iran-emrooz.net | Mon, 17.09.2007, 9:20
منبع: ديپلماسی ايرانی
موسسه بينالمللی مطالعات استراتژيک (IISS) که در لندن مستقر است، نتايج آخرين تحقيق سالانه خود در مورد مسائل جهانی و چشمانداز مناسبات خارجی ايران را منتشر کرد.
اين گزارش تحقيقی در بخش مربوط به ايران به توافق اخير تهران با آژانس انرژی اتمی سازمان ملل اشاره کرده و معتقد است که اين توافق دستيابی به اطلاعات جديد را که شورای امنيت در پی آن بوده است، ميسر نخواهد کرد. با اين حال چنين توافقی باعث میشود که ايران تا چند ماه آينده تصويب قطعنامهای ديگر عليه خود در اين شورا را به تاخير بيندازد.
ترديدی وجود ندارد که هزينه اقتصادی مجازات اعمال شده بر اساس دو قطعنامه اخير توسط سازمان ملل عليه ايران، از سوی بازرگانان غربی و نهادهای مالی بزرگنمايی میشود تا فعاليتهای آنان در اين کشور چندان به چشم نيايد. اما تاکنون هيچ اقدام انگيزشی و بازدارندهای برای تاثيرگذاری بر روند تصميمسازی در تهران کافی نبوده است.
در بخش ديگری از اين گزارش آمده است که ايران میتواند نگرانی بينالمللی در مورد توليد اورانيوم در اين کشور را با توقف برنامههای هستهای خود کاهش دهد و مذاکرات جدی با آمريکا را آغاز کند. ترديدی وجود ندارد که در سال ۲۰۰۸، سياستها در مورد ايران نيازمند توجه ويژهای است و بدين ترتيب تلاشهای اصلی معطوف ايجاد اجماعی عميقتر در ميان اعضای دائم شورای امنيت خواهد شد.
کاملا واضح است که آمريکا در تلاش است تا از طريق ايجاد شرايط محدود برای ايران از بروز ناکامی ديپلماتيک جلوگيری کند. سلاحهای بسياری برای انتقال به منطقه پيشنهاد شده است، اما سوال اين است که کشورهای عضو شورای همکاری خليج فارس چه موضع استراتژيکیای را قادر هستند در مورد ايران اتخاذ کنند.
بر اساس اين گزارش، بسياری از رهبران منطقه از وجود يک ايران هستهای آگاه هستند، اما در عين حال از پيامدهای يک حمله پيشگيرانه برای تحديد اين توانايی از سوی آمريکا نيز نگران هستند.
اين دو نگرانی در مورد يک ايران هستهای و حمله پيشگيرانه از سوی آمريکا در واقع رهبران منطقه خليج فارس را در يک وضعيت پيچيده گرفتار کرده است. آنان میدانند که ايران همسايهای دائم و در عين حال برتر برای آنان است و آمريکا همپيمانی بدنام ولی لازم.
کشورهای عضو شورای همکاری خليج فارس در چنين وضعيتی گرفتار شدهاند و طبيعی است رفتاری را که مطابق با سياست تحديد ايران است، اتخاذ کنند. اين همان رفتاری است که کنار آمدن با آن از سوی آمريکا بسيار دشوار است.
گزارش IISS در انتهای بخش مربوط به ايران سوال میکند که آيا ديپلماسی موفق خواهد شد که سناريوی هولناک جنگ را به تعويق اندازد؟ اين سوال يکی از مهمترين چالشهای امنيتی است که جهان طی ۱۲ ماه آينده با آن مواجه خواهد بود.