند استدلال ساده می‌توانند همه مباحث فمنیست‌ها را زیر سئوال ببرند. این رشته که در ابتدا تنها برای فعالین زن جذاب بود، به زودی در میان همه دانشجویان خصوصاً دانشجویان علوم اجتماعی طرفدار پیدا کرد.»

یکی از اساتید مطرح گروه مطالعات خانواده دانشگاه علامه در این باره می‌گوید: «ما چیزی نداشتیم که به اولین گروه‌های دانشجویان مطالعات زنان یاد بدهیم. آنها فعالین حوزه زنان بودند که تنها آنچه را که می‌دانستند به صورت آکادمیک و روشمند بازآموزی می‌کردند. اما دانشجویان جدید که بدون شناخت قبلی وارد این رشته شده اند، دچار تردیدهای اساسی در مبانی فکری شان می‌شوند.» وحشت از تزلزل در اعتقاد به کلیشه‌ها و تصورات قالبی کهن، همان چیزی است که شاگردان «مصباح» را به تکاپوی تکرار انقلاب فرهنگی انداخته است.

صبح با این بند به گزارش خود خاتمه می‌دهد: «بهتر است با مطالعات زنان خداحافظی کنیم. تا چندی پیش، این تنها دانشگاه تهران بود که رشته مطالعات زنان داشت. آنچه که در سایر دانشگاه‌ها تدریس می‌شد یا مطالعات خانواده بود یا حقوق زن در اسلام. این تنها آغازی برای مرگ تدریجی علوم انسانی در موج جدید انقلاب فرهنگی است. به زودی افزایش بیش از پیش پسوندهای اسلامی، عرصه را برای حیات علوم انسانی انسان گرایی که دستاورد رنسانس بود، تنگ تر خواهد کرد. همه این‌ها، به آرامی و بی سر و صدا اتفاق می‌افتند: یک انقلاب فرهنگی نرم و مخملی در راه است.»