مراسم «دفاع از آزادی بیان، علیه سانسور» در سازمان دانش‌‏آموختگان ایران اسلامی برگزار شد كه در آن از خبرگزاری كار ایران، (ایلنا) به دلیل فعالیت در زمینه‌‏های حقوق بشر، حقوق كارگران و حقوق دانشجویان تجلیل به عمل آمد.
به گزارش خبرنگار "ایلنا"، در این مراسم كه با سخنرانی «عیسی سحرخیز»، «كامبیز نوروزی» و «بابك احمدی» برگزار شد، از «مسعود حیدری»، مدیر عامل خبرگزاری كار ایران تجلیل و لوح تقدیری به پاس فعالیت‌‏های این خبرگزاری در زمینه مسائل مربوط به حقوق بشر به وی اهدا شد.

سحرخیز:
سانسور باعث شده است كه مردم از مطبوعات دلزده شوند

در ابتدای این مراسم، «عیسی سحرخیز» با اشاره به اهتمام ویژه امام خمینی به كسب اخبار درست و بولتن‌‏های خبری ویژه خبرگزاری جمهوری اسلامی حتی در روزهای جمعه، گفت: به یاد ندارم آن دوره هیچ‌‏گاه خبرنگار یا دبیری به خاطر تهیه خبری از عملكرد مسوولان مورد سوال قرار گرفته یا مواخذه شده باشد اما بارها اخبار منفی خبرنگاران تبعات زیادی برای مسوولان خاطی یا ضعیف در پی داشت.

وی با بیان اینكه پس از فوت امام دامنه تحمل مسوولان آنچنان كاهش یافت كه حتی روی اخبار مربوط به مسوولان میانی نیز حساسیت ایجاد شده است، گفت: آستانه تحمل به حدی رسیده است كه امروز شاهد سانسورها یا خودسانسوری‌‏هایی در عرصه مطبوعات و دیگر رسانه‌‏ها هستیم كه این خود نشان‌‏دهنده جایگاه آزادی بیان در اطلاع‌‏رسانی آزاد در ذهن مقامات نظام است.

سحرخیز با تاكید بر اینكه با این وضع نمی‌‏توان انتظار روزنامه‌‏نگاری آزاد و غیرمستقل داشت، گفت: امروز نه‌‏تنها بیانیه حقوق بشر درباره آزادی بیان اجرا نمی‌‏شود بلكه حتی وزیر ارشاد، نوشتن مطبوعات درباره طرح بدحجابی را منع می‌‏كند یا یكی از مسوولان استان زنجان، روزنامه‌‏نگاران منتقد را حیوانات موذی می‌‏خواند كه روی زخم می‌‏نشینند.

وی با اشاره به اصولی از اعلامیه جهان حقوق بشر درباره آزادی بیان، گفت: امروز شاهدیم كه چگونه همه این اصول نقض می‌‏شود و این غیر از فیلترینگ سایت‌‏ها و پارازیت‌‏ها روی امواج رادیویی و تلویزیونی است، در حالی كه بر اساس اعلامیه جهانی حقوق بشر و همچنین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران هر فردی حق آزادی بیان دارد و حق دارد در كسب اخبار و اطلاعات به تمام وسائل دسترسی داشته باشد.

این فعال سیاسی با اشاره به برخی اصول قانون اساسی مبنی بر اینكه استقلال و وحدت و تمامیت ارضی و آزادی از هم تفكیك‌‏ناپذیرند و همچنین تاكید این قانون بر جایگاه مطبوعات و آزادی آنها، گفت: شرایط امروز انسان را به یاد نیمه اول دهه هفتاد می‌‏اندازد كه فضایی از رعب و وحشت برای روزنامه‌‏نگاران ایجاد شده بود. امروز حتی روزنامه‌‏نگاران از سفر به خارج منع می‌‏شوند. درخواست‌‏كنندگان مجوز نشریات چیزی بیش از بیست برابر مدت زمان قانونی برای گرفتن مجوز منتظر می‌‏مانند. مدت‌‏هاست روزنامه جدیدی مجوز نگرفته است و هیات نظارت وزارت ارشاد چنان تیغ را از رو بسته است كه روی قوه قضاییه دوران اصلاحات را سفید كرده است، در حالی كه احكام آن وجاهت قانونی ندارد.

