در سال ٢٠٠٧ دست کم ٨٦ روزنامه‌نگار در سراسر جهان کشته شده‌اند. اين آمار هر ساله رو به افزايش است در طی ٥ سال تعداد روزنامه‌نگاران کشته شده از ٢٥ به ٨٨ نفر رسيده است، که نشان از افزايشی ٢٤٤ درصدی در اين مدت است. نزديک ترين آمار به اين تعداد آمار روزنامه‌نگاران کشته شده در سال ١۹۹٤ است. در اين سال ١٠٣ روزنامه‌نگار در نسل کشی روندا، جنگ داخلی در الجزاير و يوگسلاوی کشته شدند.

بيش از نيمی از روزنامه‌نگاران کشته شده در سال ٢٠٠٧ در عراق به قتل رسيده‌اند

گزارشگران بدون مرز در اين باره اعلام می‌کند : " تا کنون درهيچ کشوری و هيچگاه اين تعداد روزنامه‌نگار به قتل نرسيده‌اند. در عراق از آغاز حمله‌ی امريکا در سال ٢٠٠٣ تا به امروز ٢٠٧ تن از کارکنان رسانه‌ها کشته شده‌اند. نه در جنگ بيست ساله ی ويتنام نه در جنگ داخلی يوگسلاوی و نه در نسل کشی رواندا، کشته شدن اين تعداد قربانی در ميان همکاران رسانه‌ها سابقه نداشته است.

بايد مقامات مسئول دولت‌های عراق و امريکا – که خود نيز متهم به اعمال خشونت نسبت به روزنامه‌نگاران است – تدابيری جدی برای پيشگيری از اعمال خشنونت بکار گيرند. روزنامه‌نگاران عراقی قربانی تيرهای کمانه شده نيستند که عامدانه از سوی گروه‌های مسلح هدف قرار می‌گيرند. دولت عراق طبعا نمی‌تواند به يکباره بر خشونتی که کشور را فرا گرفته پايان دهد. اما می‌تواند با بکار گيری همه توان خود برای دستگيری قاتلان و محاکمه آنها اخطاری روشن به آنها بدهد.

تا کنون در سومالی و پاکستان نيز اين تعداد روزنامه‌نگار کشته شده سابقه نداشته است. سومالی به سالهای وسترن در غرب می‌ماند که تنها قانون، قانون قدرتمندان است. رسانه‌ها به هدفی آسان بدل شده‌اند که در پاکستان در ميان آتش گشايی ارتش ، گروهای اسلام گرا و باند‌های تبهکار گرفتار شده‌اند.

خبر خوب امسال فقط عدم کشته شدن روزنامه‌نگاران در کلمبيا به هنگام انجام وظيفه است که در طی ١٥ سال گذشته بی سابقه است."

بیشترین قربانی در عراق

روزنامه نگاران کشته شده در عراق ( ٤٧ قربانی) به جز يک استثنا که گزارشگری روس بود، همه عراقی هستند. آنها همه برای رسانه‌های عراقی کار می‌کرده‌اند و قربانی جنايت هدفمند شده‌اند. انگيزه اين قتل‌ها را به دشواری می‌توان معلوم کرد، اما همه در ارتباط با کار روزنامه نگاری و يا رسانه‌هایی است که در آن بکار اشتغال داشته‌اند. گروه‌های مسلح، روزنامه‌نگاران رسانه‌های نزديک به جريان مذهبی مخالف خود و يا کسانی که با گروه‌های مطبوعاتی خارجی کار می‌کنند و يا منابع مالی خارجی دارند را هدف قرار می‌دهند.

عدم تحرک دولت عراق نگران کننده و خود معضلی علاوه بر ديگر مشکلات است. تا کنون از سوی رهبران عراق هيچ راه حل موثری برای مقابله با خشونت ارائه نشده است. يکی از نادر پيشنهادات اين رهبران دادن مجوز حمل سلاح به روزنامه‌نگاران برای دفاع از خود در صورت تعرض به آنهاست.

