پس از پنج روز درگیری خونین در بصره و دیگر شهرهای شیعه‌نشین جنوب عراق که به مرگ حدود ۳۰۰ نفر انجامید، بار دیگر آرامش به این شهرها بازگشته است. در شهرک صدر در حومه بغداد نیز پس از آن که مقتدا صدر از طرفداران خود خواست به سربازان و پلیس عراق حمله نکنند، آرامش برقرار شده است. با این حال منطقه سبز بغداد که پارلمان عراق و سفارت آمریکا در آنجا قرار دارد، روز دوشنبه زیر آتش خمپاره قرار داشت.

در این میان شواهد زیادی حاکی از آن است که جمهوری اسلامی ایران به عنوان حامی مقتدا صدر در بازگشت آرامش به شهرهای جنوبی عراق نقش داشته است. روزنامه‌ی عرب‌زبان «الحیات» گزارش داده است که در روزهای آخر هفته مذاکراتی با مقتدا صدر که در ایران بوده، صورت گرفته است. در این مذاکرات نمایندگان احزاب شیعی الدعوه و مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق نیز شرکت داشتند. نتیجه این مذاکرات بیانیه‌ای بود که متقدا صدر خطاب به هواداران خود صادر کرد. در ازای این بیانیه، به مقتدا صدر قول داده شده که اعضای زندانی سپاه مهدی از زندان آزاد شوند.

خشونت‌های اخیر عراق نشان داد که اوضاع در این کشور همچنان شکننده است. به‌رغم عقب‌نشینی شبه‌نظامیان مقتدا صدر، تمام نقاط بصره هنوز در کنترل نیروهای دولتی عراق نیست. بصره دومین شهر بزرگ عراق است و بخش بزرگی از صنعت نفت عراق در بصره و اطراف آن قرار دارد. علاوه براین، بصره نقطه‌ی اتصال عراق به خلیج فارس است. ادامه‌ی این نبردها می‌توانست به اعتبار دولت مالکی آسیب بزند. مالکی پیش از آغاز درگیری‌ها به بصره رفت و قول داد «باندهای تبهکار» را که «بدتر از القاعده هستند» قلع و قمع کند.

به‌نظر می‌رسد که حوادث در حال تکرار هستند: نیروهای آمریکایی مستقر در عراق نیز در سال ۲۰۰۴ از طریق یک نبرد سنگین موفق نشدند سپاه مهدی را شکست دهند. تابستان گذشته مقتدا صدر فعالیت نظامی شبه‌نظامیان خود را متوقف کرد، اما ناظران می‌گویند این توقف فعالیت‌ها در خدمت تجدید سازمان سپاه مهدی بوده است. اکنون آنها قریب به ۶۰ هزار جنگجو را در صفوف خود دارند.

درگیری‌های اخیر عراق در واقع بخشی از جنگ قدرت میان گروه‌های شیعی آن کشور است. گروه‌های شورشی سنی به مرور و هر روز بیشتر به درگیری خود با نیروهای دولتی عراق پایان داده و به همکاری با دولت و ارتش آمریکا روی می‌آورند. اما درگیری میان گروه‌های شیعی که در عراق اکثریت دارند، درحال تشدید است. به این ترتیب تصویر ارائه شده از سوی دولت بوش از عراق مبنی بر تثبیت اوضاع، با این درگیری‌ها در برابر آزمایش جدی قرار می‌گیرد.

خبرگزاری آلمان و آسوشیتدپرس


هواداران مقتدا صدر دچار چند دستگی شده‌اند

ایرنا: گزارش‌های خبری حاكیست كه بیانیه اخیر مقتدا صدرروحانی برجسته ضد اشغال عراق كه درآن از هواداران خود خواسته بود كه مبارزه مسلحانه را با نیروهای دولتی كنار بگذارند، باعث چند دستگی در بین آنها شده است .

براساس این گزارش‌ها، متعاقب بیانیه مقتدا صدر مبنی بر توقف درگیری مسلحانه با نیروهای دولتی وبیزاری جستن وی از هركس علیه نیروهای دولتی سلاح به دست گیرد، جمعی از فرماندهان گروه جیش المهدی در شهرك صدر مهم‌ترین منطقه استقرار هواداران صدر در بغداد، تشكیل جلسه داده و تصمیم بر كنارگذاشتن مقتدا صدر گرفتند.

این عده دراین نشست ، مقتدا صدر را به دلیل آنچه مواضع شتابزده و سلیقه‌ای‌اش توصیف كرده شایسته رهبری گروه جیش المهدی ندانسته و او را مانعی در برابر اهداف جیش المهدی و جریان صدر دانسته و بر ضرورت حذف او از رهبری رای دادند.

این درحالیست كه گفته می‌شود برخی نیز رای به حذف و ترور مقتدا صدر داده و بردار كوچكترش مرتضی یا جعفر الصدر فرزند آیت الله محمد باقر صدر را به عنوان جانشینان مقتدا نامزد رهبری جیش المهدی و جریان صدر كرده‌اند. از طرفی گزارش دیگر حاكیست كه مصطفی الیعقوبی كه در سال‌های گذشته از او به عنوان مرد شماره دو بعد از مقتدا صدر یاد می‌شد، بعد از بیانیه اخیر مقتدا صدر ، در اعتراض به این موضع، از مقتدا صدر جدا شده است.

خروج یعقوبی ، را برخی ضربه‌ای دیگر به مقتدا صدر می‌دانند كه در طول سال‌های گذشته به خاطر مواضع حمایت آمیزش از دولت ، تعدادی از دستیاران نزدیك خود را از دست داده است .

تاكنون گروه‌های سید ریاض النوری ، حیدر الجابری، شیخ علی سمیسم ، شیخ موید الخزرجی ، سید ولید الزاملی ، شیخ احمد الشیبانی و شیخ عدنان الشحمانی از گروه مقتدا صدر خارج شده اند.

در پی حوادث شعبانیه سال ۲۰۰۷‬در كربلا و درگیری بین جمعی از هواداران مقتدا صدر و نیروهای دولتی ، مقتدا صدر نیز موضع تنش زدایی را اتخاذ كرد كه منجر به انشقاق گروههایی تازه از جیش المهدی شد.

برخی از این گروه‌ها كه عنوان احرار الصدر را به خود اطلاق كرده ، مقتدا صدر را شایسته رهبری ندانسته و بر ادامه مبارزه با نیروهای دولتی و اشغالگران تاكید كردند.

برخی گروه‌های تندرو در جیش المهدی نیز به تازگی اقدام به توزیع شبنامه‌هایی دربرخی شهرهای جنوبی عراق و بغداد كرده و مقتدا صدر را رهبر غیرشرعی جیش المهدی دانستند.

این عده با اشاره به مصاحبه اخیر مقتدا صدر با شبكه تلویزیون الجزیره و اظهارات او در این مصاحبه ، وی را فاقد مشروعیت برای هدایت جریان صدر و جیش المهدی برشمردند.

این درحالیست كه دولت عراق وبسیاری از رهبران سیاسی و دینی از موضع اخیر مقتدا صدر مبنی بر تحریم خونریزی و مبارزه با نیروهای دولتی حمایت كرده اند.

براساس گزارش منابع بهداشتی در عراق آخرین آمار تلفات شهرك صدر در نتیجه درگیری‌های چند روز گذشته به ۱۰۹‬كشته و ۶۳۴‬زخمی رسیده در حالی كه وزارت كشور عراق آمار تلفات بصره را ۲۱۰‬كشته و ۶۰۰‬زخمی ذكر كرده است .