سحرخیز گفت: سانسور باعث شده است كه مردم از مطبوعات دلزده شوند و رسانه شایعه رواج یابد و مردم به رسانه‌‏های خارجی روی آوردند و ادعای مسوولان به جایی رسیده است كه وزیر ارشاد به طور علنی می‌‏گوید مصداق جرم را نه قانون بلكه دولت و گروه حاكم مشخص می‌‏كند.

وی افزود: هم‌‏اكنون هفت یا هشت مرجع در مورد رسانه‌‏ها اظهار نظر می‌‏كنند و دست‌‏كم نه نهاد وظیفه اعمال فشار مستقیم و غیرمستقیم جهت اعمال سانسور و خودسانسوری در مطبوعات را به عهده دارند. انتشار نسخه مجازی نشریات بر روی اینترنت نیز باعث شده است پیش از چاپ مطبوعات امكان حذف مطالبی كه به ظن مسوولان مساله دارد، فراهم شود و گروه‌‏های ویژه‌‏ای دستور دارند شبانه مدیران مسوول را مجبور به تغییر مطالب كنند.

سحرخیز با اشاره به نهادهای تصمیم‌‏گیر در مورد اعمال محدودیت بر مطبوعات، گفت: هم‌‏اكنون موارد حساسیت‌‏برانگیز طیف گسترده‌‏ای دارد و از مسائل هسته‌‏ای تا مسائل اقتصادی، تجمع فرهنگیان و طرح مبارزه با بدحجابی را شامل می‌‏شود در حالی كه قانونگذار برای هیچ‌‏یك از مقامات مسوول حق اعمال سانسور قائل نشده است، مگر شورای عالی امنیت ملی كه مصوبات آن پس از تایید رهبری برای مطبوعات لازم‌‏الاجراست اما این مصوبات و قوانین نیز نمی‌‏تواند اصول قانون اساسی را نقض كند.

وی با اشاره به وظایف فعالان حقوق بشر و فعالان سیاسی در شرایط كنونی محدودیت مطبوعات، گفت: وظیفه داریم به افشاگری بپردازیم و اعتراض خود را بیان كنیم. شاید مسوولان رسانه‌‏ها نخواهند فشارها را علنی كنند اما ما نباید اجازه دهیم مسوولان دولتی اقدامات خلاف قانون خود را در خفا انجام دهند و آنها را نهادینه كنند. افشاگری و اطلاع‌‏رسانی ما می‌‏تواند جلوی چنین برخوردهایی را بگیرد.

این فعال سیاسی به مباحث بین دو گروه از دست‌‏اندركاران نشریات اشاره كرد كه یكی از این دسته معتقد است باید برای بقا به خودسانسوری تن داد اما دسته دیگر این موضوع را نمی‌‏پذیرند.

وی افزود: هم‌‏اكنون تنگناهای حاكمیت و تن دادن برخی مسوولان به مصاحبه با رسانه‌‏هایی كه تاكنون از مصاحبه با آنها منع می‌‏شدند، دست كسانی را كه اكنون جایی در حاكمیت ندارند، بیشتر باز می‌‏كند تا بتوانند از محاصره خبری با استفاده از این رسانه‌‏ها رهایی یابند.
سحرخیز تصریح كرد: نباید به گونه‌‏ای رفتار كنیم كه «تقیه» وجه غالب زندگیمان شود.

كامبیز نوروزی:
روزنامه‌‏نگار در جامعه امروز ایران همواره نگران است

به گزارش خبرنگار "ایلنا"، كامبیز نوروزی، مدرس حقوق مطبوعات نیز با اشاره به سالگرد دوم خرداد، این اتفاق را یكی از بزرگ‌‏ترین و موثرترین جنبش‌‏های اجتماعی ایران ذكر كرد كه توانست در مقایسه با سایر جنبش‌‏های اصلاحی، تفكرات جدیدی را در لایه‌‏های عمیق جامعه ایران به پیش برد.