موج ترور بی‌سابقه‌ در سومالی

سومالی (٨ روزنامه‌نگار کشته شده) در اين کشور موج ترور بی سابقه‌ای سال ٢٠٠٧را به مرگبارترين سال در طی ده سال گذشته تبديل کرد. در طی سال جاری شورشيان اسلام گرا نيروهای دولت موقت و متحد اتيوپيايی آن را مورد حملات مکرر قرار دادند. در شرايطی که رسانه‌های خارجی نمی‌خواهند خبرنگاران خود را به خطرناک ترين کشور جهان بفرستند، روزنامه‌نگاران سوماليايی در خط مقدم قربانيان خشونت و هرج و مرج قرار گرفته‌اند. نيمی از ٨ روزنامه‌نگار کشته شده در سال ٢٠٠٧ قربانی جنايت هدفمند و بدست قاتلان حرفه‌ای کشته شده‌اند. سه تن از آنها از شخصيت‌های مهم مطبوعاتی کشور بوده‌اند. از جمله می‌توان به بينان گذاران راديو هوم آفريک (Radio HornAfrik)، يکی از تحليل گران مشهور کشور و مدير گروه مطبوعاتی شابل مديا(Shabelle Media) اشاره کرد. در پی اين جنايات اغلب مسئولان رسانه‌های مستقل از بيم جان خويش کشور را ترک کرده‌اند. روزنامه‌نگاران موگاديشو از تبديل شدن شهرشان به " بغداد کوچک" بيمناکند.

پاکستان (٦ روزنامه‌نگار کشته شده) سوقصد‌های انتحاری و خشونت در منازعه ميان نيروهای ارتش و اسلام گرايان می‌تواند توضيح گر افزايش تعداد روزنامه‌نگاران کشته شده در سال ٢٠٠٧ در اين کشور باشد. محمود عارف خبرنگار شبکه آری وان ورد (Ary One World) يکی از ١٣٣ قربانی سوقصد به جان بی نظير بوتو در اکتبر سال جاری در کراچی بود. در آوريل يکی از انتحارگران که می‌خواست وزيری را به قتل برساند ٢٨ نفر از جمله عکاس جوانی به نام محبوب خان را به قتل رساند. در ماه ژوئن نور حکيم روزنامه‌نگار روزنامه اردو زبان پاکستان و معاون اتحاديه روزنامه‌نگاران مناطق قبايلی در حمله انتحاری در منطقه باجور در شمال غرب پاکستان به قتل رسيد. و در ژوئيه جواد خان فيلم بردار شبکه دی ام ديجيتال تی وی (DM Digital TV) در حالی که حمله به مسجد سرخ در اسلام آباد را تحت پوشش خبری قرار می‌داد، توسط نيروهای امنيتی به قتل رسيد.

سريلانکا (٣ روزنامه‌نگار کشته شده) تشديد درگيری ميان نيروی‌های ارتش با ببر‌های تاميل با جنگی کثيف عليه روزنامه‌نگاران تاميل از سوی نظاميان و شبهه نظاميان همراه شده است. در ٢٠٠٧ در منطقه جافنا برای چندمين بار روزنامه ی اوتايان (Uthayan) هدف قرار گرفت. روزنامه‌نگار جوانی به قتل رسيد و يک منشی تحريريه ربوده شد. دو خبرنگار ديگر در مناطق تحت کنترل نيروهای دولتی کشته شدند.

اريتره (٢ روزنامه‌نگار کشته شده) اين کشور که در رده بندی سال ٢٠٠٧ گزارشگران بدون مرز در آخرين رده قرار گرفته است، يک روزنامه‌نگار در زندان جان باخت. فاسيها يوهانی معروف به "جوشوا" چهره مشهور جنبش روشنفکری کشور در اوايل سال ٢٠٠٧ در زندان و احتمالا به دليل شرايط بسيار بد بازداشت فوت کرده است. چند ماه بعد روزنامه‌نگار ديگری به نام پولوس کيانا در چند کيلومتری مرز سودان بر اثر خستگی مفرط جان سپرد. وی که سال پيش در زندان و تحت شکنجه قرار گرفته بود، تحمل بازداشت و شکنجه مجدد را نداشت و می‌خواست از کشور خارج شود.

