اشپيگل / برگردان: حسين پرويز
هفته‌نامه‌ی اشپيگل - چاپ آلمان - ٣٠ دسامبر ٢٠٠٦


گفتگو با «يان اگزبورگ»، ٤٤ ساله، رئيس انجمن ـ گروه هنرمندان ـ موسوم به «سورنت» ـ دانمارک ـ در مورد درج آگهی اين گروه در روزنامه‌ی انگليسی زبان تهران تايمز ـ چاپ تهران ـ و به مسخره گرفتن رئيس جمهور ايران.

اشپيگل: آقای اگزبورگ اگهی شما در تهران تايمز به ظاهر از رژيم تهران در مبارزه‌اش عليه رئيس جمهور ايالات متحده، جورج بوش، حمايت می‌کند. ولی اگر ما حروف اول پنج جمله‌ی متن آگهی شما را کنار هم قرار دهيم، کلمه‌ی Swine ـ خوک ـ که خطابش به هر مسلمان توهين بزرگی تلقی می‌شود، بدست می‌آيد. اين در حالی است که در بالای متن آگهی، عکس رئيس جمهور ايران بعنوان بخشی از محتوای کادر چاپ شده بچشم می‌خورد. آيا احمدی نژاد در اين ارتباط واکنش از خود نشان داده است؟

اگزبورگ: خير. وی تا کنون تماسی با ما نگرفته. ولی من شنيده‌ام که سردبير «تهران تايمز» از دست ما بسيار عصبانی است. به گفته‌ی اين سردبير، ما روزنامه‌اش را مورد سوء استفاده قرار داده‌ايم. ظاهرا آنها استنباط‌شان اين بود که پس از جنجال کاريکاتورها در مطبوعات دانمارک به نوعی سعی در جبران آن قضيه به عمل آمده.

اشپيگل: امضاء کنندگان اين آگهی عنوان «دانمارکی‌های هوادار صلح جهانی» را بر خود نهاده‌اند. شما تصور نمی‌کنيد با اين عمل‌تان مناسبات تشنج‌آميز ميان دانمارک و کشورهای اسلامی از آنچه که بوده هم بدتر می‌شود؟

اگزبورگ: ما نام «دانمارکی‌های هوادار صلح جهانی» را انتخاب کرديم چون فکر می‌کرديم که نام واقعی‌مان ـ «سورنت» ـ برای طرف‌های ايرانی‌مان شک برانگيز باشد. به علاوه ما ايران را انتخاب کرديم چون اين کشور به رياست جمهوری احمدی‌نژاد به نظر ما يکی از بدترين و سرکوبگر ترين رژيم‌های جهان است. احمدی‌نژاد يکی از تشنج آفرين‌ترين چهره‌های عرصه‌ی سياست بين‌المللی است. کاری که ما کرديم چيزی نبود جز اين که او را با سلاح خودش به زانو در آوريم.

اشپيگل: شما اساسا چگونه موفق به درج اين آگهی شديد؟

اگزبورگ: واقعيت اين است که ما خودمان هم از سادگی انجام اين درخواست حيرت کرديم. در تماس‌های تلفنی‌مان، کليه افراد ايرانی مرتبط با قضيه، کاملا به انگليسی مسلط بوده و با زبان فصيحی با ما صبحت می‌کردند. در واقع ما از آن بيم داشتيم که مبادا آنها به مقصود اصلی‌مان با توجه به متن ضيعف انگليسی آگهی پی ببرند.

اشپيگل: شما فکر می‌کنيد درگيری با يک چهره مطرود جهانی چه افتخاری می‌تواند داشته باشد؟

اگزبورگ: ما در ابتدا از عکس‌المعل احتمالی ايران واهمه داشتيم، چون تصور اين که چنين رژيم‌های مستبدی چه واکنشی از خود نشان بدهند، هميشه دشوار است. اما من اميدوارم ايرانی‌ها در حال حاضر بخاطر تحريم‌های سازمان ملل آنقدر دلمشغولی داشته باشند که مجالی برای درگير کردن خود با يک گروه هنرمند برايشان باقی نماند.

اشپيگل: توهين به صاحبان قدرت خارجی چه ربطی به هنر دارد؟

اگزبورگ: هنر بايد تفنن و احساس را هم برانگيزد. اين درست همان حرکتی است که ما انجام می دهيم. به طور مثال ما يک بار با رئيس جمهور زيمبابوه ـ رابرت موگابه ـ هم شوخی مشابهی کرده ايم. به وی که معروف به فساد مالی است پيشنهاد کرديم حسابی در يکی از بانک‌های خارجی افتتاح کند. ما از طريق شوخی با مستبدين در واقع هنر جهانی توليد می‌کنیم.