نوروزی با اشاره به موقعیت ممتاز جنبش اصلاحات، گفت: بخشی از توفیق این جنبش ناشی از طبایع و برخی ناشی از رفتار كنشگران سیاسی بوده است.

وی با بیان اینكه همه ما می‌‏دانیم كه آزادی بیان خوب است و سانسور مرگ عقیده و مرگ آدمی است، گفت: از انقلاب مشروطه تاكنون آزادی بیان در نظم حقوق رسمی ایران پذیرفته شده است و در قانون اساسی موجود هم آزادی بیان به رسمیت شناخته شده و تاكید شده است كه استیفای آزادی بدون امنیت امكان ندارد اما نظم حقوقی مناسب زمانی اتفاق می‌‏افتد كه اعتباریات حقوقی با ساخت مناسبات اجتماعی هماهنگ باشد كه به دلیل فقر شدید و عقب‌‏ماندگی حقوقی در ایران، نگاه‌‏های جامعه‌‏شناختی در حوزه قانونگذاری و تفسیر حقوقی ایران مطرود است و در حوزه كنش سیاسی این موضوع مشاهده می‌‏شود.

این حقوقدان با اشاره به اینكه این توقع وجود دارد كه به محض وضع قانون، آن قانون اجرا شود، گفت: در ساختار اجتماعی حوزه حقوق، حوزه اعتباریات است اما این‌‏گونه نیست كه مناسبات اجتماعی این اعتباریات را بپذیرند. جامعه ایران در زمینه حقوق رسمی دچار دوگانگی عمیق است كه آثار زیادی در ذات مناسبات سیاسی و اجتماعی ایجاد كرده است. حقوق مدرن در ایران مستقل از مناسبات اجتماعی است. قانون اساسی مشروطه نیز قانون اساسی نظام اجتماعی ایران نبود بلكه قانون اساسی نظامی است كه سابقه هفت قرنی رنسانس را داشت.
وی با اشاره به سابقه صدساله آزادی‌‏خواهی در ایران، گفت: امروز پیشرفت‌‏های بسیاری در زمینه روزنامه‌‏نگاری و آزادی بیان كرده‌‏ایم اگرچه خواسته‌‏ها همچنان بیش از اینهاست اما این سوال مطرح است كه چرا نهادهای حقوقی مستقر نشده و شكل نهادهای اجتماعی را به خود نگرفته است در حالی كه یك صد سال است كه ما این خواسته را داریم و قوانین متعددی داشتیه‌‏ایم كه بر آزادی بیان تاكید داشته است اما امروز همچنان تصور می‌‏كنیم كه آزادی نیست.
نوروزی با بیان اینكه امروز نهادهای آزادی وضعیت متزلزلی دارند و هنوز استقرار نیافته‌‏اند، گفت: روزنامه‌‏نگار در جامعه امروز ایران همواره نگران این است كه آیا هفته آینده نشریه‌‏اش منتشر می‌‏شود یا خیر. اشكال در برداشت از مفهوم آزادی است. برداشت جامعه ایرانی و روشنفكران ایرانی از واژه دموكراسی و آزادی برداشت سیاسی است. با مطالعه تاریخ می‌‏توان مشاهده كرد كه روشنفكران ایرانی دیكتاتوری و دموكراسی یا آزادی و استبداد را محصول اراده حكومت می‌‏دانند و معتقدند حكومت قادر كل است كه اگر خواست آزادی می‌‏باراند و اگر نخواست استبداد. در نتیجه میل به سرنگونی حكومت‌‏ها در ایران زیاد می‌‏شود با این نیت كه آزادی باریدن گیرد.
وی با تاكید بر اینكه تكرار این ترجیع‌‏بند ناشی از نوع نگاه ماست و نه یك واقعیت خارجی، گفت: دموكراسی یك پدیده اجتماعی است كه بخشی از آن مفهوم دولت را در برمی‌‏گیرد.
این حقوقدان گفت: اگرچه در ایران دولت، قدرت گسترده‌‏ای دارد اما این دولت قدرتمند نیز مقهور مناسبات اجتماعی است و نمی‌‏تواند مستقل از نظم اجتماعی عمل كند و تصور ما اشتباه است كه دولت را از نظم اجتماعی بیرون می‌‏كشیم.
نوروزی تصریح كرد: اتفاقات زیادی در جامعه ایران افتاده است كه به‌‏رغم ظاهر، نادیدنی نیست و قواعد بازی خود را تحمیل می‌‏كنند و مخالفان آزادی هم اگرچه زحمت ما می‌‏دارند اما ناچارند تا اندازه‌‏ای با این قواعد كنار آیند.