در سال ٢٠٠٧ نسبت به سال گذشته تعداد همکاران مطبوعاتی (مترجم، تکنسين ، صدابردار و....) کشته شده کمتر بود. تعداد همکاران مطبوعاتی کشته شده امسال ٢٠ نفر بودند اين تعداد در سال گذشته ٣٢ نفر بود.

بر خلاف ديگر سازمان‌ها، آمار گزارشگران بدون مرز فقط روزنامه نگارانی که مرگ شان در ارتباط مستقيم با وظيفه اطلاع رسانی روی داده است، را در بر می‌گيرد. ده‌ها مورد مرگ نيز يا در دست تحقيق قرار دارند و يا به دليل مشخص نشدن علت مرگ موقتا از آمار کنار گذاشته شده‌اند.

دو محاکمه مهم در سال ٢٠٠٨

تقريبا نود درصد از جنايات عليه روزنامه‌نگاران يا به طور کاملا و يا بخشا از مجازات مصون می‌مانند. حکومت کشورهایی که در آنها روزنامه‌نگاران به قتل می‌رسند بر روی گذشت زمان و فراموشی حساب باز می‌کنند تا جنايتکاران از مجازات فرار کنند. گزارشگران بدون مرز فراموش نمی‌کند و با پيگری مداوم جنايات انجام شده با مصونيت از مجازات مبازره می‌کند.

در سال ٢٠٠٧ گزارشگران بدون مرز :

- رفتار مفتضحانه مقامات حکومت بورکينو فاسو را محکوم کرد که نه سال پس از قتل روزنامه‌نگار نوربيت زونگو با آنکه مستندات حيرت آوری در در دست داشتن گارد رياست جمهوری در اين قتل وجود دارد، دادگاه رای بر مختومه شدن پرونده داد.

- مختومه اعلام کردن پرونده قتل نماينده خود دياد حيدرا در گامبيا را محکوم کرد. سرنخ جدی در اين قتل نيز به راهروهای کاخ رياست جمهوری ختم می‌شد.

- خواهان گسترش اختيارات دادگاه بين المللی لبنان برای دادرسی همه ی جنايات انجام شده در اين کشور از سال ٢٠٠٤ و از جمله قتل دو روزنامه‌نگار جبران توينی و سمير قيصر است.

در سال ٢٠٠٧ و در نهمين سالگرد کشتار روزنامه‌نگاران و روشنفکران ايرانی در سال ١٣٧٧ که به "قتل‌های زنجيره ای" معروف شده است، گزارشگران بدون مرز با ارسال نامه‌ای به لوئيز آربور کميسرعالی سازمان ملل در امر حقوق بشر، از وی خواهان اقدام سازمان ملل در اين باره شد. در اين نامه گزارشگران بدون مرز خطاب به لوئيز آربور نوشته است :" اين جنايات موجی از انزجار را نسبت به آمران و عاملان آن در ميان مردم برانگيخت. هنوز هم بسياری از مردم ايران عليرغم ايجاد ممانعت از سوی رژيم در برگزاری مراسم يادمان قربانيان شرکت می‌کنند. در محاکماتی که چهار سال به طول انجاميد و با آنکه دستگاه قضايی بر مشارکت ١٥ تن از ماموران وزارت اطلاعات در قتل‌ها صحه نهاد بود، اما نه حقيقت روشن و نه و عدالت برقرار شد. در سال ١٣٨١ خانواده‌های قربانيان برای عدالت به نهادهای بين المللی مدافع حقوق بشر و به کميساريای عالی حقوق بشر شکايت بردند. خانواده‌ها و سازمان‌های مدافع حقوق بشر هيچگاه احکام اين دادگاه را نپذيرفتند، چرا که آمران اصلی جنايات سياسی از محاکمه بدور مانده و تا امروز معرفی و مجازات نشده‌اند."

گزارشگران بدون مرز در اين باره اعلام می‌دارد " مبارزه با مصونيت از مجازات قاتلان روزنامه‌نگاران اهميتی حياتی دارد. دو محاکمه پراهميت در سال ٢٠٠٨ برگزار می‌شوند. دادگاه برای قتل هراند دينک در ترکيه و دادگاه برای قتل آناپوليتوکفسکاپا در روسيه. اين دو جنايت در پشت دروازه‌های اروپا رخ داده‌اند. و دادرسی آنها بايد به شکل نمونه برگزار گردد، عاملان و آمران آنها بايد شديدا مجازات شوند. بخشی از آينده روزنامه‌نگاران به نتايج اين دو محاکمه بستگی دارد و اهميت اين امر نه تنها در کشورهای روسيه و ترکيه که در همه ی کشورهای خطرناکی است که اينگونه تحقيقات حساس جريان دارند."

هراند دينک، سردبير نشریه آگوس، ۱۹ ژانویه، در مقابل دفتر روزنامه «آگوس»، در استانبول، به قتل رسيد. ظاهرا قاتل وی جوان پان ترکيست افراطی ست که در ١١ فوريه ٢٠٠٨ محاکمه وی آغاز می‌شود. دادگاهی که بايد همه مسئولان اين قتل را مشخص و بر سايه احتمال همدستی وی با نيروهای انتظامی روشنی افکند.

دادگاه رسيدگی به قتل آناپوليتوکفسکاپا در ميانه ی کارزار انتخابات رياست جمهوری در روسيه برگزار خواهد شد. روسيه بايد به قتل‌های زنجيره‌ای روزنامه‌نگاران که مصون از مجازات مانده‌اند پايان دهد. ١۹ روزنامه‌نگار از آغاز رياست جمهوری ولاديمير پوتين از مارس ٢٠٠٠ تا کنون در روسيه به قتل رسيده‌اند. قتل آنا پوليتکوسکايا آخرين مورد از اين زنجيره است و تنها موردی ست که قاتلان دستگير و به دادگاه معرفی شده‌اند.

در سال ٢٠٠٧ هر روز دو روزنامه‌نگار بازداشت شده است

در اول ژانويه ٢٠٠٨ در سراسر جهان ١٣٥ روزنامه‌نگار در زندان بسر می‌برند. اين آمار در سالهای اخير تغيير چندانی نداشته است. روزنامه‌نگاران آزاد شده به سرعت با بازداشت شدگان تازه جايگزين می‌شوند. در سال ٢٠٠٧ مجموعا ٨٨٧ روزنامه‌نگار از آزادی محروم شدند. بزرگترين تعداد دستگير شدگان با ١۹٥ مورد دستگيری در پاکستان روی داد و سپس کوبا با ٥٥ روزنامه‌نگار زندانی، ايران با ٥٤ روزنامه‌نگار بازداشت شده مقام سوم را دارد.

گزارشگران بدون مرز در اين باره اعلام می‌دارد " در جهان تعدادی نزديک به ٣٠ دولت روزنامه‌نگاران مخالف را زندانی می‌کنند، برای رهبران واپس گرای اين کشورها زندان تنها پاسخ به انتفادات مردان و زنان روزنامه‌نگار است. ما خواهان آزادی فوری ١٣٥ روزنامه‌نگار زندانی در سراسر جهان هستيم. به تهديد زندان بايد ریودن روزنامه‌نگاران را نيز اضافه کرد. در سال ٢٠٠٧ تعداد روزنامه‌نگاران ربوده شده افزايش داشته است. در عراق و افغانستان گروگان گيری به امری رايج تبديل شد و بسياری از اين روزنامه‌نگاران بدست ربايندگان خود اعدام شده‌اند. دولت‌ها بايد با تعقيب قضايی و مجازات آمران و عاملان اين جنايات با اين پديده به شکل جدی مبارزه کنند.

چين با ٣٣ و کوبا با ٢٤ روزنامه‌نگار زندانی بيش از چهار سال است که بزرگترين زندان روزنامه‌نگاران در جهان هستند. دولت‌های پکن و‌هاوانا روزنامه‌نگاران زندانی را به ندرت آزاد می‌کنند و روزنامه‌نگاران زندانی در بسياری از موارد چند ماه پيش از پايان حکم زندان خود آزاد می‌شوند، اما به سرعت ديگران جای خالی آنها را پر می‌کنند.