بابك احمدی:
حاكمان وقتی شكست می‌‏خورند، به یاد آزادی بیان می‌‏افتند

بر اساس گزارش خبرنگار "ایلنا"، «بابك احمدی»، استاد دانشگاه نیز در این مراسم با اشاره به محدودیت‌‏های ایجادشده برای روزنامه‌‏نگاران و مطبوعات، گفت: در میان كشورهایی كه هنوز امكانات آزادی بیان ندارند، ایران یكی از بالاترین نمره‌‏ها را دارد. هیچ روزنامه‌‏نگاری این اطمینان را ندارد كه فردا به زندان نیفتد و نشریه‌‏اش به خاطر یك كاریكاتور بسته نشود. بسیاری از روزنامه‌‏نگاران ایرانی مهاجرت كردند و روزنامه‌‏های زیادی بسته شدند. آثار بزرگ‌‏ترین شاعران و نویسندگان ایرانی از نمایشگاه كتاب جمع شد و رادیو و تلویزیون دولتی هم هر كاری می‌‏خواهند می‌‏كنند.

وی با بیان اینكه به یمن دوم خرداد نگاه بسیاری از مسوولان عوض شد، گفت: كجا فكر می‌‏كردیم كسانی كه در دهه 60 در وزارت ارشاد آن زمان كار می‌‏كردند، این گونه از آزادی دفاع كنند. ملت و افراد داخل حكومت عوض شده‌‏اند اما با سوم تیر شرایط باز هم فرق كرده است.
احمدی افزود: همه اینها باعث شده، تصویر تیره و تاری از موقعیت فرهنگی ایران مشاهده شود اما باز ما نباید ناامید نشویم زیرا در برابر همه این فشارها مقاومتی هم است.
این استاد دانشگاه، آزادی بیان را یك پدیده مدرن و متعلق به جامعه مدرن ذكر كرد و گفت: وقتی اختلاف نظرها بتوانند مطرح شوند و وارد گفت‌‏وگو شوند، می‌‏توانند تبدیل به راه حل‌‏های منطقی اجتماعی شوند و به وحدت كلمه برسند.
وی با بیان اینكه نهادهای مدنی ما از دل مردم بر نیامده است، گفت: حاكمان وقتی شكست می‌‏خورند، به یاد آزادی بیان می‌‏افتند.
زمانی كه یكی از كاندیداهای انتخابات شكست خورد، به یاد آورد كه باید حزبی تشكیل دهد و روزنامه‌‏ای منتشر كند در حالی كه جامعه به كسی رای داد كه امروز هر كاری می‌‏خواهد می‌‏كند و هر گاه جایی لطمه‌‏ای به وی وارد می‌‏شود، نیروهای اصلی وارد می‌‏شوند و رسانه‌‏ها را متهم می‌‏كنند و جلوی فعالیت آزاد آنها را می‌‏گیرند.
احمدی با تاكید بر اینكه ایرانی‌‏ها در زندگی مدرن خود مداوم نهاد استبداد را ساخته‌‏اند، گفت: دشمنان بزرگ آزادی مطبوعات صاحبان قدرت مطلق هستند، صاحبان قدرت محدود همیشه تحمل می‌‏كنند اما صاحبان قدرت مطلق تحمل ندارند و سانسور نیز از ناحیه آنها اعمال می‌‏شود.
وی دسته دیگر مخالفان آزادی بیان را دزدان ذكر كرد و گفت: هر جا لطمه‌‏ای به آزادی بیان می‌‏خورد، دست دزدی در كار است كه برای پنهان كردن فساد خود جلوی آزادی‌‏ها را می‌‏گیرد. همچنین احمق‌‏ها آزادی بیان را نمی‌‏پسندند و راه آزادی خود را به این طریق باز می‌‏كنند.
این استاد دانشگاه افزود: وقتی حاكم عقل‌‏گرا نباشد، نمی‌‏تواند سخن عقلانی را نیز تحمل كند. به این ترتیب شهروندان عقل را كنار می‌‏گذارند و خشونت شكل می‌‏گیرد.