آذربايچان با دستگيری ٧ روزنامه‌نگار در سال ٢٠٠٧ تعداد روزنامه‌نگاران زندانی در اين کشور به ٨ نفر رسيد. در اين کشور اما بازداشت روزنامه‌نگاران امری تازه‌ای است و نشان از وخامت وضعيت آزادی مطبوعات و سخت گيری بيشتر حاکمان در برابر روزنامه‌نگاران منتقد است.

ایران بزرگترين زندان روزنامه‌نگاران در خاورميانه

ايران که در رده بندی سال ٢٠٠٧ در ميان ١٦۹ کشور دررده ١٦٦ قرار داشت، در اين کشور روزنامه‌نگاران با سرکوب تهاجمی حکومتی مواجه‌اند که به آنها اجازه بيان هيچگونه انتقاد و يا خواست سياسی و اجتماعی را نمی‌دهند. چون هرسال اين کشور بزرگترين زندان روزنامه‌نگاران در خاورميانه بود. هم اکنون١١ روزنامه‌نگار و ٢ وب نگار در ايران در بازداشت بسر می‌برند. بسياری ديگر از روزنامه‌نگاران برای روشنگری در باره ی سنگسار و فساد و يا همکاری و مصاحبه با رسانه‌های خارجی بايد پاسخگوی اتهامات در اساس واهی اما "سنگيني" باشند که می‌تواند به صدور احکام زندان برای آنها منجر شود. عدنان حسن پور روزنامه‌نگار کرد در خطر اعدام قرار دارد.

علاوه بر ١٣٥ روزنامه‌نگار زندانی ٧ همکار مطبوعاتی ( مترجم، تکنسين و .. ) ٦٥ وب نگار معترض نيز در زندان بسر می‌برند. چين صدر نشينی خود را در مسابقه ی سرکوب با ٥٠ وب نگار معترض در زندان حفظ کرده است. هشت وب نگار معترض در ويتنام زندانی هستند، در مصر وب نگار جوان کريم عامر برای نوشتن مقالات انتقادی از رئيس جمهور و بنيادگرايان اسلامی در دانشگاه در وبلاگش به ٤ سال زندان محکوم شده است.

زندانی کردن تنها روش محروم کردن روزنامه‌نگاران از آزادی نيست. در سال ٢٠٠٧ در ١٥ کشور جهان ٦٧ روزنامه‌نگار و دست‌اند کار رسانه‌ها به گروگان گرفته شدند. خطرناکترين منطقه در جهان همچنان عراق است که در آن از آغاز سال ٢٥ روزنامه‌نگار ربوده شده‌اند. ١٠ روزنامه‌نگار ربوده شده توسط ربايندگان اعدام شدند. در افغانستان اجمال نقشبندی روزنامه‌نگار افغانی و مترجم گزارشگر ايتاليايی دانيل ماسترجياکومو در روز ٨ آوريل و سيد آقا در روز ١٦ مارس به جاسوسی متهم و گردن زده شدند. اين دو روزنامه‌نگار در تاريخ ٥ مارس به همراه گزارشگر ايتاليايی دانيل ماسترجياکومو توسط مردان ملا داداله اسيرشده بودند. در ١۹ مارس دانيل ماسترجياکومو آزاد شد.

در پاکستان ٥ روزنامه‌نگار ربوده شدند، که ربايندگان برخی از آنها نيروهای امنيتی بودند و اين روزنامه‌نگاران البته همه در سلامت کامل آزاد شدند.

هم اکنون دست کم ١٤ روزنامه‌نگار و همگی در عراق ربوده شده‌اند.

٢٦٧٦سايت اينترنت و وبلاگ در سال ٢٠٠٧ مسدود و تعطيل شده است

دولت‌هايی مثل چين، برمه و يا سوريه تلاش می‌کنند شبکه اينترنت را به شبکه بسته و در حد تبادلات داخلی و ميان افراد دارای مجوز – اينترانت- تبديل کنند. در سال ٢٠٠٧ در سراسر جهان دست کم ٢٦٧٦ سايت اينترنت و وبلاگ رسما مسدود و تعطيل شده است. اکثريت اين سايت‌ها تالارهای گفتگو بوده‌اند.