وی با اشاره به مطرح شدن دوباره بحث انقلاب فرهنگی، گفت: از انقلاب فرهنگی اول و پاكسازی دانشگاه‌‏ها دانشجویان معترض امروز ساخته شده‌‏اند، با پاكسازی معترض امروز باز هم نسل دیگری جای آنها را خواهند گرفت. معلوم نیست كه آنهایی كه شعار انقلاب فرهنگی می‌‏دهند به دنبال چه نتیجه‌‏ای هستند.
احمدی با ابراز تاسف از اینكه هنوز در میان نسل جوان امروز ایران عقاید كمونیستی جای دارد، گفت: امروز كه عقاید كمونیستی به طور كامل منسوخ شده است، برخی جوانان ایران به این عقاید روی آورده‌‏اند و دلیل آن نیز عدم آگاهی است زیرا وقتی همه دنیا چشم به سقوط كمونیست و مسائل مربوط به آن داشت، در ایران هیچ‌‏كس در این باره صحبت نكرد و هیچ آگاهی در این زمینه به مردم داده نشد.
وی با بیان اینكه در هیچ جایی آزادی مطلق و صد درصد وجود ندارد و هیچ‌‏كس هم خواهان چنین آزادی نیست، گفت: همواره اموری وجود دارد كه آنها را نباید گفت اما در كشورهای غربی تنها بعد از انتشار مطالب است كه می‌‏توان جلوی حرفی را گرفت یا تهمت و بهتان به دیگری قابل پیگیری است. پیش از انتشار مطلب به هیچ وجه نمی‌‏توان آن را سانسور كرد.
احمدی با بیان اینكه هیچ حكمی فراتاریخی نیست و تا ابد درست در نمی‌‏آید، گفت: امروز مخاطرات زیادی جامعه ایران را تهدید می‌‏كند اما برخی ملت را به مبارزه خوانده‌‏اند. تا وقتی هم كه ملت ساكت باشند، اینها كارهای خود را دنبال می‌‏كنند اما وقتی مقاومت باشد و هر كس نابخردی‌‏های موجود را گوشزد كند، شرایط جامعه عوض می‌‏شود و هسته‌‏های فكر در جامعه مدنی ایران شكل می‌‏گیرد و نهادهای مستقل از دولت می‌‏توانند با فكر درست، مقاومت را در دل جامعه بجوشانند.
در این مراسم هنگام تقدیر از خبرگزاری كار ایران، «علی‌‏اكبر موسوی خوئینی»، دبیركل سازمان دانش‌‏آموختگان ایران اسلامی با اشاره به دوره كوتاه فعالیت این خبرگزاری، گفت: ایلنا همواره تلاش داشته اخبار موثق و درستی از اقشار مختلف جامعه به‌‏ویژه كارگران و دانشجویان ارایه دهد و ما هیچ وقت از یاد نمی‌‏بریم كه این خبرگزاری چگونه توانست در حادثه خرداد 82 و حمله به خوابگاه طرشت با انتشار عكس‌‏هایی از خوابگاه، همه را تحت تاثیر قرار دهند و واكنش‌‏های زیادی برانگیزاند.
وی افزود: این خبرگزاری در روزهای آغاز به كار مجلس هفتم و دولت نهم نیز همواره با برخوردهای زیادی روبرو شده است اما ما امیدواریم دست‌‏اندركاران آن بتوانند مسیر خود را در دفاع از حقوق بشر و حقوق اقشار مختلف جامعه ادامه دهند.

مسعود حیدری نیز ابراز امیدواری كرد روزی برسد كه شاهد تضییع حقوق هیچ فردی نباشیم و گفت كه ایلنا همواره تلاش می‌‏كند از حقوق همه اقشار جامعه دفاع كند و این را همواره در اولویت كاری خود قرار داده است.