شديدترين سانسور در طی سال در چين و به هنگام برگزاری هفدهمين کنگره حزب کمونيست ديده شد که ٢٥٠٠ سايت و وبلاگ و تالارها گفتگو ممنوع شدند. سوريه نيز در ماه‌های پايانی سال نزديک به صد سايت و متعلق به شرکت‌های خدمت دهند اينترنت را مسدود و تعطيل کرد از جمله شبکه فيس بوک، اميل‌های هوت ميل و برنامه تلفنی اسکايپ مسدود شده و در دسترس کاربران قرار ندارند. دولت دمشق اين موسسات را متهم به نفوذ سرويس‌های اطلاعاتی اسرائيلی در آنها کرده است.

در اکتبر ٢٠٠٧ در پی تظاهرات‌های بوديست‌ها در برمه، ژنرال‌های ديکتاتور که قدرت را دردست دارند، تلاش کردند در رانگون خروج اطلاعات از کشور را از طريق اينترنت با قطع دسترسی به شبکه مسدود کنند. سانسور همه وسايل ارتبا طاتی را در بر می‌گرفت از سايت‌های منتقد تا تلفن‌های همراه و دوربين‌های عکاسی و فيلم برداری و ...

سانسور اینترنت

گزارشگران بدون مرز در اين باره اعلام می‌دارد : " در برخی از کشورهای اينترنت با همان شدت سانسور دست اندرکاران رسانه‌های سنتی سرکوب می‌شود. چين بزرگترين سانسورچی اينترنت است. سايبر پليس اين کشور پيش از هر رويداد مهم وحشت می‌آفريند. در سال ٢٠٠٧ در ماه‌هايی که به برگزاری کنگره حزب کمونيست منتهی شد سانسور همه جانبه مستقر شده بود. در طی چند هفته ٢٥٠٠ سايت و وبلاگ که اغلب مشخصه ی سياسی داشتند مسدود و غير قابل دسترسی شدند.

گزارشگران بدون مرز ياد آور می‌شود که ايران از جمله کشورهای سرکوبگر در عرصه اينترنت است و در ليست ١٣ کشور "دشمنان اينترنت" در جهان قرار دارد. سياست مسدود سازی سايت‌ها در اين کشور از محدودکننده ترين سياست‌های سرکوبگرانه در جهان است. در طی سال گذشته بيش از ١٠ ميليون صفحه ی اينترنت به بهانه داشتن محتوای " غير قانونی و مغاير با عفت عمومی " مسدود شده است. همچنين با تصويب "آيين‌نامه ساماندهی فعاليت پايگاه اطلاع‌رسانی اينترنتی كشور" توسط هيات وزيران همه ی "پايگاه‌های اطلاع ‌رسانی اينترنتی كشور" می‌بايست "مشخصات مربوط و هويت مدير مسوول خود را در وزارت ارشاد ثبت كنند" عليرغم تکذيب‌های رسمی اما اين سياست در سايه سکوت به پيش می‌رود و عملا سايت‌های " ثبت نشده " از شبکه حذف می‌شوند. مقامات ايران به بهانه‌های فنی و از جمله "فشار بر شبکه" ولی در اصل برای جلوگيری از بارگيری فيلم و موسيقی و ديگر اطلاعات مورد نياز، کاربران ايرانی را از اينترنت با سرعت بالا محروم کرده‌اند. در ايران دو وب نگار فمينيست مريم حسين خواه و جلوه جواهری همچنان در زندان بسر می‌برند.

گزارشگران بدون مرز انجمن بين المللی دفاع از روزنامه‌نگاران زندانی و آزادی مطبوعات بر مبنای اصل ١٩ اعلاميه جهانی حقوق بشر است

برای اطلاعات بيشتر:
http://www.rsf.org
http://www.rsf-persan.org
.(JavaScript must be enabled to view this email address)